V abdurahmonov

NAZORAT SAVOLLARI
1. N im a uchun ilk iqtisodiy ta ’limotlar aynan Sharqda paydo bo‘lgan?
2. «Hammurapi qonunlari»ning asosiy qoidalari.
3. «Artxashastra» asaridagi iqtisodiy tushunchalar
4. Qadimgi Hindistonda savdoning o‘m i va ahamiyati qanday bo‘lgan?
5. Qadimgi Xitoyda mulkchilikning necha xil shakli ko‘rsatilgan?
6. Qadimgi Xitoydagi Konfutsiy iqtisodiy ta’limotida davlatning iqtisodiy 
siyosati nechta tamoyilga asoslangan?
7. Qadimgi Gretsiya ta’limotida qanday g‘oyalar ustuvorlik qilar edi?
8. Ksenofont iqtisodiy qarashlari-nimalardan iborat?
9. Platon iqtisodiy g'oyalari mazmunini ayting.
10. Qadimgi Rim iqtisodiy ta ’limotlari qanday?
TAYANCH IBORALAR:
«Geraklepolik shohning o‘z o ‘g ‘liga nasihatlari» 
- Qadimgi Sharqda 
davlatni qanday boshqarish bo‘yicha qonun va qoidalar bayon qilingan, 
qadimiy yozma yodgorlik (er. aw . XXII asr). U nda davlatni boshqarish 
san’ati, boshqaruv apparati faoliyati va uni samarali tashkil etish, aholining 
davlat bilan bo‘ladigan munosabatlari, boshqaruv ishiga qanday odamlarni 
jalb etish masalalari yoritilgan. Bu asarda ishlab chiqaruvchilarning 
huquqlari, ular faoliyatini tartibga solish, davlat boshqaruvi xodimlarining 
xalq b ilan qan day m u o m alad a b o ‘lishi, bu ap p arat xodim larini 
rag‘batlantirish kabi qoidalar o ‘z ifodasini topgan.
Artxashastra- 
bu Hindistonda yaratilgan iqtisodiyot ilmining ilk asaridir. 
Asaming nom i ham iqtisodiyot tushunchasi bilan bog'liq, ya’ni «artxa»- 
foyda, moddiy manfaat, «shastra» esa ilm, ilmiy asar m a’nosini anglatadi. 
A sarda-butun aholi 4 ta kastaga (tabaqaga) bo‘linadi: braxmanlar, 
kshatriylar, vayshiylar va shudralar. U nda yozilishicha, iqtisodiyotning 
rivoji kastalaming o ‘z qonunlari asosida yashashlari va ishlashlariga bog‘liq; 
podshohning vazifasi kastalaming aralashib ketishlariga yo‘l qo'ymaslikdir. 
U nda qullar sotilishi va sotib olish mumkinligi ko'rsatilib, ular ham 
xususiy mulk egasi b o ‘lishi mumkin, deyiladi; savdo haqida, savdoning 
xo‘jalik yuritishning asosiy shakli ekanligi, davlatni boyishiga savdoning 
rivoj topishi ta ’sir etishi, savdo foydasi haqidagi fikrlar bayon etiladi.