1. Boshqaruv hisobi. Moliyaviy hisob

62 Tozalanish usuliga koʻra balans turlari haqida ma’lumot bering?
Tozalash usuliga ko‘ra balanslar brutto-balans va netto-balanslarga bo‘linadi.Brutto-balans — tartibga soluvchi moddalarni o‘z ichiga oluvchi balansdir. "Asosiy vositalarning eskirishi", "Nomoddiy aktivlarning amortizatsiyasi", "Sotib olingan xususiy aksiyalar" singari tartibga soluvchi moddalarni o‘z ichiga oladi.Netto-balans — qiymatidan tartibga soluvchi moddalar summasi chegirilgan balans bo‘lib, bunga tozalash deyiladi. O‘zbekistondagi barcha korxonalar netto-balans tuzadi (1993 yildan boshlab), ya'ni balans yakuniga asosiy vositalar, arzon baholi va tez eskiruvchi buyumlarning qoldiq qiymatda, qayta sotiladigan tovarlar esa tannarxi bo‘yicha kiritiladi.
Balansga qo‘yiladigan asosiy talablar quyidagilardir:
♦ balansning to‘g‘riligi;
♦ balansning realligi;
♦ balansning yaxlitligi;
♦ balansning izchilligi;
♦ balansning tushunarliligi.
Balansning to‘g‘riligi balansni tuzishda asoslanilgan hujjatlarning to‘laligi va sifati bilan ta'minlanadi. Agar hisobot davrida xo‘jalik faoliyatining barcha muomalalari o‘z vaqtida hujjatli rasmiylashtirilmagan yoki noto‘g‘ri rasmiylashtirilgan bo‘lsa, unda balans korxona ishining haqiqiy yakunini aks ettirmaydi. Buxgalteriya balansining har bir moddasi hujjatlar, buxgalteriya hisobvaraqlaridagi yozuvlar, buxgalteriya hisob-kitoblari va inventarlash bilan tasdiqlangan bo‘lishi kerak. Buxgalteriya balansi ma'lumotlarini qasddan buzish niqoblash deyiladi.
63 Joriy aktivlar haqida ma’lumot bering?
Joriy aktivlarning eng oddiy misoli bularning barchasi materiallar konveyerga borish: ularning umri qisqa. Ishlab chiqarish, etkazib berish, (saqlash), qayta ishlash. Joriy aktivlar boshqa ishlab chiqarish tsiklida qatnashmaydi. Agar u o'g'itlash yoki ishlab chiqarish bilan bog'liq bo'lmagan boshqa jarayonlar uchun ishlatilmasa.Balansdagi aylanma aktivlarning hajmi, ehtimol, ta'sirli. Konveyerlar to'xtovsiz ishlashi va ish jarayoni uzilmasligi uchun har doim omborlarda materiallar zaxirasi bo'ladi. Biroq, ishlab chiqarish jarayoniga kamida bir yil xizmat qiladigan bunday aylanma aktivlar ham bor. Joriy aktivlar». Ushbu bo‗limda 1 yilga oborotda bo‗ladigan ishlab chiqarish zaxiralari va harajatlari, tayyor mahsulotlar va tovarlar, pul mablag‗lari, debitorlik qarzlar va boshqa joriy aktivlarning qoldiq summalari ko‗rsatiladi.