Türkmen Oğuzlar 24 boydan gelerek, bütün ülkelerde oymaklara, boylara, kollara, ailelere ayrılmıştır. Ve yüce kahramanlıkla, yiğitlikle Tarihin parlak sayfalarına geçmişlerdir



Yüklə 310,13 Kb.
səhifə2/6
tarix15.03.2018
ölçüsü310,13 Kb.
#32165
1   2   3   4   5   6

Dögerler İspend (Isfahan) Kerkük’e bağlı Tuzhurmatu, Tazehurmatu, Yengice, Telafer -Barsa Kerkük ve Tavuk, Emiri, Ceneklü Kerkük yöresinde, Dögerlerden küçük bir oymağın varlığı bulunmaktadır.
Çoğunluk Dögerlerin köyü Biravcılı Köyü'dür. Körcalılar, Dögerler, Uncular, Kargabegler, Hilavlılar, İsmaillilerle bir boydular. Dögerin yaşadığı köyler ise Yengice, Tazehurmatu, Tuzhurmatu ve Türkiye’nin birçok yerinde şehir, köylerinde bulunmaktadır.
Ayrıca bu Türkmen köylerinde Döger oymakları yaşamaktadırlar

1-İhtiyarlı

2-Derzili (Terzili)

3-Berberli

4-Biravcılı

5-Kuşçu

6-Aşurlu

7-Alipesli

8-Hurmatılı

9-Sofyalı

10-Naccarlı 11-Matıklı kollarıdır.
5-Çepni Oymağı:
Kanunî Sultan Süleyman döneminde Doğu Anadolu'da ve Irak'taki kalelerde gönüllü olarak görev yapan önemli sayıda Çepni oymağı bulunmaktaydı.

Çepniler çoğunluk, Kerkük’e bağlı Havica ilçesinde Trabzon ve Cânik Çepnilerinden olan ayrıca İran savaşlarında Türkmen Safevîler yanındaydılar H. 976 (M.1568) yılında Çepniler, Çipenler Mahalebiye bağlı Türkmen köylerinde bulunmaktadır, Van Beylerbeyi boyruğuyla Van, Erciş, Ahlât ve Bitlis kalelerinden uzaklaştırılmışlardır, H. 994 (M.1585) yıllarında Şam, Bağdat ve Revan Beylerbeyliklerinde Çepniler ve Tat, Kızılbaşlara bir arada yaşamaktaydılar.
6-Eymür oymağı:
16. yüzyılda Eymür boyu Anadolu’da 76 yer, bölge, köy adaları birçoğunun Sivas-Tokat bölgesindedir.

Ve Anadolu'nun birçok yerlerinde Eymür oymakları görülmektedir. Bu boyun adı Eymir, İmir, İran ve Harizm Türkmenleri arasında da Eymür, Irak Türklerinin bölgesinde Emirli diye geçmektedir,
Kerkük'ün Tuzhurmatu bölgesinde Amırlı (Emirli) adı diye bir bucak adı bulunmaktadır. Amirli/ Emirli Tuzhurmatu ilçesine bağlı 30 km. güneybatısına düşmektedir. Ve Bayat oymağın bir koluna bağlıdır. Bayat köylerinin ortasına düşen Amırlı adının Eymirli ve Emirli boyundan gelmektedir.
Kerkük şehrinin önemli Türkmen köylerinden Kümbetlerde Amırlı oymağı yaşamaktadır.

7-Harbendeli oymağı:
Sivas'ın güneyinde bulunan, Heleb bölgesinde yaşayan Türkmen Beğdili, Harbendelu ve İnallu gibi oymaklardan birleşmektedir, Harbende oğulları İlhanlı döneminde Harbende'den alınmıştır Harbendelu veya Harbendeli oymağı, özellikle Malatya bölgesinde görünmektedir. Harbendelular obalara 17. ve 18. yüzyıllarda Orta ve Batı Anadolu'ya gelmişlerdir. 16. yüzyılda Haleb Suriye Türkmenlerinden, başlıca Beğdili, Harbendelu, Bayat ve İnallu gibi büyük topluluklar Karkın, Kızık, Uç, Acûrlu, Kaçılu, Türkan, Peçenek, Döger, Kınık, Eymür, Bahadırlu, Karakoyunlu bu oymaklardan oluşmaktadır.

Safevî Türk devletine bağlı olan Türk boylarından sayılan Şamlu boyu, başlıca Beğdili, İnallu (İnanlu) ve Harbendelu obalarında yaşamışlardır.
Günümüzde Kerkük'e bağlı en büyük Türk nüfuslu olan Harbende oymağı Tuzhurmatu da tanınan bir topluluktur Harbendeluların torunları Türk oldukları Tuzhurmatu ilçesinde önemli bir yer almışlardır ve Türkiye’nin birçok bölgelerinde bu oymak bulunmaktadır.
8-Şebek oymağı:
Musul bölgesinde yaşayan varlığını Türkmen oymağı olarak koruyan önemli büyük bir Türkmen oymağındandır, Şebek oymağının adı Tahmasb döneminde 10 bin çadır oldukları bilinen İran Bayatları hakanı Şah Bek'ten gelmişlerdir. Batı Türkistan'da Timur oğullarının döneminde uzaklaşmışlardır, Şebekler Çoçı Ulusu hanlarından Şıban Han oğullarıdır ayrıca Şıban Özbekleri, 15. yüzyılda Sırderya kıyılarında İran Türklerinden olan Harizm'i Timur oğullarının meydana gelmektedir. Şebek oymağının en önemli hakanlarından Yiğit kahramanlarından becerikli Şaybak (Şeybek) Han adıyla şanıyla tanınmaktadır.
Şebek oymağının, Şaybak veya Şeybek Han'ın torunlarıdır.

Şebeklerin, Hacı Bektaş Veli'ye bağlı olarak Bektaşi geleneklerini, göreneklerini, kültürünü benimsemekte dirler. Şebekler Musul'un doğusunda yer alan elliden fazla köylerde yaşamaktadırlar. Şebek Türkmen köylerden,

1-Abbasiye

2-Albek

3-Arpacı

4-Babıniyet

5-Basahre

6-Ba'şika

7-Ba'vize

8-Bazvaya

9-Baybuğ

10-Bedene

11-Bılavât

12-Besan Bısatlı

13-ilevhan

14-Çinçi

15-Deraviş (Dervişler)

16-Gökçeli

17-Harabasultan 18-Haznebend 19-Hıdırilyas 20-Karakoyun 21-Karaşor 22-Karatepe 23-Karatepe 24-Şebek

25-Karayatağ 26-Kadıköy (Kazıye),

27-Keberli

28-Kehrîz

29-Körgariban 30-Minara Şebek

31-Ömerkayaçı 32-Yunus peygamber 33-Selimiye 34-Şemsiyyat 35-Şeyhemir 36-Şirehan (Şirinhan)

37-Telyara

38-Tercille

39-Tezharap 40-Topzava 41-Yarımca 42-Yengi Bısatlı

43-Zehrahatun Bektaşi kullarına bağlı olan Şebekler, dini törenleri Bektaşi geleneklerine göre düzenlemektedirler.

Hacı Bektaş-ı Velî'ye karşı büyük saygı, sevgi beslemektedirler, Şebekler Osmanlı döneminde İmparatorluğun birçok bölgesinde Şebeklerin konuştukları dil, Azerî Türkçesine yakın Türkmence bir özellik taşımaktadır.

Dini törenlerinde okunan şiirler ise, daha çok Nesîmi, Fuzûlî, Hataî ve Sadî gibi, ünlü şairin şiirleridir. Türkmen Şebek oymağı Sünni, Şii’dirler, Gökçeli ve Yarımca Şebeklerinin çoğu Sünni mezhebindendir.
Şebekler tanınmış Türkmen oymaklarından olarak günümüzde Musul şehrinin doğuşunda 15 enci çağın başlangıcıyla İmamı, Bektaşi olarak Türkmen hakanı Şah bek ordusundan kalarak ve Türkmen Şah Nedir ordusuyla birlikte bu topraklara gelmişlerdir. Ve miladı 1743 tarihinde Musul vilayetini abluka ederek Kerkük, Erbil gibi toprakları ele geçirmek istemişlerdir.
Şebekler Türkmen oymaklarından Veli Beştaşın torunlarından olarak bugün Türkiye’de tanınan alevi Bektaşi oymağı Türkiye’ni İran’ın, Azerbaycan’ın birçok yerlerinde bu oymak bulunmaktadır,

Şebekler, Aleviler, Bektaşiler olarak büyük Türkmen oymağıdır.

Sanıyla , adıyla, tarihiyle Türkmendiler.
9-Salur oymağı:
Salgurlu, Salguzcu da denilir. İran ve Irak bölgelerinde hükümet kuran Salgurîler Türkmenlerdir. Selçuklular Batı İran'a geldikleri zaman Şehrizor, Kirmanşah Dakuk (Tavuk) bölgesinde Annaz oğullarının yönetimindeydiler.

o dönemde görülen birçok Türkmen beyi gibi, çok yiğit çalışkan olan Kara Beli Salur Beyi tarafından birçok bölgeler fethedilmiştir. Kara Beli hanedanı, 12. yüzyılın sonlarına kadar varlığını sürdürmüşlerdir.
10-Beğdili oymağı:
Oğuz boylarındandır Kanunî döneminin ilk yıllarında Halep Türkmenleri arasında bulunan ana Beğdili kolu Türkmen topluluğunun en büyük oymağıdır, Beğdililer Safevî devletinin kuruluşunda önemli yerleri bulunmaktadır, onların bir kolu da İran'a giderek. Kuzey Suriye Türkmenleri ile Safevi devletini Şamlu adlı kurutanlığına katılmışlardır. Şah Abbas devrinde Şamlular bütün Kızılbaş boylarını aşarak birinci sırada yer almışlardır.

Safevî devletinin güçlü olmasında en önde Türk boylarından olan Şamlu boyu, Beğdili, İnallu (daha İnanlu) ve Harbendelu ile yer almışlardır. Ve (Hudabendelu) obalarını oluşturuyordular Şamlu boyu beylerinde yakın bir bağlılığı olan Şah Abbas devrinde bu boydan büyük hakanlar çıkmıştır, Şamlu hakanlarından Beğdili obasından Ahmed Bey, H. 1002 (1593-1594) de Şah Abbas tarafından Lâhican darugalığına görev almıştır. Şamlu boyunun İnallu (İnanlu) obası Şahı Seven köyü olarak varlığını sürdürmektedir.

Bugün Musul yöresinde Türkmen köylerinde Begdelli (Beğdeli) diye tanınan Türkmen oymağı görünmektedir. Musul'un kuzeyi Reşidiye, Şirehan (Şirinhan) ve Selimiye gibi köylerde köklerinin Begdeli boyundandır. Şirehan köyünde tanınan Ceccoevi (Cercisevi) ile Cemşidevi adlı boylar birbirlerine yakından akrabadılar, Begdelli boyuna bağlı olanlar. Musul'un Selimiye ve Reşidiye gibi birçok yörelerinde yaşamaktadırlar.
11-Ulaşlu oymağı:
Çukurova bölgesinin en büyük boylarındandır, Ulaş boyu yöneten beyin adıdır. Ulaş oğulları Varsak beyleri diye tanınmışlardır ve boyun en büyük obasını Bayındırlar yapmışlardır, Ulaş adı ise Salurlulardan gelmiştir. Dede Korkut destanları baş kahramanı Salur Kazan Bey'in babası Ulaş olmasıdır, ve Halep Türkmenleri arasında önemli yer tutan Beğdili boyu 40 obadan oluşmaktadır. Bu obalar arasında 22. sırada yer alan Ulaşlu obasıdır.
12-Ocuşlu oymağı:

Türkmen Bölgelerinde yaşayan Türk boyları arasında Ocuşlu oymağının varlığı tarih boyunca sürmektedir. Bir bölüm Ocuşlu adları şöyledir:

1-Alican

2-Alikulu

3-Allahkulu

4-Bayram

5-Gökçe

6-Hacıkulu

7-İmamkulu 8-Murat Sultan ve

9-Velican. Ocuşlular, varlıklarını kurarak millet arasında. Oduşlu olarak geçmektedir. Ocuşluların çoğu Kerkük yöresinde Türkmen köylerinde yaşamaktadırlar. ve başka bölgelerde yer almaktadırlar, Ocuşluların yaşadığı köyler ise Sarı tepe, Türkalan, Tokmaklı ve Yayçili. Yengice, Ocuşlu, Çardaklı, Ayrıca Kerkük'te tanınan Ceddu ailesi Ocuşlulara bağlıdır. Musul'un batısına düşen Telafer Türkmen ilçesinde Pirnadarlı ailesinden Ceddu Türk köyünde Ocuşlu oymağındandır,
Ocuşluların özellikle efsanevî hocaları Avvad Koca Ocuşludur. Birçok mizahi hikâyeleriyle tanınmaktadır. Türkmen topraklarında olduğu gibi bu oymak İran, Türkiye, Suriye’de bulunmaktadır.
13-Gökçelu oymağı:
Tarsus (Çukurova) bölgesinde 14-16. yüzyıllarda yaşayan ve Varsak söylenen bir Türkmen oymağıdır Çökçelu Musul'un Yunus Peygamber mahallesi de yoğun bir nüfusları görünmektedir.
Gökçeli adı Musul şehrine bağlı bir Türkmen köyü bulunmaktadır, Musul’un 15 km. güneydoğusunda düşmektedir, Ortakol adıyla tanınan Türkmen köyleri arasında yer almaktadırlar. Ayrıca bu oymak Kerkük yöresinde ve Türkiye’de yoğun olarak yaşamaktadır.
14-Biravcılı oymağı:
Moğolların bölgeye girmesiyle Irak'a göç etmişlerdir, bu oymak Bayat boyundandılar III. Murat döneminde Biravciler oynağı Musul'da, Kerkük yöresinde yerleşmiştir, Kerkük'e bağlı Tuzhurmatu ilçesinin 12 km. güneybatısında Biravcılı adında bir köyde bulunmaktadır. Ve bu köy Bayat köylerinden sayılmaktadır Bir avcıların toplulukları ise şunlardır:
1-Körcalılar 2-Dögerler

3-Uncular

4-Kargabegler 5-Hilavlılar ve 6-İsmailliler. Ve Tuzhurmatu ilçesine bağlı Yengice köyünde Biravcılı adında bir boyda vardır
15-Karanazlar oymağı:
Irak'ta Türk boyu Bayat'ın bir koludur Moğol döneminden önce bölgeye yerleşmişlerdir. Karanaz oymağı hakkında en eski bilgilerden, Karanazlılar kethüdaların bir bölümü Aslan, Abdal, Emircan, Hankulu, Oruç ve Şah verdi adlarını taşımaktadır.

III. Murat döneminde iki bölümden görünürdü Karanaz oymağı bir bölümü Musul şehrinde ötesi de Musul bölgesinde yerleşmişlerdir. Karamaz, Kerkük'e bağlı Tuzhurmatu ilçesinin 15 km. batısında düşen bir Türkmen köyüdür ve Bayat köylerimden biri sayılmaktadır. büyük Türkmen şairi Fuzûlî Karanaz oymağındandır. Günümüzde köyden göç ederek, Kerkük, Tuzhurmatu ya yerleşen Karanaz soyadları ile tanınan birçok aileler bulunmaktadırlar.

16-Muratoğlu, Muradiye Muratlı oymağı:
Bu Türkmen oymağı Bayat boyundan bir koldur. H. 932 (1526) yıllarında bölgede

Görünmüşler dir, Kerkük bölgesinde Muradiye, Muratlı olarak geçmektedir, ayrıca bir köy olarak önceleri Tuzhurmatu ya bağlıydı, Muradlı adı tanınan bir bayat köyünde bulunuyor, Kerkük şehri ve Telafer ilçesi ile Tazehurmatu bucağında yaşayan Muratlı aileleri varlığını korumaktadır ve Türkiye’nin birçok köylerinde Muratlı oymağı bulunmaktadır ve Muratlı diye köylerde vardır, Türkiye’de Çorum şehrine bağlı Muratlı ilçesi bulunmaktadır.
17-Bacvanlu, Bacvan oymağı:
Türkmen oymaklarından olarak Bacvanlı ve Bacvan oymağı Bacnak yani "Bac alan demektir.

