Toshkent pediatriya tibbiyot instituti
Yüklə 2,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 29-rasm. Qadahsimon xujayra
| Sekretor xujayralar.
Bu hujayralarni turli xususiyatlariga ko‘ra turli xillarga bo‘linadi. 1. Sekretsiya qilish va joylashishiga ko‘ra quyidagi xillarga bo‘linadi, ya'ni: • Ekzokrinotsit (29-rasm. Qadahsimon xujayra.) • Endokrinotsit • Diffuz tarqalgan hujayrarlar. 71 29-rasm. Qadahsimon xujayra Ekzokrinotsitlar har doim epiteliy to‘qima hosilasi bo‘lib, doim bazal membranada joylashadi. Endokrinotsitlar endokrin bezlarning stromasini tashkil etsa, diffuz joylashgan sekretor xujayralarga Leydig hujayralarini kiritish mumkin. 2. Morfologik tuzilishiga ko‘ra quyidagi xususiyatlarga ega bo‘ladi, yani: • Bazal membranada joylashadi. • Bazal va apikal qutublarining tafovut etilishi. • Sitoplazmada gomogen va zimogen zonalarni tafovut etilishi. • Yadrosi xujayrani pastki 1/3 qutbida joylashishi. • Endoplazmatik to‘r, Golji kompleksi va mitoxondriyasi yaxshi rivojlangan bo‘ladi. 3. Sekret moddasiga ko‘ra quyidagilarga bo‘linadi ya'ni: • Shilliq ishlab chiqaruvchi- mukotsitlar • Oqsil ishlab chiqaruvchi -serotsitlar • N ionlarni ishlab chiqaruvchi hujayralar 4. Sekretor jarayonlarini kechishiga ko‘ra quyidagi bosqichlarga bo‘linadi, ya'ni: 72 • Sekret uchun zarur moddalarni hujayraga kirishi • Endoplazmatik to‘rda sekretni sintezlanishi. • Golji kompleksiga to‘planishi va yetilishi. • Sekret donalarini zimogen zonaga to‘planishi. • Sekretni xujayradan chiqarilishi. • Hujayrani qayta tiklanishi. (27-rasm) Bu bosqichlar konveer holida uzluksiz kechib 1,5-2 soat ichida qaytarilib turadi. 5. Sekret moddani xujayradan chiqarilishiga ko‘ra bo‘linadi: Galokrin- bunda sekretni chaqarish jarayoni hujayrani batamom parchalanib ketishi bilan boradi. Bunday holatni yog‘ bezlarida kuzatiladi. Bunda nobud bo‘lgan hujayra o‘rnini periferik qismida joylashgan kam differensiallashgan hujayralar hisobiga to‘ldirib turiladi. Masalan: yog‘ bezlari. Yüklə 2,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|