Umumgeografik va mavzuli kartalar. Umumgeografik va mavzuli kartalar

REJA:

1. 
   Umumgeografik va mavzuli kartalar.
   

1. 
   Umumgeografik va mavzuli kartalar.
   

Geografik xaritalar “karta” atamasi o’rta asrlardan buyon foydalanib kelinmoqda.bu atama lotincha(chartes)so’zidan olinib”papirus qog’ozi”degan tushunchani bildiradi.hozirgi vaqtda “karta”atamasi dunyoning turli davlatlari tillarida ishlatilib kelinmoqda masalan fransuzcha” carte” ,nemischa”karte”,italyancha va portugalcha “carta” va boshqa nomlarda qo’llanilmoqda.
KARTALARNING TURLARI

• 
  UMUMGEOGRAFIK
  
• 
  MAVZULI
  

Umumgeografik kartalar umumiy geografik xaritalarda joy geografik sharoitining asosiy tarkibiy qismlari bir xil aniqlikda tasvirlanadi:relyef,daryo ko’l,muzliklar,tuproq va o’simlik qoplami,aholi yashaydigan joylar,xo’jalik tarmoqlarining tarkibi,aholi yo’llari, chegaralar. Geografik kartalarda xamma tasvirlanayotgan tafsilotlar kartografik berlgilar yordamida uz aksini topadi.
MAVZULI KARTALAR
Mavzuli kartalar umumgeografik kartalardan farq qilib ularning asosiy mazmuni ma’lum bir obyektga qaratilgan bo’ladi.masalan;iqlim kartasida faqat belgilangan hududning iqlimi asosi qolgan obyektlar esa kartani boyitish uchun reilgan bo’ladi,bundan tashqari ma’lum davlatlarga tegishli kar ham mavjud.
MAVZULI KARTALAR IKKI TURGA BO’LINADI

• 
  TABIIY
  
• 
  IJTIMOIY-IQTISODIY
  

TABIIY XARITALAR
Tabiiy geografik xaritalarda yer yuzasi va okean tagi relyefi,iqlim,tuproq,o’simlik, hayvonlar,landshaft,tabiatni qo’riqlash,foydali qazilmalari konlari kiradi.
IJTIMOIY-IQISODIY XARITALAR
Ijtimoiy-iqtisodiy xaritalar iqtisodiy,tarixiy,madaniy-siyosiy,siyosiy-ma’muriy xaritalardan iborat bo’ladi.bunday xaritalardan dunyoning siyosiy,iqtisodiy xaritalar misol bo’la iladi.tarixiy xaritalar ham shu jumlasidan
VAZIFASIGA KO’RA XARITALAR

• 
  ILMIY
  
• 
  MADANIY
  
• 
  SAYOHAT
  
• 
  O’QUV
  

ILMIY XARITALAR

Bu atlaslar asosan ilmiy maqsadlar uchun mo’ljallangan hisoblanadi.bu trdagi atlaslar o’quv atlaslaridan tubdan farq qilib o’zining murakkabligi va ma’lumoti ko’pligi bilan ajiralib turadi.
MADANIYAT VA TARG’IBOT XARITALARI
Madaniyat kartalari asosan targ’ibot-tashviqot ishlarida keng qo’llaniladi.bu uslubdagi kartalar boshqa turdagi kartalardan farqi shundaki ular buyurtma asosida kam miqdorda tuziladi.bunday atlaslar madaniyat hodimlari va targ’ibotchilar uchun mo’jallangan.
SAYOHATGA MO’LJALLANGAN XARITALAR
Bunday xaritalar asosan turistlar ya’ni sayohat qiluvchilar uchun asosiy yo’l ko’rsatuvchi xaritalardir.xaritalarda hududning tasviri,joylashgan o’rni va obyektlar haqida malumot beradi,bunday xaritalarga yana yo’lovchilar uchun mo’ljallangan xaritalar ham kiradi.unda manzil aniq ko’rsatigan bo’ladi.
O’QUV XARITALARI
O’quv xaritalari o’quvchilar uchun mo’ljallangan,o’rta masshtabga ega bo’lgan, o’rganish uchun oson va qulay,yosh xususyatini hissobga olib tuzilgan,berilgan ma’lumotlar aniq vao’quvchilarni jalb qiladigan darajada boyitilgan bo’ladi.eng ko’p nashr qilinadigan xaritalar ham o’quv kartalaridir.

FOYDALANGAN ADABIYOTLAR

1.TOPOGRAFIYA VA KARTOGRAFIYA ASOSLARI
2.GEOGRAFIYA KITOBI 7-SINF
3.TOPOGRAFIYA FANIDAN MARO’ZALAR MATNI
4.WWW. ZIYONET.UZ