Bu oymak ve aileler Kerkük yöresinde Bacalan olarak geçmektedir. Ayrıca Bacvanlular İran bölgesinde bulunarak geçmişten Habur’dan, Ural dağlarından gelerek Musul şehrine yerleşerek, Şafii mezhebine bağlı olarak ve Irak'ta dağınık biçimde yaşamaktadırlar.

Günümüzde Diyala şehrine bağlı Bacalan ilçesi tam olarak Türkmen sayılmaktadır.

Ve Hanekın ilçesinde Süleymaniye, Köysıncak ilçesinde yaşayan bir bölüm Bacalan baskıyla Kürtleşmişlerdir.
Kerkük'te bulunan Bacalan aileleri Türkmen milletlerine bağlı kalmaktadırlar

Türkiye’nin Diyarbakır bölgesinde yaşayan tanınan bir Türk oymağıdır, Bacalan oymağını atalarından Abdullah Paşa Baç Alan birinci Sultan Mahmut tarafından Kermenşah, Hanekın bölgesinde idaresinde görevlenmiştir. Bacalanlar buğun Hanekın, Türkiye, Musul, Süleymaniye ve Irak’ın birçok yerlerinde bir Türkmen oymağı olarak tanınarak yaşamaktadırlar.

Türkmen Bacavan oymağı: on altı çağda Musul şehrinin çevresinde hakanları Dönmez tarihinde 1594m ile birlikte kalarak Bacavan ili kurmuştur, sonrada Bağdat şehrine bağlanmıştır
18-Ulus, Tatar, Tataran oymağı:
Türkmen boyundan olarak Tatar Türklerinden olarak bir bölümü Hamrin dağı Gökçen bölgesinde, başka bir bölümünde Kerkük'e bağlı Diyala şehri Karatepe köyünde yaşamaktadırlar ve Türkçe konuşmaktadırlar. Karatepe köyünde, Telafer ilçesinde Tatarlar, Tatlar diye varlıklarını sürdürmektedir, Ayrıca Diyala şehrine başlı Türkmen Mendili, Hanekın ve Kerkük’te Karaulus oymağı ile tanınan bir ilçe bulunmaktadır. Ve ayni bölgede Tatan köyü bulunmaktadır, Talefer bölgesinde Tatar adlı bir köyde bulunmaktadır.
19-Kara Ulus oymağı:
Moğol Türklerinden olan bu Türk oymağı çok yiğitlikle tanınarak 15 nci çağın başlangıcıyla Timurlenk döneminde doğu Türkistan bölgesinden Mandalı, Hanekın, Bedre Diyala, Kerkük şehrine yerleşmişlerdir, ayrıca Türkiye, İran Türklerinde izleri görünmektedir, oymağın büyüklerinden Hamit Şafi kendi dili Türkçeye bağlı kalmaktaydılar ve dilini savunarak uzun yıllar mücadele etmiştir.
20-Karaboğa oymağı:
16. Yüzyılda yaşayarak Karaboğa topluluğu önemli bir Türk oymağıdır. H. 932 (1526) yılında görünmüşlerdir, III. Murat döneminde tanınmışlardır ve Türkiye, İran, Irak Telafer bölgesinde bulunmaktadır.
21-Salihı, Salihıler oymağı:
Cemil oğulları oymağına bağlı bir oymaktır 16. yüzyılda varlığı görünmüştür bir Türkmen oymağıdır. III. Murat döneminde Musul'da, ve Kerkük'te yerleşmişlerdir. Salihiler, Kerkük'te yaşayan 3 büyük aileden oluşmaktadır. Ayrıca Diyale şehrine bağlı Kifri ilçesine Salihıye söylenirdir Ve Altunköprü ilçesinde Salihı bölgesi bulunmaktadır, ayrıca Türkiye’nin bir çok yerlerinde Salihılar bulunmaktadır, ve bir kasaba adıdır, bugün Salayı diye adlanan bir çok ve Kürtleşen bu oymak yüzde yüz Türkmen oymağıdır Diyalele bağlı Türk yerleşim arasında Salih Bey adında Salihı Türkmen köyü göz önündedir, Kerkük şehrinde Salihı oymağı ailesi büyük bir nüfuslu olarak milli mücadele sürdürmektedirler öz be öz Salihılar her bir bakımdan Türkmen milletindendir,.

