Toshkent pediatriya tibbiyot instituti

mikrotsitlar, 
9  mkm  dan  yirik  bo‘lsa  -  makrotsitlar 
deyiladi. Shunday qilib ularning normadan katta yoki kichik bo‘lishiga 
anizotsitoz 
deyiladi. Periferik qonda yetuk eritrotsitlar bilan bir qatorda 
1%  dan  6%  gacha  yetuk  bo‘lmagan  eritrotsiglar  uchrab  bunga 
gemoretikulotsitlar  deyiladi.  Ularning  elektron  mikroskop  yordamida 
ko‘rilganda  sitoplazmasida  endoplazmatik  to‘r,  ribosomalar  va 

---

 
77 
mitoxondriya  qoldiqlarini  uchratamiz.  Ba'zi  holatlarda  turli  omillar 
ta'sirida eritrotsitlar qobig‘i erib ketib, bunga gemoliz deyiladn.  
Ularni  tarkibini  60%  ni  suv,  40%  ni  quruq  moddalar  tashkil  qilib 
quruq moddani 95% ni gemoglobin tashkil etadi.  
Gemoglobin  (NV)  ikki  xil  bo‘lib,  ya'ni  NG‘(fetal)  embrional, 
xamda  NA  ya'ni  yetuk.  Embrional  N  homiladorlikni  19-kunidan  paydo 
bo‘lib, ularni eritrotsit xujayralarida bo‘lishi homiladorlikni 3-6 oylariga 
to‘g‘ri keladi. NG‘ homiladorlikni 8-36 haftalarida hosil bo‘lib 90-95% 
ni  tashkil  etadi.  Tug‘ilgandan  keyin  uning  soni  kamayib  borib  8-oyga 
kelib  uning  miqdori  1%  ni  tashkil  etadi.  Voyaga  yetgan  kishilarda  NA 
96-98%  gacha  yetib,  NA2  1,5-3%  ni,  NG‘  esa  0,5-1%ni  tashkil  etadi. 
Organizmdagi temirning asosiy qismi Gem tarkibiga kirib, qolgan temir 
moddasi gemopoetik  hujayralarida  hamda  suyak  ko‘migi  va  taloq 
makrofaglarida  ferritin  holida  hamda,  Kupfer  hujayrasida  hamda  suyak 
ko‘migi makrofagida gemosidirin holida to‘planadi. Ularni asosiy qismi 
parchalangan eritrotsitlardan ajratib olinadi.