Articles otlar oldidan qo’llanuvchi so’z turkumi artikl


its  puppies – it bolalarini kuzatdi  A bird spread  its



Yüklə 2,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə33/251
tarix14.05.2023
ölçüsü2,03 Mb.
#110172
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   251
AZIMOV English grammar in Uzbek

its
 puppies – it bolalarini kuzatdi 
A bird spread 
its 
wings – qush qanotlarini yozdi 
I don’t buy this coat. I don’t like 
its 
colour – men bu paltoni sotib olmayman. Menga 
uning rangi yoqmadi 
It’s true that he didn’t come – uning kelmaganligi rost 
2)
a)
Mustaqil shakldagi egalik olmoshlari o’zbekchaga 
–iki, -niki
qo’shimchalari bilan tarjima qilinadi va gapda ot bilan bir joyda qo’llanmaydi: 
Singular: 
Plural: 
Mine - meniki 
Yours - seniki 
Hers, his, it’s - uniki 
Ours - bizniki 
Yours - sizniki 
Theirs - ularniki 

For examples:
This book is 
mine
 (= this is my book) – bu kitob meniki
We cleaned our room and they cleaned 
theirs – 
biz xonamizni 
tozaladik, ular esa o’zlarinikini tozalashdi 
Is this new book
 yours
? No, 
mine 
is old – bu yangi kitob siznikimi? 
Yo’q, meniki eski 
b)
Ba’zi iboralarda egalik olmoshlarining oddiy va murakkab shakllari o’zbek 
tiliga bir xil tarjima qilinadi:
 
 
Common form: 
Absolute form: 
This is my book – 
bu mening 
kitobim
 
His friend – 
uning do’sti
 
Their two relatives – 
ular ikki 
qarindoshlar
 
This is a book of mine – 
bu mening 
kitobim
 
A friend of his –
 uning do’sti
 
Two relatives of his 
– uning 2 ta 
qarindoshi
 
 
c)
Kishinig o’z tana a’zolari oldidan har doim egalik olmoshlari qo’llanadi: 
 
× True: 
√ False: 
He hurt his hand badly – 
u qo’lini 
qattiq shikastlab
 
oldi
 
I stroke my head against the wall – 
men boshimni
 
devorga suyadim
 
He hurt the hand badly 
 
I stroke the head against the wall 


34 
d) Egalik olmoshi: One’s own- shaxsiy: 
I have 
my own 
car - mening shaxsiy mashinam bor 
He has 
his own
 TV set - uning shaxsiy televizori bor 
On one’s own - yolg’iz, yakka o’zi: 
I’ll go there 
on my own
- u yerga yolg’iz o’zim boraman 
He is at home 
on his own
- u uyda yakka o’zi 
Reflexive Pronouns 
O’zlik olmoshlari 
bajariladigan ish- harakatning aynan bir shaxsga yoki bir bir 
guruh shaxslarga tegishliligini ko’rsatadi. Ingliz tilida o’zlik olmoshlari birlikda 
–self,
ko’plikda 
–selves
qo’shimchalarini qo’shish orqali yasaladi: 
Singular: 
Plural: 
Myself – mening o’zim 
Yourself – sening o’zing 
Himself, herself , itself – uning 
o’zi 
Ourselves – bizning o’zimiz 
Yourselves – sizning o’zingiz 
Theirselves – ularning o’zlari 
a)
Gapda qo’llanishiga ko’ra, o’zlik olmoshi gap oxirida yoki to’g’ridan-to’g’ri 
egadan so’ng qo’llanishi mumkin. 
O’zlik olmoshlari gap oxirida kelganda - holatni, 
egadan so’ng kelganda esa his- hayajon va
undovni ifodalaydi:
I painted this picture 
myself – 
bu suratni o’zim chizdim 

myself 
painted this picture – bu suratni men o’zim chizdim 
b)
Bundan tashqari, o’zlik olmoshlari biror bir ish- harakatni shaxs o’zi uchun 
bajarishini ifodalaydi: 
 Compare: 
John bought 
him 
a shirt – Jon unga 
ko’ylak sotib oldi 
John bought
 himself
 a shirt – Jon 
o’ziga ko’ylak sotib oldi 
 
NOTE: 
Bundan tashqari, o’zlik olmoshlari gapda 
“by”
predlogi bilan birikib 
“yakka, yolg’iz o’zi” degan ma’noda keladi: 
By + Reflexive pronoun 
Syn: alone, lonely 
Jack goes to school 
by himself
 = Jack goes to school 
lonely 
(Jek maktabga yolg’iz 
boradi) 
Ann lives 
by herself =
 Ann lives 
alone
 (Anna yolg’iz yashaydi) 
 
c) O’zlik olmoshlari gapda quyidagi fe’llar bilan hech qachon qo’llanmaydi: 
Relax-
o’zini bosib olmoq 
Meet-
uchrashmoq 
Concentrate-
o’ziga kelmoq 
Feel-
his qilmoq 
“Other” ning shakllari 
1)
 

Yüklə 2,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   251




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə