Nodir metallar
Reja:
Volfram konlari
Molibden konlari
Qalay konlari
Vanadiy konlari
Sof volfram oqish kulrangdagi juda og‘ir va juda qiyin eruvchan metaldir. Volframning klarki 0,0002, erish harorati 3410 °C, qaynash harorati 5500 °С, solishtirma og‘irligi 19,3. Volfram ajoyib xossalarga ega izdirilganda yuqori darajada elektron emissiyaga ega, qizdirilganda deyarli kengaymaydi, ko‘p metallar bilan qotishmalar hosil qilish xususiyatiga ega. Bu xususiyatlari uchun volfram elektr chiqarishdaishlab chiqarishda, maxsus mustahkam va yuqori haroratga chidamli bo‘lgan qotishmalar tayyorlashda keng qo‘llaniladi (9-rasm). Bundan tashqari kimyo sanoatida bo‘yovchi modda sifatida,yuqori sifatli benzin ishlab chiqarishda, katalizator sifatida ishlatiladi.
Volfram 20ga yaqin mineral tarkibiga kiradi. Ularning asosiylari – sheelit va volframit. Volframning dunyo bo‘yicha tabiiy zaxirasi 2005yil ma’lumoti bo‘yicha 2,9 mln t, shu jumladan, 1,8 mln t Xitoyda to‘plangan. Bir yilda dunyo bo‘yicha 76,5 ming t volfram ma’dani qazib olinadi. Shundan 69 ming t ni Xitoy ishlab chiqaradi.
Volfram ma’danlarining sanoat turidagi to‘plamlari quyidagi turlardagi konlar bilan bog‘liq:
Volframli va molibden-volframli skarnlar – Gruziyadagi Tirnauz, O‘zbekistondagi Ingichka, AQSHdagi Pain-Krik va Avstraliya-dagi King-Aylend konlari.Yuqori haroratli gidrotermal konlar – Rossiyadagi Iulta koni.Magmatik konlar – Rossiyadagi Boguta koni.
Dostları ilə paylaş: |