Toshkent «yangiyo‘l poligraf servis»

ADABIY ERTAKLAR
BO‘RINING TABIB BO‘LGANI
HAQIDA ERTAK
Anvar Obidjon
I
Nelar bo‘lmas jahonda!..
Yer go‘yo ters aylandi –
Tabiblikka o‘rmonda
Yirtqich Bo‘ri saylandi.
Ana qarang,
Tish qayrab
O‘tirar shum shifokor.
Yo‘lga boqar jovdirab,
Tezroq kelsa deb bemor.
Keldi ingrab Quyonvoy,
Shalvirab ding qulog‘i.
Qadamlari poyma-poy,
(Balki, tortmas oyog‘i.)
– Qani, o‘tir.
Xix-xix-xi...
Darding nima?
Ayt, inim.

---

68
– Bo‘ri og‘a,
Uch kunki –
Tinmay og‘rir biqinim.
Bo‘ri yaqin o‘tirdi,
Dono bilib o‘zini.
Biqin qolib,
Tekshirdi –
Quyonning chap ko‘zini.
– Kechikamiz dingquloq,
Ko‘rmasak tez chora gar.
Oshqozoning sal chatoq,
Buni... «tumov» deydilar.
Biz tabiblar bu dardni
Juda yaxshi bilamiz.
Qorning yorib,
Sen mardni –
Muolaja qilamiz.
Dikkaytirib dumini,
Qochib qoldi tez Quyon.
Bechoraning biqini
Og‘rimas shundan buyon.
Keyin og‘rib tomog‘i,
Keldi yig‘lab yosh To‘ng‘iz.
Ushlab ko‘rib oyog‘in,
Bo‘ri dedi:
– Voh, essiz!..
Tomoq og‘riq boshlanar
O‘ng oyoqning payidan.

---

69
Kesib olsak soz bo‘lar,
Go‘shtlikkina joyidan.
Bo‘ri tayyor deb o‘lja,
1. Matnni ifodali o‘qing va bo‘riga xos xislatlarni aniqlang.
2. Quyon bilan To‘ng‘izchaning qochib qolishi sababini 
izohlang.
II
Keldi Tulki ming‘irlab,
Tikan kirib qo‘liga.
(Bo‘ri der: «Bu boshqa gap!»
Uchrab go‘shtning mo‘liga.)
– Tabib, uzr,
Keldim kech...
Juda chatoq ishlarim...
– Dard ko‘rmaysan endi hech,
Omon bo‘lsa tishlarim!
Yutar ekan so‘lagin.
Fursat poylab To‘ng‘izcha
Rostlab qoldi juftagin.
– Kecha tunda uzoqdan
Tinglab shirin ovozin,
Tutib keldim uzoqdan
Tul kampirning xo‘rozin.
Yo‘lda ablah bo‘ztikan
Yaraladi qo‘limni.
Azobi ja zo‘r ekan,
Bukchaytirdi belimni.

---

70
«Shoshmay turgin, muttaham!»
Der Bo‘rivoy ichida.
– Ko‘z tegmasin,
O‘zing ham –
Yetilibsan-da juda...
Dardingni bilay tishlab,
Beri kel-chi, jon inim.
...Shunday qilib,
Dil xushlab,
Bo‘ri yedi Tulkini.
So‘ngra ochib bemorning –
Qabul qilish daftarin,
Silab-siypab qornini
Yozdi ushbu gaplarni:
«Qo‘lin tirnab bo‘ztikan,
Tulki keldi notetik.
Ahvoli og‘ir ekan,
Chora topmadik...
Yedik!»
Kechga yaqin kekkayib,
Kirib keldi qari Sher.
Bo‘ri yetti bukchayib,
«Xush kelibsiz, shohim!» der.
Sher harsillab,
O‘zini
O‘rindiqqa tashladi.
Chaqchaytirib ko‘zini,
Darg‘azab so‘z boshladi:
– Yuray desang sog‘, quvnoq,
Yaxshilab ko‘r, akasi.
Bir haftaki,
Sal yo‘qroq
Ishtahamning mazasi.
Bo‘ri aytar:
– O, shohim,
Chekmang tashvish ozorin.
Buning chorasi oson,
Zarurdir quvvatdori.

---

71
Tabibdir yetti pushtim,
Shunday uqtirar ular:
«Semiz hayvonning go‘shti
Quvvatga ko‘p boy bo‘lar».
Og‘zidan so‘lak oqib
U tugatgach gapini,
Semiz tabibga boqib
Sher yaladi labini:
– Yaxshi emas, har holda,
Quvvatdori izlasam.
1. Bo‘rining shum taqdirini «qilmish-qidirmish» deb baho
-
lash mumkinmi?
2. Ertakka yana qanday sarlavha qo‘yish mumkin?