Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
Yüklə 2,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Tashkiliy tadbirlar
orasida davlat tomonidan aholining ish bilan bandligini oshirish boʻyicha oʻtkazayotgan siyosat yetakchi oʻrinni egallaydi. U aholining ish bilan bandligini va ishchi kuchiga talab va taklif tuzilishidagi oʻzgarishlarni va ish joyini yoʻqotgan, ammo mehnat qilishni xohlovchi va faoliyatning boshqa turlarini faol izlovchi shaxslarniqoʻllab- quvvatlashning bozor mexanizmlarini uzviy birlash-tirishdan iborat boʻlishi lozim. Yaqin kelajakda respublika mintaqa va hududiy dasturlari bilan bir qatorda ma’lum tarmoqlarda aholi bandligini oshirishning maqsadli kompleks dasturlarini ishlab chiqish zarur . Bunday dasturlarda quyidagi tadbirlar aks ettirilishi lozim: mulk egasining almashuvi, xususiylashtirilishi, korxonalarning iqtisodiy nochorligi va ularning ixtisoslashishidagi oʻzgarishlar kabi sharoitlarda ishlovchilarning (ayniqsa, malakali xodimlarning) bandligini saqlash va barqarorlashtirish (ish joylarini mablag‘lar bilan ta’minlash va kvotalashtirish); xodimlarning raqobatbardoshligini oshirish; ish bilan band boʻlmagan shaxslarni qayta tayyorlash, qoʻshimcha kasblar va mutaxassisliklar olishga sharoitlar va ruhiy kayfiyatlar yaratish; oʻz-oʻzini ish bilan band qilishning turli shakllari-ni rag‘batlantirish; noqishloq xoʻjaligi ish joylarini yaratish uchun bandlikka koʻmaklashish jamg‘armasi mablag‘laridan samarali foyda-lanish (qarzlar, imtiyozli kreditlar); oʻsmirlar, koʻp bolali ayollar, mehnatga qobiliyatli pensionerlar va nogironlar uchun kvotalangan ish joylarini tashkil qiluvchi korxonalarni, 149 firmalarni iqtisodiy rag‘bat-lantirish; oliy oʻquv yurtlarini bitirib, mutaxassisliklari boʻyicha ish topa olmagan yosh kadrlarni bandlik xizmati tashkilotlari bilan shartnoma asosida ish haqiga Bandlikka koʻmaklashish jamg‘armasi hisobidan mablag‘larni oʻtkazish sharti bilan ishga qabul qilish tajribasini kengaytirish; yangi ish joylari yaratishni investitsiyalar bilan ta’minlash; ijtimoiy infratuzilma obyektlarini rivojlantirish va h.k.lar. Bundan tashqari, ijro hokimiyati respublika va mintaqaviy idoralarining mehnat bozori va aholi ish bilan bandligini tahlil va prognoz qilishdagi oʻzaro metodik va axborot almashuvi boʻyicha hamkorliklarini yaxshilash va bandlik jarayonini tartibga solish boʻyicha tadbirlar tashkiliy xarakterga ega. Xususan, manfaatdor idoralar mintaqaviy mehnat bozoridagi vaziyatlarning doimiy tahlili (monitoringi) va prognozining maxsus shakllari va koʻrsatkichlarini ishlab chiqishlari lozim. Ular asosida Iqtisodiy rivojlanish va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi, Statistika davlat qoʻmitasi va uning mintaqaviy idoralari bilan hamkorlikda bandlikni tartibga solish va mehnat bozoridagi keskin valiziyatlarning oldini olish boʻyicha tegishli chora-tadbirlar ishlab chiqishlari hamda ularni mablag‘ bilan ta’minlash va amalga oshirish muammolarini hal qilishlari mumkin. Aholining ish bilan bandligi va mehnat bozori tahlili va prognozi Statistika davlat qoʻmitasi tashkilotlarining ishini takomillashtirishni talab etadi. Hozir nodavlat korxonalar va tashkilotlarda ishchi kuchiga talab va undan foydalanish, ular uchun kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash, mehnat sharoitlari va ish haqi boʻyicha axborotlarning kamchiligi keskin sezilmoqda. Shu bilan birga mulkchilikning turli xil shakllari ish joylarining harakati, ishchi kuchi talab va taklifining oʻzgarishi, ishsizlikning holati, kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash kabi masalalar boʻyicha statistik tadqiqotlar oʻtkazishni yaxshilash darkor. Aynan shunday statistik tadqiqotlar, xususan, mulkchilikning yangi shakllari vujudga kelishi aholining ish bilan bandligi tarkibi oʻzgarishiga, mehnat faoliyati va oʻz-oʻzini ish bilan band qilishning turli yoʻnalishlari rivojlanishiga va ishchi kuchiga talab va taklif oʻrtasidagi nisbatga ta’sirini aniqlash imkonini beradi. Shu munosabat bilan aholining ish bilan bandligi va mehnat bozori sohasida statistikani takomillashtirish boʻyicha tadbirlar majmuasini ishlab chiqish kerak. |