Diyarbakır bölgesinde yaşayan birçok Salihı oymağı on yedi çağın başlangıcıyla Osmanlı Sultanların buyruğu üzerine ataları Salih Paşa ile birlikte, oğulları Emir, Zeynel, Ali, Kadir, Süleyman ve akrabalarıyla Irak’a girişleri ile Kerkük, Leylan, Altunköprü, Kifri, Kızlarbat, Hanekın, Mandalı ve Türkiye’nin birçok yerlerinde yaşamaktadırlar, bir bölüm Salihı oymağı kendilerini Kürt, Arap sayarsalar bile onlar yüzde yüz Türkmen’dirler.
22-Yağmur, Tatalu, Tatlu oymağı:
Halep Suriye’de bulunan Türkmen oymağı olan Yağmur oymağı beş kola ayrılmaktadır bunlardan Yıva boyu, bu oymak Sultan Kanunî döneminde 40 obadan oluşmaktaydı, Beğdili boyu ise Halep Türkmenleri arasında kalabalık büyük nüfusları bulunmaktadır, Bu obalar arasında 25. sırada yer alan Tatalu obasıdır, Türkmen oymağından olan Tatalu Türkmen bölgelerinde tanınmaktadır.
23-Mavıllı, Mavili, Mavıllı (Mavili) oymağı:
Telafer'de yaşayan Türkmenlerdir. Mavıllı, Şii Bektaşi ya bağlı topluluk adıdır. Mavıllılar, Bektaşi kültürüne, görenek, geleneğine bağlı olanlardır, bu topluluk Türk kültürünün köklü motiflerini taşıyan bir Türk kimliğe sahiptir. Mavıllılar Âşık edebiyatı halk müziğinde önde gelerek, göreneğine bağlıdırlar halk Türklerini şiirlerini iyice başarmaktadırlar, Mavıllar Telafer yöresinde önde gelen önemli bir Türkmen oymağıdır.
24-Sarıllı, Sarılı oymağı:
Oğuz boylarına bağlı olarak 14. yüzyılında Mehmet Saru Türkmen beyi Şehrizor'a hâkimi olmuştur\ ve 13. yüz yıllarında Erbil Atabeyi Muzaffereddin Gökbürü döneminde Saru kalesinde varlığın kurmuştur

Aehmet Saru'nun buyruğuyla Türkmen oymağının Sarulu diya tanınılmıştır günümüze kadar oymağın varlığını görünmektedir III. Murat döneminde adları geçmektedir. Sarılı oymağı Musul yöresinde Sünni mezhebine bağlı olmaktadır, 16 Eylül 1892 tarihli tutanak ile Sarılı Din eğitimli okullar açarak hoca tayin edilmiştir ayrıca Musul ile Erbil arasındaki bir kaç köylerde Türkmen Sarılı oymağı Zap suyunun sağ ve sol kıyılarında yerleşmiştir ve Hızır diye tanınmışlardır, Verdek köyü çevresi Sarılılar yoğun olarak bulunmaktadırlar.

Ayrıca Şebeklerin yaşadığı köylerde Sarılılar yaşamaktadırlar. Kerkük'e bağlı Karatepe yöresinde Sarayliyye (Saraylı) adı ile tanınan oymaklardan söz edilmektedir, Sarılılar sosyal yaşantılarını sürdürerek dini ayinlerini, gelenek, göreneklerini yapmaktadırlar.
25-Serliye oymağı:
Musul şehrinin güneyinde bir Türkmen oymağıdır, Hakanları Mehmet Şah Sarlulu Şahrazor, Ravandoz, Kale dize Erbil Atabeği Muzaffer Gök boru önünden yedinci çağın başlangıcında kaçarak gölgesi Türkmen Erbil Atabeyliğine bağlanmıştır. Bu oymak Erbil, Musul’un birçok yerlerinde bir Türkmen oymağı olarak bulunmaktadırlar.
26-Yağcı oymağı:
Türkmen oymaklarından sayılarak H. 946 (1539) yılında Yağcı topluluğu diye görünmüştür. III. Murat döneminde bu topluluğun Seyit Ahmet Kethüda'ya bağlı oldular Yağcı Türkmen oymağı Musul, Telafer, Hanekın, Kazaniya ve Türkiye’nin İzmir şehrinde bulunmaktadır
28-Zankana Oymağı:
Türkmen oymaklarından olan Zankana oymağı bugün bir türlü baskılarla Kürtleşmişlerdir, Azerbaycan’ın güneyi olan Zanknaya bölgesinden ayrılarak, Kifri, Erbil, Kerkük, Hanekın Türkmenelinde ve Türkiye, Azerbaycan topraklarında yaşamaktadırlar. Ve Muzeffer gökborunun oymağıdır öz be öz Zankana, Zengiler, Zenkiler Türkmen oymağıdır.
29- Karakeçili

oymağı:

Irak’ın kuzeyinde ve Türkiye’nin birçok yerinde tanınan bir Türkmen oymağı olarak yedinci çağda bölgeye yerleşerek, İkinci Sultan Abdülhamit’in bu oymaktan olarak bir Türkmen oymağındandır. Kırıkkale, Adana, Kırşehir, Çorum, Van, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep şehirlerinde bu oymak günümüzde bulunmaktadır. Ve Irak’ın güneyin, orta kesiminde İnzi

,İnezi, Enezi diye tanınmaktadır bu oymak, Suriye, Lübnan, Filistin ve

birçok Arap devletlerinde bulunarak büyük Osmanlı Devletinin kurucularından bu Türkmen aşireti sayılmaktadır.
30-Davida- Davudi oymağı:
Türkmen oymaklarından Atçekenler at beslemeyle tanınarak Anadolu’nun güneyi Kahramanmaraş bölgesinde yaşamaktadırlar. Miladının on altıncı çağında ekonomik dolaysıyla, İran Kermanşah, Zahav bölgesine yerleşerek, sonradan ataları Hakkı Süleymaniye, Kerkük şehrine yerleşerek, her bir bakımdan her türlü yardım Osmanlılardan almışlardır.
31-Delo oymağı:
Türkmen Afşar, Avşar oymağından, Şam da sora İran’a yerleşerek Şirin Saray çevresinde Davida oymağı ile bir türlü baskı siyasi, ekonomi nedenlerden dolayı yerleşmişlerdir, günümüzde, İran, Hanekın, Nefithane bölgesine önceki çağlardan beri yerleşmişlerdir.
32-Baban oymağı:
Büyük Azeri Türkmen oymaklarından olarak büyük babaları kendi toprağı yeri olan Azerbaycan ülkesini bırakarak, on altı çağlarda Irak’a yerleşerek, Baba, Bab, Baban yeni senin baban diye tanınmıştır, büyük babadan sonra bu deyim günümüzde Baban diye adlandırılmıştır, bugün Baban diye söylenen Baba oymağı Kürtleşerek Süleymaniye, Kifri köylerinde, Kerkük, Azerbaycan, Türkiye’de yaşamaktadırl ar ve birçok Babanlar aşırı olarak kendilerini Türkmen saymaktadırlar.
33-Cermondi oymağı:
Türkmen oymağı olarak, Moğol boyundan Kara Ulus oymağındandır, günümüzde kaynaşma ilgilenme nedeniyle bir bölümü Kürtleşmişlerdir, Cermondi oymağı bu gün Hanekın, Kızlarbat, Mendili, İran’a yerleşmişlerdir
34-Melik şah oymağı:
Melik Şahı bir Türkmen oymağından olarak bölgede kalarak Selçuklu Sultan Melik Şah Alp Arslan oğlu Toğrul bek oğlu olarak, Hanekın, Mandalı, Kızrabat, Kazaniya yaşayarak, Türkçe konuşmaktadırlar bir bölümleri baskılar nedeniyle Kürtleşmişse de Türk kimliklerini savunmaktadırlar.

