aniqlash uchun sof foyda summasi xo‘jalikda foydalanilayotgan barcha ishlab
chiqarish fondlari umumiy qiymatiga taqsimlanadi va natija 100 ga
ko'paytiriladi. Bunda quyidagi tenglikdan foydalaniladi:
SF
Rm=
------------ xlOO
OFq+ AFq
Bunda: Rm - rentabellik me'yori, foizda;
OFq
- aylanma fondlaming o‘rtacha yillik qiymati, ming so‘mda;
AFq
- asosiy fondarning o‘rtacha yillik qiymati, ming so‘mda;
Bu ko'rsatkich korxonada sarflangan barcha ishlab chiqarish
fondlarining bir birligi evaziga qancha foyda olinganligini anglatadi.
Mamlakatimiz qishloq xo‘jaligida bozor munosabatlari bosqichma-
bosqich shakllantirilmoqda. So‘nggi yillarda qishloq xo'jaligining yalpi
mahsuloti, shuningdek, daromadlari ham ortib bormoqda. Lekin qishloq
xo'jaligi mahsulotlari baholariga nisbatan sanoat mahsulotlari baholarining
o‘sish darajasi yuqori bo'lganligi uchun tarmoqda olinayotgan sof foyda
summasi
doimo
ham
ortayotgani
yo‘q.
Masalan,
qishloq xo‘jalik
mahsulotlarining 1991-1998-yillarda o‘rtacha sotish bahosi 15150,9 martaga
oshgan bo‘lsa, sanoat mahsulotlarining o'rtacha sotish baholari 134431 martaga
oshgan. Ular o'rtasidagi mutanosibat 1:8,9 ga teng. Bunday hol qishloq
xo‘jaligida foydaning oshishiga salbiy ta'sir ko‘rsatmoqda. Bundan tashqari
qishloq xo‘jaligi korxonalari barcha ishlab chiqarish resurslaridan yetarli
darajada samarali foydalanmagan.
Hukumatimiz tomonidan barcha tarmoqlarda bo‘lgani singari qishloq
xo‘jaligida ham iqtisodiy samaradorlikni oshirish bo'yicha islohotlar izchil
amalga oshirilmoqda.
Qishloq xo‘jaligida so‘nggi yillardagi iqtisodiy islohotlar ijobiy natija
bermoqda. Jumladan, ishlab chiqarish resurslaridan to‘liq foydalanish natijasida
tarmoqning yalpi mahsuloti hajmi oshmoqda va samaradorlik darajasi ham
yaxshilanib bormoqda.
Dostları ilə paylaş: