Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika universiteti Tabiiy fanlar fakulteti kechki Geografiya oʻqitish metodikasi

5-Rasm Nomalum fuqorolar tomonidan koning atrof muxitga ta’sir etmasligi so’ralagan
Koni Olmaliq KMK tomonidan 1985 yildan beri foydalaniladi.
Konining qolgan balans zahiralari 01.01.2000 y. B + C1 toifalarida - 9282 ming tonna, shu jumladan B toifasi - 3658 ming tonna va C1 - 5624 ming tonna.
“Giprotsvetmet” institutining (Moskva) 1-4-bloklar doirasidagi Sovuq buloq konini oʻzlashtirish texnik-iqtisodiy loyihasida qurilib, 8140 ming tonna ohaktoshning sanoat zahiralari hisoblab chiqilgan. 01.01.2000 yil holatiga qolgan sanoat zahiralari B + C1 - 5908 ming tonnani tashkil etdi. 1988 yilda O‘zbekiston Davlat geologiya qo‘mitasining Olmaliq kon-metallurgiya kombinati “Saukbuloq” konida mavjud ochiq karyerning hosildorligini 30 yillik ekspluatatsiya muddatida 540 ming tonnagacha oshirish rejalashtirilganligi munosabati bilan qo‘shimcha qidiruv ishlarini olib borish uchun texnik topshiriq berdi. Ochiq karyerning 30 yillik ekspluatatsiya davrida yiliga 540 ming tonna ohak hosildorligini ta'minlash uchun texnik topshiriqlarga ko'ra, qariyb 8 million tonnalik zaxiralarni o'rganish zarur edi.
Ushbu zaxiralar konning o'rganilayotgan qismidan tashqarida ohaktoshning cheklangan taqsimlanishi sababli, 5, 6 va 7-bloklarda C2 toifasi hisobidan qo'shimcha izlanishlar rejalashtirilgan bo'lib, ularning zaxiralari C1 toifasidan C2 toifasiga o'tkazilgan. 1975 yilda zaxiralarni tasdiqlashda TKZ sharhlariga ko'ra kam o'rganilgan. (TKZ protokoli No1027, 1975 y.), shuningdek 1 va 3 bloklarda C2 zahiralarini C1 toifasiga o'tkazish yo'li bilan +670 m chuqurlikdagi zahirani hisoblash chegarasidan pastda joylashgan. O'rganilmagan 5, 6, 7 bloklarda C2 toifali zahiralar soni 2476 ming tonnani va gorizont ostidagi 1 va 3 bloklarda + 670 m - 5700 ming tonnani tashkil etdi.
Sovet Ittifoqi parchalanishi tufayli AGMK ni rejalashtirilgan rekonstruksiya ishlari amalga oshirilmadi va unumdorligi bir xil darajada qoldi. Sovuq buloq ohak karyerining amaldagi mahsuldorligi ham yiliga 170 ming tonna ohaktosh darajasida saqlanib qoldi, zavodda ohak ishlab chiqarish 75 ming tonnani tashkil etdi.
1990 yildan 1995 yilgacha bo'lgan davrda "Ximgeolnerud" ekspeditsiyasining Obliq GRP tomonidan mavjud ochiq karyerning kon uchastkasi doirasida Sovuq buloq konining yon tomonlarida qo'shimcha qidiruv ishlari olib borildi. Qo‘shimcha razvedka ishlari natijalariga ko‘ra, qayta qurilayotgan loyiha karyeridagi ohaktosh zahiralarini qazib olish yakunida hisoblab chiqish bilan hisobot tuzilib, O‘zbekiston Respublikasi GK3 ga taqdim etildi. Hisobotning texnik-iqtisodiy qismida butun konning ohaktoshlarining o'rganilgan zaxiralarini ikkita karyerda o'zlashtirish yo'li bilan jalb qilish varianti ko'rib chiqildi. Asosiy ekspluatatsion chuqurga qo'shimcha ravishda 7-C1 alohida blokidagi zaxiralarni qazib olish uchun ikkinchi loyihaviy chuqur qurildi. Karyerlarning mahsuldorligi ohak zavodining haqiqiy mahsuldorligiga ko'ra olingan - yiliga 75 ming tonna ohak, bu 170 ming tonna ohaktosh qazib olishga to'g'ri keldi va TKZ tomonidan tasdiqlangan zaxiralarni hisoblash uchun joriy shartlar qo'llanildi. 17.06.1975 yildagi 1027-sonli protokol. Ikki karyerning konturlarida ohaktoshning sanoat zahiralari hisoblab chiqilgan bo'lib, ular toifalarni (ming tonnada): B - 4297,2; C1 - 6305,3; B + C1 - 10602,5.
Hisobotni ohaktosh zahiralarini hisoblash bilan muvofiqlashtirganda, Olmaliq KMK “Giprotsvetmet” (Moskva) kompaniyasining Sovuq buloq konini o‘zlashtirishning texnik-iqtisodiy loyihasiga asoslanib, 5, 6-bloklardagi zahiralarni jalb qilish maqsadga muvofiqligini isbotlovchi iqtisodiy hisob-kitoblarni taqdim etish taklif etildi. , 7 konchilikda, “Giprotsvetmet” MChJ ushbu bloklarda ortiqcha yuk koeffitsientini 1,05 m³/m³, faol karyer konturidagi o‘rtacha nisbat esa 0,6 m³/m³ deb belgilaganligini hisobga olsak, 7-C1 blokidagi zaxiralarni o'zlashtirish uchun ikkinchi ochiq konni tashkil etish iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq emas.