Toziholmasael
Yüklə 4,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məsələ 2815
İzahlı şəriət hökmləri 581
Əgər qəsdən və haqsız olaraq öldürsə, əfv olduğu və ya diyə ödədiyi təqdirdə, gərək iki ay oruc tutsun, altımış fəqiri doyursun və bir qul azad etsin. Məsələ 2812: Bir heyvana minən şəxs, o heyvanın bir şəxsə zərər yetirəcəyinə səbəb olsa, ona zamindir. Həmçinin, əgər başqası, heyvanın onun minəninə və ya başqasına zərər yetirməsinə səbəb olarsa, zamindir. Məsələ 2813: Əgər insan qadının uşağı siqt etməsinə səbəb olan bir iş etsə, siqt olunan azad və müsəlman olmasına hökm olunarsa, siqt olunan nütfə olsa diyəsi şəri iyirmi misqal qızıl sikkədir onun hər bir misqalı on səkkiz noxuddur. Əgər ələqə yəni laxta qan olsa, qırx misqal; əgər muzğə olsa yəni ət parçası olsa altımış misqal; əgər sümük bağlasa səksən misqal; əgər sümüyü ət örtərsə və ruh daxil olmazsa yüz misqal;əgər ruh daxil olarsa oğlan olduğu təqdirdə onun diyəsi min misqal; əgər qız olarsa onun diyəsi beş yüz şəri misqal sikkəli qızıldır. Qeyd olunan surətlərin hamısında hər bir misqal qızılın müqabilində on dirhəm gümüş versə kifayətdir.
gərək onun diyəsini keçən məsələdə müfəssəl deyildiyi kimi, uşağın varisinə versin. Qadının özünə heç bir şey çatmır.
qadının və uşağın diyəsini versin. Məsələ 2816: Əgər kişinin başının və ya üzünün dərisini kəsərsə, insanın diyəsinin yüzdə biri qədər (2809-cu məsələdə qeyd olunduğu kimi) gərək ona diyə versin. Əgər ətini də, onunla birlikdə kəsmiş olsa, yüzdə ikisini; ətindən çoxunu kəsərsə, yüzdə üçünü; sümüyün nazik pərdəsinə çatarsa, yüzdə dördünü; sümük (üzə çıxıb) görünərsə, yüzdə beşini; sümük sınarsa, yüzdə onunu versin. Əgər sümüyün bəzi qırıntıları yerindən çıxarsa, yüzdə on beşini; beyinin pərdəsinə çatarsa, gərək yüzdə otuz üçünü diyə versin.
582 DİYƏNİN HÖKMLƏRİ
vursa və nəticədə onun üzü qızararsa, gərək (hər misqalı 18 noxud həcmində) bir şəri misqal yarım sikkəli qızıl; göyərərsə, üç misqal; qaralarsa, altı şəri misqal sikkəli qızıl versin. Amma bir şəxsin bədəninin başqa yerini vurmaqla qırmızı, göy və ya qaraldarsa, gərək deyilənlərin yarısı qədər versin. Məsələ 2818: Əgər əti halal olan heyvanı bir şəxs yaralayarsa və ya bir qədər onun bədənini qoparsa, gərək onun eyibsiz və eyibli arsaında olan qiymət fərqini sahibinə versin.
itini, sürüsünün keçikşçisi olan itini, əkinin keşiyini çəkən itini öldürsə, gərək onun qiymətini versin. Əgər ov itinin qiyməti qırx dirhəmdən az olsa, qırx dirhəm verməsi lazımdır. Məsələ 2820: Əgər heyvan, birinin əknini və ya malını məhv etsə, heyvanın sahibi onu saxlamaqda səhlənkarlıq etdiyi təqdirdə, gərək zərərin miqdarı qədər sahibinə mal və ya əkin versin. Məsələ 2821: Əgər uşaq, böyük günahlaran birini edərsə, onun vəli və ya müəllimi vəlinin icazəsi ilə onu, ədəbləndirmək üçün diyə vacib olmayacaq qədər döyə bilərlər.
tərzdə döyərsə, diyə uşağındır. Əgər ölsə, diyəni onun vərəsəsinə versin. Əgər məsələn: uşağın atası onu döyərsə və nəticədə ölsə onun diyəsini başqa vərəsəsinə versinlər. Atanın özünə diyədən bir şey çatmır.
İzahlı şəriət hökmləri 583
Etikaf ibadətdir. Etikaf şəri baxımdan budur ki, məsciddə qürbət qəsdi ilə qalmaqdır. Ehtiyat-müstəhəb budur ki, qalmaq (namaz kimi) ibadət niyyəti ilə olmalıdr. Onun üçün müəyyən bir vaxt yoxdur. Hər bir zaman oruc tutmaq səhihdirsə etikaf etməkdə səhihdir. Etikaf üçün fəzilətli vaxt Ramazan ayıdır, daha üstünü Ramazan ayının son on günüdür.
1. Etikaf edən aqil olmalıdır. Yaxşı ilə pisi seçən uşağın etikaf etməsi düzgündür. 2. Qürbət qəsdi ilə olmalıdır. (Dəstəmaz bölməsində qeyd olundu). 3. Oruc; deməli on gün bir yerdə qalmaqı niyyət etməyən müsafir kimi, orucu batil olan şəxs etikaf bağlaya bilməz. 4. Məscidul-həramda, Məscidun-nəbiyydə, Kufə məscidində, Bəsrə məscidində yaxud came məscidində olmalıdır. Bir tayfaya yaxud bir məhəllənin camaatına aid olan məsciddə etikaf saxlamaq olmaz. 5. İzn verməsi, etibarlı olan şəxsin izni ilə olsun. Deməli qadın ərinin icazəsi olmadan etikaf bağlasa və ərin haqqının aradan getməsinə səbəb olsa etikafı düzgün deyil. Əlbəttə evdən qırağa getmək üçün icazə almalıdır. Əgər icazəsiz gedərsə etikafı batildir. 6. Müddəti üç gün olmalıdır, iki gecə onun arasında üç gün etikaf saxladığı məsciddə qalmalıdır. Zəruri işi olmasa məsciddən qırağa getməsin. Xəstəni görmək, meyyitin qüslü, namazı və dəfni kimi işlər üçün məsciddən qırağa gedə bilər. Məsciddən qırağa getməyin icazəli olduğu yerlərdə məsciddən qırağa gedərsə, görmək istədiyi iş üçün lazım olan vaxdan artıq məsciddən qırağda qalmasın. Ehtiyat-vacibə görə ən axın yol ilə məscidə qayıtsın və məsciddən qıraqda oturmasın. Əgər Yüklə 4,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|