Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

776

---

III-B 0 ‘ L IM MILLIY IQTISODIYOT (MAKROIQTISODI-
 
YOT)NING AMAL QILISH VA RIVOJLANISH QONUNIYAT-
LARI 
395
14-BOB. MILLIY IQTISODIYOT VA UNING MAKROIQTI- 
SODIY 0 ‘LCHAMLARI. YALPI MILLIY MAHSULOT VA UN­
ING HARAKAT SHAKLLARI.................................................. 396
14.1. Milliy iqtisodiyotning qaror topishi va uning makroiqti- 
sodiy ko‘rsatkichlari.....................................................................396
14.2. Milliy mahsulotning mazmuni, tarkibiy qismlari va harakat 
shakllari........................................................................................401
14.3. Yalpi ichki mahsulotni hisoblash usullari..................... 409
Xulosalar.................................................................................415
Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 417
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 418
15-BOB. YALPI TALAB VA YALPI TAKLIF...................... 419
15.1. Yalpi talab tushunchasi va uning hajmiga ta’sir qiluvchi 
omillar 
419
15.2. Yalpi taklif tushunchasi. Yalpi taklif tarkibi va unga ta’sir 
qiluvchi omillar............................................................................427
15.3. Yalpi talab va yalpi taklif o‘rtasidagi muvozanat va uning 
o‘zgarishi......................................................................................433
Xulosalar.................................................................................441
Asosiy tayanch tushunchalar...................................................442
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 442
16-BOB. ISTE’MOL, JAMG‘ARMAVA INVESTITSIYA­
LA R
444
16.1. Iste’mol va jamg‘armanmg iqtisodiy mazmuni hamda 
ulaming o‘zaro bog‘liqligi...........................................................444
16.2. Jamg‘arishning mohiyati, omillari va samaradorligi.... 452
16.3. Investitsiyalar va uning darajasini belgilovchi omillar.. 454
16.4. Jamg‘arma va investitsiya o‘rtasidagi nisbatni ta’minlash 
muammolari.................................................................................458
777

---

16.5. 
0 ‘zbekistonda investitsion faoliyatni kuchaytirish va uning 
shart-sharoitlari............................................................................460
Xulosalar.................................................................................465
Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 466
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 467
17-BOB. IQTISODIY 0 ‘SISH VA MILLIY BOYLIK......... 468
17.1. Iqtisodiy taraqqiyotning mazmuni va ko‘rsatkichlari....468
17.2. Iqtisodiy o‘sish modellari............................................. 475
17.3. Iqtisodiy o‘sishning mazmuni va turlari....................... 483
17.4. Iqtisodiy o‘sishning omillari......................................... 489
17.5. 0 ‘zbekistonda iqtisodiy o‘sishning yuqori sur’atlarini 
ta’minlash omillari va natijalari.................................................. 494
17.6. Milliy boylikning mazmuni va uning tarkibiy tuzilishi. 498
Xulosalar.................................................................................500
Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 502
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 503
18-BOB. MILLIY IQTISODIYOTNING MUVOZANATLI VA
MUTANOSIBLI RIVOJLANISHI............................................. 504
18.1. Iqtisodiy muvozanatlikning mazmuni va namoyon bo‘lish 
shakllari........................................................................................504
18.2. Iqtisodiy mutanosiblikning mazmuni va turlari............ 511
18.3. 0 ‘zbekistonda iqtisodiyotni tarkibiy o‘zgartirish, diversi- 
fikatsiyalash va modemizatsiyalash asosida mutanosibli rivojlanti­
rish
516
Xulosalar.......................... ...................................................... 521
Asosiy tayanch tushunchalar................................... ...............522
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 522
19-BOB. IQTISODIYOTNING SIKLLILIGI VA MAKROIQTI- 
SODIY BEQARORLIK...............................................................524
19.1. Makroiqtisodiy beqarorlik va iqtisodiyotningsiklliligi.. 524
19.2. Iqtisodiy sikl nazariyalari. Sikllaming asosiy turlari.... 257
19.3. Iqtisodiy inqirozlaming mazmuni, kelib chiqish sabablari va
778

---

turlari
536
19.4. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining miqyosi, kelib chi- 
qish sabablari va salbiy oqibatlari................................................539
19.5. Jahon moliyaviy inqirozining 0 ‘zbekiston iqtisodiyotiga 
ta’siri hamda uning oqibatlarini oldini olish va yumshatishga asos 
bo‘lgan omillar.............................................................................547
Xulosalar.................................................................................550
Asosiy tayanch tushunchalar...................................................552
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 553
20-BOB. ISHCHI KUCHI, UNING BANDLIGI VA ISHSIZ- 
LIK 
554
20.1. Ishchi kuchini takror ishlab chiqarish va uning xususiyat- 
la ri 
554
20.2. Ishchi kuchi bozori. Ishchi kuchiga talab va uning taklifi 
nisbati 
560
20.3. Ishchi kuchi bandligi to‘g‘risidagi turli konsepsiyalar 
sharhi 
566
20.4. Ishsizlik va uning turlari. Ishsizlik darajasini aniqlash.. 569
20.5. 0 ‘zbekistonda ishchi kuchi bandligini ta’minlash va ish- 
sizlami ijtimoiy himoyalash borasidagi davlat siyosatining asosiy 
yo‘nalishlari.................................................................................573
Xulosalar.................................................................................579
Asosiy tayanch tushunchalar...................................................580
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 581
21-BOB. MOLIYA TIZIMI VA MOLIYAVIY SIYOSAT..... 583
21.1. Moliyaning mohiyati va vazifalari. Moliya tizimi........ 583
21.2. Byudjet taqchilligi va davlat qarzlari............................ 589
21.3. Soliq tizimi va uning vazifalari..................................... 593
21.4. 0 ‘zbekistonda byudjet va soliq tizimini takomillashtirish 
masalalari.....................................................................................598
Xulosalar.................................................................................602
Asosiy tayanch tushunchalar...................................................603
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 604
779

