|
TranskriPSİyon
|
səhifə | 4/8 | tarix | 11.12.2023 | ölçüsü | 2,78 Mb. | | #146969 |
| transkripsiya 2Promotor - Promotorlar, RNT polimerazanın transkripsiyaya başlamaq üçün DNT-yə bağlandığı xüsusi bölgələrdir.
- Bakteriya promotorlarında iki konsensus ardıcıllığı, -10 və -35 aşkar edilmişdir.
- Pribnow Box (-10 region) – TATAAT
- -35 bölgə - TTGACA
- -10 ardıcıllığına bənzər konsensus ardıcıllıqları eukaryotik promotorlarda (TATA qutusu) da tapılmışdır.
- TATAAT* ardıcıllığı (-10 mövqedə)
- -35-də TTGACA* ardıcıllığı
- Prokaryotlarda RNT polimeraza DNT-yə bağlanır, sonra promotor tapana qədər DNT boyunca hərəkət edir.
- Siqma alt bölməsi -35 ardıcıllığını tanıyır və RNT polimerazanın daha sıx bağlanmasına imkan verir.
- A-T əsas cütləri G-C əsas cütlərindən daha zəif olduğundan, DNT zəncirləri -10 ardıcıllığında bir-birindən ayrılır.
- 2 DNT zəncirinin bir-birindən ayrıldığı bölgəyə "transkripsiya qabarcığı" deyilir.
- RNT polimeraza uyğun nöqtədən RNT sintezinə başlayır.
PROKARİOTLARDA
- -30-da TATAAA və ya oxşar ardıcıllıq (TATA qutusu) və -80 ətrafında yerləşən GGCCAATCT ardıcıllığı (CCAAT qutusu) var.
- Eukariotlarda TATA qutusu TATA Bağlayıcı Zülal (TBP) ilə birləşir.
- Bu başlanğıc kompleksi RNT polimerazanı promotora səfərbər edir və oradan transkripsiya prosesini başlatmağa imkan verir.
EUKARYOTLARDA;
- Promotor bölgələrə əlavə olaraq, eukariotlarda "gücləndiricilər (enhancer)" adlanan DNT bölgələri var.
- Bu promotorlar transkripsiyanın başlanğıc nöqtəsindən çox uzaqda yerləşirlər.
- Eukariotlarda promotorlara bağlanan tənzimləyici zülallar transkripsiya faktorlarının və RNT polimerazanın DNT-yə bağlanmasının qarşısını almaq və ya asanlaşdırmaqla transkripsiya səviyyəsini tənzimləyir.
Transkripsiyanın dayandırılması
33
İki şəkildə baş verə bilər;
- Rho-dan asılı dayandırılma
- Rho-dan asılı olmayaraq dayandırlma
- Saç banner forması (palindromlar) 1- Rho-dan asılı sonlanma (xitam) 2- Rho-dan asılı olmayan sonlanma
Rho-faktordan asılı olmayan: RNT-nin palindromik bölgənin əsas cütünün oxunması nəticəsində əmələ gələn təkrar ardıcıllıqları özləri ilə birlikdə saç sancısına bənzər bir forma əmələ gəlir. Bu struktur GC ilə zəngindir və sonunda U ilə zəngin bölgədəki zəif bağlar səbəbindən DNT-RNT hibridi qeyri-sabit olur və sintez dayandırılır.
Dostları ilə paylaş: |
|
|