35-Vendi oymağı:
Büyük Türkmen oymağı olarak, komitan Vend Yusuf oğlu Uzun Hasan oğlunun oymağı sayılarak Türkmen Akkoyunlu devletinin korutucularındandır, Hanekın bölgesinde Vend ırmağı adına bağlıdır Vendiler, Vindeviler, Vind evi Türkmen oymağı günümüzde Kifri, Hanekın, Kerkük, Divaniye, Mandalı, Basra, Bağdat’ta yerleşmişlerdir.
36-Dergezin, Dere gezenler, Dergezli, Dergeziye Türkmen oymağı:
Irak’ın birçok yerinde bulunarak, bir bölümü Kürtleşeme, Araplaştırma politikasına uğrayarak, birçoğu Bağdat, Süleymaniye şehrinde yaşamaktadırlar, ayrıca Kerkük şehrine bağlı Tazehurmatu ilçesinde yoğun olarak dere gezenler, Dergeziler yaşamaktadırlar. Önceleri Süleymaniye şehrine bağlı Dergezin bölgesinde yaşamaktaydılar, geçmiş çağlarda

Süleymaniye’ye bağlı 6 Türkmen köyümde yaşayarak, Tasloca’ya eskiden yerleşerek, bu bölgede Kürtleşmişlerdir.
37-Kakai oymağı:
Bektaşi boyundan olarak Dede diye tanınarak Bektaşi Dedeye bağlı olarak, Dede büyük kardeş demektir, bir bölüm Kakailer İran’a bağlı Şirin Saray ve Irak’ın Türkmen Hanekın ilçesinde yaşamaktadırlar, birçok baskılardan dolayı bu Türkmen oymağı Kürtleşmektedir.

Kakailer Kerkük, Dakuk/ Tavuk bölgesinde, İran, Azerbaycan Musul etrafı ve Türkiye’nin İzmir, birçok yerinde yaşamaktadırlar. Kakai, Kekevi, Kekem diye birçok yerde özellikle Azerbaycan’da kardeş söylenmektedir. Kakailar/ Dedeler Kendilerine bağlı özel şarkı, türküleri bulunmaktadır tanınmış Türkmen büyük şairi Hicri Dede, Bayram oğlu bu Türkmen oymağındandır.
38-Kızıl Hakan oymağı:
Bu Türkmen oymağı on beşinci çağın Karakoyunlu devletinden kalan bir Türkmen oymağıdır, uzun süre Kürtlerle yaşayarak, Kürtleşmiştir, günümüzde bu oymak Hanekın, Karahan arasında yaşıyorlar.
39-Türkmen Göran oymağı:
Zengene, Kakai, Davuda, Lek gibi Türkmen oymakları ile birleşerek, bir bölüm baskılarla birçoğu Kürtleşmişlerdir, bu oymaklar günümüzde Kerkük, Türkiye, İran, Azerbaycan, Musul, Tazehurmatu, Tavuk/ Dakuk, Erbil, Süleymaniye, Kifri, Altunköprü Türkmen topraklarında yaşamaktadırlar.

Ve birçoğunun Türkmen oldukları bilerek dillerini korumaktadırlar.
40-Türkmen Müftü oymağı:
Irak’ın birçok büyük şehirleri Bağdat, Kerkük, Erbil, Musul şehirlerinde yaşayan tanınan bir Türkmen oymağındır, ayrıca Türkiye, Azerbaycan, İran dünya Türklerini yaşadığı topraklarda bu oymak yaşamaktadır, tanınan şahsiyetlerinden Mehmet Ağa Şah Nedir döneminde Mehadin kalesinin Müftüsü olarak 1743 Kerkük şehrini ablukası sırasında ve tarihinde 1760 Kerkük şehrinde yapmıştır tanınan Nakışlı minerali camisini Helvacılar çarşısında tanılmaktadır,

Yüklə 310,13 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə