101
Antigen cəhətdən müxtəlif olan qrip viruslarının xüsusən 1980, 1984-cü
illərdə daha nəzərəçarpan dərəcədə (1,4%-3,9%) kosirkulyasiyasını qeyd etmək
lazımdır.
Populyasiyanın antigen cəhətdən müxtəlif üzvlərinin əyani surətdə
kosirkulyasiyasının başlanmasını biz 1978-ci ildə müşahidə etmişik.
1978-ci il üçün qrip viruslarının 3 variantı: B/Япония/2/3/73, В/400/73,
В/СССР/69 ilə yanaşı /H2N2/ antigen formullu eyni zamanda sirkulyasiya edən
A/Порт-Чалмерс/73, А/Виктория/3/75, А/Гонконг/68 qripi virusları ştammlarına
qarşı seroloji immunitet səviyyəsinə malik olan A qripi viruslarının xarakterik
sirkulyasiyası xarakterikdir.
Bu fonda 1978-ci ilin mart, aprel, may aylarında A/H1N1/ qripi viruslarına
qarşı A/CCCP/090/77 /H1N1/ qripi viruslarının intensiv sirkulyasiyası ilə əlaqədar
olaraq immunitetin əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlməsi qeyd olunmuşdur.
Beləliklə, 1978-ci ilin 2-ci rübündə əhalinin immunitetinin vəziyyəti KRX-
diaqnostikası ilə müəyyən edilməsi mart yüksəlməsinin A/H1N1/ /H3N2/ və
qismən B qripi virusları ilə şərtlənməsi faktının həqiqi təsdiqi idi.
Beləliklə, alınan nəticələrdən göründüyü kimi seroloji immunitetin səviyyəsi
heç də həmişə qripin laborator təsdiqi halları ilə korrelyasiya etmirdi.
Tədqiqat dövründə müxtəlif A, B virusları tiplərinin (əhali onlara qarşı
müəyyən səviyyədə seroloji immunitetə malik idi) kosirkulyasiyası baş verdi.
İnsan populyasiyasında А/Нью-Джерси/76 və A/Шклявер/48 qripi
viruslarının epidemik cəhətdən qeyri-aktual ştammlarının mikrosirkulyasiya faktı
qeyd edilmişdir.
102
3.3. İnsan populyasiyasında qeyri
-standart qrip viruslarının meydana
çıxması
.
3.3.1. İnsanlardan atipik ştammların izolyasiyası və autentikliyin və
ştammların xüsusiyyətlərinin tədqiqi.
1979-cu ilin iyununda Bakıdakı 179 saylı uşaq bağçasında kəskin titrətmə
xəstəliklərinin alovlanması müşahidə edilirdi. Bu xəstəliklər klinik cəhətdən qripə
bənzəyirdi və qusma ilə müşaiyət olunurdu.
3 uşağın burun-udlaq yaxantısından 9 günlük toyuq embrionlarının
yoluxdurulması yolu ilə hemaqqlütinə edən antigenlər izolə edilmişdir. Ancaq bir
ştammı - A/Бaky/900/79 toyuq embrionlarında möhkəmləndirmək mümkün
olmuşdur.
D.İ.İvanovski
adına
Virusologiya
institutunun
respirator
viruslar
laboratoriyası
ilə
birgə
aparılan
ştammın
tipləşdirilməsi
onu
A/Цыпленок/Германия/“N”/49/H10N7/ qripi virusu kimi identifikasiya etməyə
imkan verir (1980-cı ilin I rübünün icmalı, Moskva ş. ).
Ştammın öyrənilməsində Q.A.Safonov və L.İ. Volodinanın metodu tətbiq
edilmişdir. (“Способ дифференциальной диагностики ортомиксовирусных и
парамиксовирусных возбудителей болезней птиц” (авт.свид.N539073) ).
Bu ştammın tədqiqi onu qrip virusu hesab etməyə əsas verir, çünki:
103
1.
Ştamm toyuq embrionlarının allantois boşluğunda 10-7,5 titrinə
qədər EİD
₅₀͵₀̦₂ (embrional infeksion doza) və hemaqqlütininləri
1:512- 1:1024 titrinə qədər toplanırdı.
2.
Virusun hemaqqlütinini qızdırılmaya qarşı davamlıdır, nitrit
turşusunun təsirindən parçalanmır.
3.
Neqativ kontrast metodu ilə elektron mikroskopik tədqiqatlarda
virionların morfologiyası A qripi virusları üçün tipikdir (tədqiqatlar
elektron mikroskopiya laboratoriyasında prof. Klimenko S.M.
tərəfindən aparılmışdır).(Şək. 4).
Ştammın hemaqqlütinini A qripi viruslarına o cümlədən A/H0N1/,
A/H1N1/, A/H2N2/, və B qripi viruslarına qarşı diaqnostik antizərdabların heç biri
ilə tormozlanmırdı.
Paramiksovirusların (Senday, parotit) antizərdabı ilə HALR-da antigen
qohumluğunun tədqiqi həmçinin müsbət nəticələr verməmişdir. İzolyat
hemolizindən məhrum idi və dəniz donuzunun eritrositlərini hemolizə uğratmırdı.
Bu agentin məməlilərin və quşların viruslarının etalonlarına, eləcə də
Баку/900/79 izolyatına qarşı diaqnostik antizərdablarla HATR-da çarpaz tədqiqi
zamanı müəyyən edilmişdir ki, izolyata yalnız А/цыпленок/”N”/49 ştammına
qarşı antizərdab (o da 1:4-1:8-ə qədər hemoloji titrdə) inhibitor kimi təsir göstərir.
Eyni zamanda siçovulların, Баку/900/79 izolyatı ilə immunlaşdırılmış zərdabı
A/ цыпленок/”N”/49 virusunu 1:2 hemoloji titrinə qədər neytrallaşdırır.(Cədvəl).
104
Bütün qeyd olunanlar onu göstərir ki, uşaqdan izolə edilmiş
hemaqqlütinasiya agenti quş qripi virusları ilə antigen cəhətdən qohum olan
hemaqqlütininə malik idi.
Ədəbiyyatda insandan Hav1 hemaqlütininli quş qripinin izolə edilməsi
halları haqda məlumatlar var (Cambell, 1970).
Bu, ona şahidlik edir ki, Hav2 hemaqqlütininli qrip virusları həm də xəstə
insanlarda rast gələ bilər.
A/Баку/900/79 virusu ilə PHAR-da neyraminidazanın Heq1-ə mənsub
olduğu müəyyən edilmişdir.(Cədvəl-2).
A/Баку/900/79 ştammına qarşı antizərdablı HALR Cədvəl 1
№
Zərdab
Antigenlər
Formul
A/Баку/900/79-a
qarşı siçovul
zərdabı (XI.1979)
1
A/F M/1/47/ 10.X.74-dən
H1
0
2
A/Сингапур/1/57
H2
10
3
А/FPV/Dutch/27/ 14.XI.74-dən
H7
0
4
A/утка/Чехословакия/56/
1.III.74-dən
H11
0
5
А/лошадь/Прага/1/56
14.IX.73-dən
H7
0
6
А/лошадь/Майами/1/63
1.XII.74-dən
H3
0
7
A/свинья/Висконсин/15/30
7.IX.73-dən
H1
0
Dostları ilə paylaş: |