Va terrorizmga
Yüklə 2,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
| Yunus, 99
) deyiladi. Shuningdek, ijtimoiy masalalarda ham musulmonlarning o‘zga e’tiqod vakillari bilan hamkorlik qilish, ular bilan ham jihatlik asosida munosabatga kirishishga chaqiriladi. Jumladan, boshqa din vakillari (ahli kitoblar)ning taomlaridan yeyish, ular bilan qudaandachilik qilish, ulardan uylanishga ruxsat berilgan. Bu haqida «Moida» surasida shunday deyilgan: «Bugun siz lar uchun pokiza narsalar halol qilindi. Shuningdek, Ahli Ki toblarning taomi sizlar uchun halol va taomingiz ular uchun haloldir. Zinokorlik va maxfiy o‘ynash qilib olish uchun emas, balki mahrlarini bersangiz, mo‘mina ayollarning iffatlilari va siz lardan oldin Kitob berilganlarning iffatli ayollari (ham haloldir) (5oyat). Qudaandachilik insonlarni o‘zaro bog‘lab turuvchi aso siy rishtalarning biridir. Musulmon insonning ahli kitob (xris tian va yahudiylar)ga uylanishi natijasida o‘zga din vakillari bilan qarindoshlik rishtalari bog‘lanadi va ular o‘rtasida o‘zaro mehr muruv vat tuyg‘ulari paydo bo‘ladi. Islom ta’limoti esa ana shun day hamkorlik va hamjihatlikka chorlaydi. Shuningdek, zarur bo‘lsa, o‘zga din vakillarining ibodatla rini da, hurmat qilish, ularni bajarib olish uchun imkoniyat yara tib berishga islom dini da’vat qiladi. Jumladan, Muhammad (a.s.) huzurlarida Najrondan kelgan nasroniy dini vakillari masjidda o‘z diniy ibodatlarini bajarishga chog‘lanib turganlarida sahobiy lar ularni qaytarishmoqchi bo‘ladilar. Shunda Rasululloh (a.s.): 58 «Qo‘yinglar, ibodat qilaverishsin», deganlari yuqoridagi fikrning yaqqol isboti hisoblanadi. Shu bilan birga, islom dinida kishi qaysi din vakili bo‘lishidan qat’i nazar uni inson sifatida qadrlash, unga hurmat ko‘rsatishga da’vat etiladi. Imom Buxoriydan rivoyat qilingan quyidagi hadis da bunga ishorat bor: «Nabiy (s.a.v.) oldidan bir janoza olib o‘til di. Shunda u zot o‘rinlaridan turdilar. Odamlar: «Yo Rasululloh, bu yahudiyning janozasi», deyishdi. U kishi: «U inson emasmi?!» dedilar». Demak, islom dinida millati va dinidan qat’i nazar har bir inson hurmat va qadru qimmatga ega. Ming yillar davomida islom dini tamoyillarga sodiq holda ya shab kelayotgan xalqimiz ham bu kabi go‘zal fazilatlarni to‘laligicha hayoti, urfodat va an’analariga singdirib olganini ko‘rish mumkin. Boy tarixiy tajribaning davomi sifatida bugungi kunda ham yurtimizda bir yuz o‘ttizdan ortiq millat va elat vakillari va o‘ndan ortiq diniy konfessiyaga e’tiqod qiluvchi shaxslar bir oila farzandlaridek ahilinoq bo‘lib yashab kelmoqdalar. Ularning urfodatlari, an’ana va qadriyatlarining rivojlanishi, ta’lim olishi, kasbhunar egallashi, jamiyat hayotining barcha jabhalarida faoli yat ko‘rsatishida mamlakatimizdagi tinchlik va barqarorlik, mil latlararo totuvlik, ayniqsa, tinchliksevar xalqimizning bag‘rikeng ligi muhim omil bo‘lmoqda. Bu borada yurtimizda istiqomat qilayotgan turli din va killari uchun teng imkoniyatlarning yaratilishi, ayniqsa, diniy bag‘rikenglikka doir qoidalarning qonuniy asoslarda mustah kamlanishi tahsinga sazovor. Bu borada eng avvalo, Konstitut siyamizning 31moddasida mustahkamlangan «Hamma uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Har bir inson xohlagan dinga e’tiqod qilish yoki hech qaysi dinga e’tiqod qilmaslik huquqi ga ega. Diniy qarashlarni majburan singdirishga yo‘l qo‘yil maydi», degan qoida diniy bag‘rikenglik uchun dasturulamal bo‘lib xizmat qilmoqda. Bu tamoyilga ko‘ra, har kim o‘z dini va e’tiqodiga amal qilishda erkindir va har kim bu huquqqa bosh qalar ham ega ekanligini tan olmog‘i lozim. Bir kishining din 59 borasidagi qarashlari boshqalarga majburan singdirilishi mum kin emas. Bundan tashqari, Konstitutsiyamizning 18moddasida ham «O‘zbekiston Respublikasida barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega bo‘lib, jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy ke lib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeyidan qat’i nazar, qonun oldida tengdirlar. Imtiyozlar faqat qonun bilan belgilanib qo‘yiladi hamda ijtimoiy adolat prinsiplariga mos bo‘lishi shart», degan norma asosida turli diniy e’tiqoddagi insonlarning dini va e’tiqodidan qat’i nazar qonun oldida teng ekanligi e’tirof etilgan. Konstitutsiyamizning 61moddasida esa, respublikamizda faoliyat olib boruvchi diniy tashkilotlar va birlashmalarning dav latdan ajratilgani haqidagi qoida mustahkamlangan. Unda ayti lishicha, «Diniy tashkilotlar va birlashmalar davlatdan ajratilgan hamda qonun oldida tengdirlar. Davlat diniy birlashmalar ning faoliyatiga aralashmaydi». Bu qoidaning mohiyati shunda ki, O‘zbekistonda har qanday din va diniy tashkilotlar davlatdan ajratilgan va barcha diniy konfessiyalar qonun oldida barobardir. Davlat diniy konfessiyalar o‘rtasidagi tinchlik va totuvlikni qo‘llabquvvatlaydi hamda ular o‘rtasida o‘zaro murosa va hur mat o‘rnatilishiga ko‘maklashadi. Hukumatimiz tomonidan turli diniy tashkilotlarning o‘z faoli yatlarini amalga oshirish va mamlakat hayotida faol ishtirok etishlari uchun barcha shartsharoitlar yaratib berildi. Jumladan, markaziy televideniye orqali O‘zbekiston musulmonlari idorasi ma’naviyma’rifiy ko‘rsatuvlarni berib borishi, Buxoriy, Termiziy, Moturidiy kabi mashhur allomalarning tavalludiga bag‘ishlangan anjumanlarning keng ko‘lamda nishonlanishi kabi tadbirlarni ay tib o‘tish o‘rinlidir. Ayniqsa, haj ibodatini to‘lato‘kis va hamji hat holda ado etish uchun barcha sharoitlar yaratilgani tahsinga sazovor. O‘z navbatida pravoslavlar uchun Isroil, Gretsiya va Rossi ya, katoliklar uchun Isroil va Italiya, armanlar uchun Isroil va Armaniston, yahudiylar va bahoiylar uchun Isroil, krishnachi 60 lar uchun Hindiston va buddaviylar uchun Koreyada joylashgan muqaddas joylarga ziyoratlar tashkil qilinmoqda. Bu esa, yurtimizda yashayotgan barcha din vakillarining o‘z diniy e’tiqodlarini eminerkin amalga oshirishlari va diniy bag‘rikenglikni ta’minlashga qaratilayotgan tadbirlar jumlasiga kiradi. Quvonarli jihati shundaki, bu tadbirlar diniy barqarorlik, konfessiyalararo samimiy va do‘stona muhitning vujudga kelishi va eng asosiysi yurtimizdagi tinchlikning barqaror bo‘lishiga sa bab bo‘lmoqda. Yüklə 2,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|