---

22-BOB. PUL-KREDIT TIZIMI. BANKLAR VAULARNING
BOZOR IQTISODIYOTIDAGIROLI....................................... 605
22.1. Pul muomalasi va uning amal qilish qonuniyatlari. Pulga 
bo‘lgan talab va pul taklifi...........................................................605
22.2. Inflyatsiya, uning mohiyati va turlari............................ 613
22.3. Kreditning mohiyati, manbalari va vazifalari............... 619
22.4. Bank tizimi. Markaziy va tijorat banklar hamda ulaming 
vazifalari......................................................................................623
22.5. 0 ‘zbekistonda milliy valyutani mustahkamlash siyosatining 
amalga oshirilishi......................................................................... 631
Xulosalar.................................................................................636
Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 638
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 639
23-BOB. BOZOR IQTISODIYOTINI TARTIBGA SOLISHDA 
DAVLATNING IQTISODIY ROLI............................................ 640
23.1. Davlatning milliy iqtisodiyotni tartibga solishdagi roli haqi- 
dagi nazariya va qarashlar........................................................... 640
23.2. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning maqsad 
va vazifalari..................................................................................644
23.3. Davlatning iqtisodiyotga ta’sir qilish usullari va vosita- 
lari 
..............651
Xulosalar.................................................................................656
Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 658
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 658
24-BOB. AHOLI DAROMADLARI VA DAVLATNING IJTI­
MOIY SIYOSATI............................ ...........................................660
24.1. Aholi turmush darajasi va uning ko‘rsatkichlari. Aholi daro­
madlari va uning tarkibi...............................................................660
24.2. Daromadlar tengsizligi va uning darajasini aniqlash.... 667
24.3. Davlatning ijtimoiy siyosati. 0 ‘zbekistonda ijtimoiy siyo- 
satning asosiy yo‘nalishlari..........................................................672
Xulosalar.................................................................................680
780

---

Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 681
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 681
IV -BO ‘ L I M J A H O N X O * J A L I G I ........................ 683
25-BOB. JAHON XO'JALIGI VA UNING EVOLYUSIYA- 
S I
684
25.1. Iqtisodiy rivojlanishning umumjahon tomonlari va ishlab 
chiqarishning baynalminallashuvi...............................................684
25.2. Jahon xo‘jaligining globallashuvi yo'nalishlari va ziddiyat­
lari
692
25.3. Xalqaro iqtisodiy munosabatlaming shakllari. Jahon in- 
fratuzilmasining rivojlanishi........................................................697
25.4. Jahon xo‘jaligi aloqalarini xalqaro tartibga solish........ 700
Xulosalar.................................................................................705
Asosiy tayanch tushunchalar...................................................706
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 707
26-BOB. XALQARO IQTISODIY INTEGRATSIYA VA 
0 ‘ZBEKIST0NNING JAHON HAMJAMIYATIGA KIRIB BORI- 
SHI 
708
26.1. Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati, shakllari va 
obyektiv asoslari..........................................................................708
26.2. Jahondagi asosiy integratsion guruhlaming amal qilish xu­
susiyatlari..................................................................................... 713
26.3. 0 ‘zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvi va 
tashqi iqtisodiy faoliyati...............................................................716
Xulosalar.................................................................................725
Asosiy tayanch tushunchalar...................................................726
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 727
27-BOB. JAHON BOZORI. XALQARO VALYUTA VA 
KREDIT MUNOSABATLARI....................................................728
27.1. 
Xalqaro mehnat taqsimoti va xalqaro savdo to‘g‘risidagi 
turlicha nazariyalar.......................................................................728
781

---

27.2. Xalqaro savdoning mazmuni, tuzilishi va xususiyatlari...... 734
27.3. To‘lov balansi, uning tuzilishi va taqchilligi................. 746
27.4. Xalqaro valyuta-kredit munosabatlari va valyuta tizim- 
lari 
749
27.5. Valyuta-moliya sohasidagi davlatlararo tashkilotlar faoliya- 
tining rivoj lanishi.......................... .............................................. 753
Xulosalar.................................................................................756
Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 758
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 758
ADABIYOTLAR............ .......................................................760