Toshkent farm atse vtikainstituti

Tuproqni limon ko4chatlarmi ekishga layyorlash.
Limon ekiladigan yerlami yaxshi tekislab gektar hisobiga 50- 
60 t chirigan go‘ng, 120 kg superfosfat, va 50-60 kg kaliy o‘g‘iti 
solib 50-60 sm chuqurlikda haydash lozim. Teplitsada limon 
3 x 4 metr sxemada, transheyalarda esa bir qator qilib bir-biridan 
3 metr oraliqda o‘tqaziladi. Ko‘chatlami o‘tqazishdan oldin har 
bir chuqurchaga 10 kg dan chirigan go‘ng, 80-100 g superfosfat 
va 50 g kaliyli o‘g‘itlarni tuproqqa aralashtirib solinadi.
Teplitsalarga ildiz tizirni yaxshi rivojlangan bir yoshli va ikki 
yoshli ko‘chatlar bahorda yoki kuzda o‘tqaziladi. Kuzda limon 
ko‘chati yopishgan tuprog'i bilan o‘tqaziladi. Ko‘chatlarning ildiz 
bo‘yini tuproq sathidan 2-3 sm yuqori bo‘lishi kerak. К о‘chat 
ekilgandan keyin uning atrofi zichlanadi va bir chelakdan suv 
quyiladi. So‘ngra har bir qatoming ikkala tomonidan 25-30 sm 
masofada olingan egatlar bo ‘ у lab sug‘oriladi. Transheyalarga 
ко‘chat aprel ovida sovuq kimiar o ‘tgandan keyin o‘tqaziladi.
0 ‘simlikni parvarish qilish
Ekiladigan limon ko‘chatlari 15-20 sm chuqurlikda olingan 
egatlar orqali tuproq qatlami 40-50 santimetrgacha namlanguncha 
ariq suvidan jildiratib sug'oriladi. Vegetatsiya davomida tuproq 
doimo nam holatda saqlanishi lozim.
Limomii 
bo‘lib-bo‘lib 
sug‘orish 
kerak. 
Vegetatsiya 
davomida ob-havo sharoiti va o‘simiik holatiga qarab 20-25 
marta sug‘orishni o‘tkazish kerak. Yoz oyining issiq kunlarida 
kechqurun va erta bilan sug‘oriladi. Har bir sug‘orishdan keyin
83

---

tuproq 10-15 sm gacha sug‘oriIadi. Limon hosil bera boshlashi 
bilan har bir sug‘onsh orasida tuproq yumshatilishi mumkin.
Bahorda va yozda teplitsada havo harorati keskin oshib 
ketganda uni shamollatib turish kerak.
Qishda tuproqqa 25-30 sm chuqurlikka ishlov berish bilan 
go'ng va superfosfai o ‘g‘iti solinadi. Keyinchalik o‘simlikni 
hoiatiga qarab uni o‘g‘itlab turish kerak va o‘simlikni ildiziga 
shikast etkazmaslik uchun ehtiyotlik bilan ishlash kerak. 
0 ‘simlikni kasallik va zararkunandalarga qarshi va begona 
o‘tlardan tozalab turish kerak.
Tuproqni o‘g‘itlash ко‘chat o‘tqazilgandan keyin, ikkinchi 
yildan boshlab har yili qish oldidan ishlov benshda go‘ng va 
superfosfat solinadi. Bir, ikki va uch yoshlik o‘simliklar ostiga
10 kg go‘ng, 2 kg dan azot va fosfor hamda 1,0 kg kaliy o‘g‘iti 
solinadi. Meva beruvchi o'simliklar tupiga esa 20-25 kg go‘ng, 
80-120 g azot, fosfor va 40-50 g dan kaliy o ‘g ‘iti beriladi. Bunda 
mineral o‘g‘itlar 2 muddatda - yarmisi fevralda va qolgani may 
va iyun oylarida, tugunlar shakllanganidan keyin solinadi.
Undan tashqari chirigan go‘ngni suvga aralashtirib berish 
maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Limondan yuqori va barqaror hosil yetishtirish uchun uni 
faqat bir m e’yorda oziqlantirish, o‘sish va rivojlanishi bilan 
kifoyalanmaslik kerak. О ‘sib ketgan va shakllangan novdalami 
daraxt yoshiga munosib ravishda siyraklash, chilpish va butash 
y o ii bilan muntazam ravishda parvarish ishlarini amalga oshirish 
kerak. Bundan tupning o‘sishi, rivojlanishi va meva berishi 
yaxshilanadi.
Meva у ig‘ ib terilgandan keyin, qishda, daraxt о ‘smasdan asosiy 
butash o ‘tkaziladi. Shoxlaming hamma qurigan, shikastlangan va 
qarigan qismlari olib tashlanadi.
Yozda chang qoplangan barglarni vaqti-vaqti bilan ertalab 
yuvib turish lozim.
Limon daraxti teplitsada ko‘pineha yumshoq soxta qalqondor, 
o‘simlik bitlari, kanalari, kalmaraz, antraknoz va bakterial nekroz
84

---

zararkunanda va kasalliklar bilan zararlanadilar. Mis kuporosi va
0,3% li fuzalon eritmasi bilan о‘suv davrida purkab turiladi. Qora 
kuyasimon zamburug‘larga 
1
% ii bordo suyuqligi eritmasi yoki
0,5% li mis xlor oksidi eritrnasini purkash lozim.
0 ‘rgimchak kanaga qarshi 0,2% li keleton eritmasini purkash 
yaxshi natija beradi.
Limon mevalarini yig‘ishni oktyabr oyining oxirida po‘chogi 
yarim sarg‘ayganda boshlash kerak.
Limon maxsus meva uzgich bilan yig‘iladi, ulami 60 x 35 x 13 
sm li yashiklarda joylashtiriladi. Limonlar 6-8°S haroratda 
saqlanadi.
ATIRGUL - ROSA DAMASCENE M ILL.
Atirgulning turlari: