İstanbul üNİversitesi
Yüklə 14,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ENEZ AYASOFYA KİLİSESİ FATİ( CAMİ DUVAR RESİMLERİNİN S)VA ANALİZ SONUÇLAR) (ANDE GÜNÖZÜ
- Anahtar Kelimeler: Enez, Ay a Sofya, Fatih Cami, duvar resmi, sıva analizleri. PLASTER ANALYSES ON WALL PAINTINGS OF THE
- Keywords: Ainos, Hagia Sophia, Fatih Mosque, wall painting, plaster analyses.
_________________________________________________________ART-SANAT 2014/1___________________________________________________________ 99 Fig. 8 The opening ceremony of the Atatürk monument in 1981 in the photographic album of the Atatürk monument (Atatürk heykeli açılışı, 19 Mayıs 1981, Meclis Atatürk heykeli Albümünden) ______________________________________________________ART-SANAT 2014/1________________________________________________________ ENEZ AYASOFYA KİLİSESİ FATİ( CAMİ DUVAR RESİMLERİNİN S)VA ANALİZ SONUÇLAR) (ANDE GÜNÖZÜ Araş. Gör., İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Sanatı Tarihi Anabilim Dalı handegunozu@gmail.com ÖZET Bu çalışmada, Trakya’nın Edirne iline bağlı Enez kasabasında . yüzyılda inşa edildiği ve yılında camiye çevrildiği düşünülen, Enez Ayasofya Kilisesi Fatih Cami adlı yapıda bulunan Bizans ve Osmanlı dönemine ait duvar resmi sıvalarının, içerik analizleri kalsinasyon, asitle muamele, asitle reaksiyona girmeyen agregaların analizi, petrografik analiz ve FT-IR ve EDXRF yöntemleri kullanılarak açığa çıkartılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Enez, Ay a Sofya, Fatih Cami, duvar resmi, sıva analizleri. PLASTER ANALYSES ON WALL PAINTINGS OF THE AINOS HAGIA SOPHIA CHURCH (FATIH MOSQUE) ABSTRACT This study aims to reveal the content analysis of the plasters on wall paintings of Ainos Hagia Sophia Church (Fatih Mosque) that are thought to have been constructed in the Enez borough affiliated to the Edirne province of Thrace in the 12 th century and turned into a mosque in 1455; with the methods of chemical analyses facilitated with instrumental measurements such as calcination, acidic treatment, fine layer chromatography and FT-IR, EDXRF. Keywords: Ainos, Hagia Sophia, Fatih Mosque, wall painting, plaster analyses. Bu çalışma, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstit“s“, Taşınabilir K“lt“r Varlıklarını Koruma ve Onarım Böl“m“ nde yılında hazırlanmış olan Enez Ayasofya Kilisesi (Fatih Cami) Duvar Resimlerinin Analizleri ve Koruma Önerileri başlıklı y“ksek lisans tezimden alınmıştır. Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi BAP Proje No: T–954/06102006) tarafından desteklenmiştir. ______________________________________________________ART-SANAT 2014/1________________________________________________________ 102 Bizans dini yapıları arasında, önemli bir yeri olan Enez Ayasofya Kilisesi (Fatih Cami), Enez akropol“ “zerinde batı-doğu ekseninde inşa edilmiştir. Yapının tarihlendirilmesi hususunda farklı gör“şler mevcuttur. –1962 yıllarında Trakya araştırmaları dâhilinde, Enez Ayasofya kilisesini inceleyen Pof. Dr. Semavi Eyice , yapının ilk olarak Orta Bizans devri sonlarına doğru köşe duvarlı haç planlı bir kilise olarak inşa edildiği, ve . y“zyıllarda ise buna bir exonarthex ilave edilerek kubbe s“tunlar ve kemerlerle ayakta tutulmaya çalışıldığı gör“ş“ndedir Eyice 1969: . Mango ise; exonarthex i Palaiologoslar devrine tarihlendirmiş fakat kilisenin kendisinin . y“zyılda yapılmış olabileceği fikrini kesin olmayan b ir dille ileri s“rm“şt“r Mango 1976: 275). Vocotopoulos ise kilisenin iki böl“m“n“de Palaiologoslar devrine tarihlendirmiştir Vocotopoulos : . Enez de Kasım ve Ağustos yıllarında incelemelerde bulunan Robert Ousterhout ise kilisenin planı, konstr“ksiyonu ve s“sleme detaylarını ayrıntılı bir biçimde incelemiş, kilisenin iki böl“m“n“n de .y“zyılda yapıldığına kanaat getirmiştir ayrıca kilisenin kubbeli bazilika olarak adlandırılabileceğini belirtmektedir (Ousterhout 1985: 261 –263). Osmanlı İmparatorluğu nun yılında Enez i Fethinin ardından kilise camiye çevrilmiştir Eyice 1962–196 : . Kilise camiye çevrildiğinde g“ney kolunda yer alan duvarın doğu tarafına bir mihrap, batı tarafına ise bir minber yerleştirilmiştir. Ayrıca kilisenin diakonikon apsisi ile ana apsis arasında kalan dış böl“m“ne kesme taştan bir minare inşa edilmiştir. yılında Lampakes in Enez i ziyareti sırasında kilise, cami olarak kullanılmaktadır Lampakes : Fig. ). (asluck un - da yayımlanan makalesinde; Enez akropol“nde az sayıda aile yaşadığını ve birkaç kilise bulunduğunu, bunların içlerinde ilgi çekicisinin, eskiden Aziz Konstantin S. Constantine , şimdi ise cami olan kilise olduğundan bahseder ve yapının kapalı yunan haçı planlı tipte b“y“k bir yapı olduğu, batısında zarif, açık bir narthex kısmı bulunduğunu belirtir (asluck 1908–1909: 251–252) (Fig. 2). Semavi Eyice ise; 1961 – yıllarındaki ziyareti sırasında halen cami olarak kullanılan yapının, birçok kısmında tehlikeli çatlaklar olduğu ve önlem alınmasa kısa bir s“rede çökebileceğine dair uyarıda bulunmuştur Eyice 1969: 148) (Fig. 3–5). Kilise Ağustos te muhtemelen Saroz merkezli , şiddetindeki depremde kısmen yıkılmıştır Başaran : . Enez Arkeolojik Kazıları kapsamında Prof. Dr. Sait Başaran başkanlığında g“n“m“ze dek yapıda acil koruma m“dahalelerinde bulunulm uştur. Ainos, ° ′ Kuzey, ° ′ doğu paralelleri arasında yer alır. İlçe Trakya da bulunan Edirne ilinin g“neybatı köşesinde, batısında Ege denizi, kuzeyinde Yunanistan ve İpsala ilçesi, g“neyinde Saroz Körfezi nin bulunduğu Ege denizinin kuzey sahilinde ve Meriç (ebros (erodotos: iv, , nehrinin denize dök“ld“ğ“ sahada, denizden - m y“kseklikte muhtemelen orta Miosen devrine ait bir yerleşimdir. Ardel 1959: 139–140) Yüklə 14,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|