Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

rü ləri  g ö rü n ü r...  Ə g ə r  o ra   k ö ç ə   b ilsə n iz ,  ə m in -a m a n lığ a   çıxıb,  naz  və 
n e m ə t  iç ə risin d ə   y a şa y a rsm ız .  B a lıq la r  d ed ilər:  -   G ö zəl  m əsləhətdir, 
lakin  s ə n in  k ö m ə y in   o lm a d a n  b iz   o ra   n e c ə   k ö çə  b ilərik ?
B a lıq y e y ə n   d ed i:  -  H ə r ç ə n d  bu ço x   v a x t tə lə b   edir,  lakin m ən  m ü- 
z a y iq ə   e tm irə m ,  o v ç u la r  h ə r   sa a t  g ə lib   ç a ta   b ilər  v ə   biz  fiirsəti  əldən 
v erə  b ilərik .
B a lıq la r çox  y a lv a rıb -y a x a rd ıq d a n   so n ra  n ə h a y ə t,  balıqyeyən belə 
q ə ra ra   g ə ld i  ki,  h ə r   g ü n   o n la rd a n   b ir  n e ç ə   balıq  götürüb  aparsın  və  o 
y a x ın lıq d a   o lan   tə p ə n in   ü s tə   y esin .  E lə   d ə   e tm ə y ə   başladı.  Q alan  ba- 
h q lar  b ir-b irin ə   q ib tə   e d ir  v ə   d a h a   te z   k ö ç m ə k   ü çün  özlərini  qabağa 
sa lm ağ a  ç a h şırd ılar.  B a lıq y e y ə n   isə  ib rə t  g ö zü   ilə  onların  sadəlövhlü- 
y ü n ə   b a x ır  və  ö z -ö z ü n ə   d e y ird i:  -   D ü ş m ə n in  yağlı  dilinə  inanıb bəd- 
c in slə rə   e tib a r e d ə n lə rin   c ə z a s ı  b e lə   olar.
B ir  m ü d d ə t  k e ç d ik d ə n   so n ra   x ə r ç ə n g   d ə  k ö çm ək   istədi.  Balıq 
y e y ə n   o n u   d alın a  alıb   b a lıq la rın   m ə z a rı  o lan   h əm in   təp əy ə  tə rə f üz 
q o ydu.  X ə rç ə n g   u z a q d a n   ç o x lu   b alıq   sü m ü y ü   görd ü k d ə  işin  nə  yerdə 
o ld u ğ u n u   anladı  v ə   ö z - ö z ü n ə   dedi:
-  
A ğ d lı  ad am   tə h lü k ə li  v a x t  d ü şm ə n   q ə sd in ə   qarşı  sakit otursa,  öz 
can ın a  q ə sd   etm iş  olar.  H ü c u m a   k eçib  q a lib   g ə lə rsə ,  şöhrət  qazanar, 
ə k sin ə ,  m ə ğ lu b   o larsa,  o n u n   ig id lik   v ə   q ə h rə m a n lığ ı  təriflənər  və 
onun b u  şə rə fli ö lü m ü  h aq q  q a z a n m ış olar.  B u n u  dedikdən sonra özünü 
b a lıq y e y ə n in   b o y n u n a   atıb  o n u n   b o ğ a z ın d a n   yapışdı  v ə  elə  bərk  sıxdı 
ki,  o,  h u şu n u   itirib  y e rə   e n m ə y ə   b aşlad ı  v ə   o  saat  canı  çıxdı.  Xərçəng 
baş  g ö tü rü b   q alan   b a lıq la n n   y a n ın a   g ə ld i,  diri  qaldıqları  üçün  onları 
tə b rik   etd i,  ö ld ü rü lm ü ş y o ld a şla rı  h a q q ın d a  başsağlığı verdi və əhvala- 
tı  d anışdı.  H am ısı  se v in d ilə r.  B a h q y e y ə n in   ölü m ü n ü  özlərinə yeni  hə- 
y at  h esab   etdilər...
Birco  gün  düşm əndən  sonraya qalmaq,
Yeno  də  çox  uzun  ömürdür,  bil  sən!
Ölüm dən  qurtarıb  bir nəfəs  almaq,
Xoşdur,  yetm iş,  həştad  illik  ömürdən.
B u  rə v a y ə ti  o n a g ö rə   s ə n ə   d e d im   ki,  b ir çox adam ların öz hiylə və 
k ə lə k lə ri  ü z ü n d ə n   h ə la k   o ld u q la rın ı  b ilə s ə n .  Lakin  m ən  sənə  bir  yol 
g ö s tə rə rə m ,  ə g ə r e lə   e tsə n ,  ö z ü n   sa lam at  qalarsan,  ilan  isə  məhv olar.
Q a rğ a   dedi:  — D o stla rın   m ə s lə h ə tlə r in ə   v ə   ağıllı  adamların  göstə- 
riş le rin ə   x o r b ax m aq   o lm az.
Ç aqqal  dedi:
-  
H avaya  uçub  dam lara,  h ə y ə tlə rə   v ə  k ü ç ə lə rə   n ə z ə r  sal,  h arada 
q ap ıb   qaçırm aq  m üm kün  olan  q iy m ətli  şey  görsən,  o  saat  enib  onu 
g ö tü r  v ə   havaya  qalx,  lakin  e lə   uç  ki,  h ə m işə   ad am lar  sən i  görüb  d a - 
lınca  g ə lə   bilsinlər.  E lə  ki,  ilanın  olduğu  y e rə   çatdın,  onu  salarsan  ora. 
A d a m la r  əvvəl  ilanı  ö ldürüb  sə n in   canını  xilas  e d ə rlər,  sonra  isə  q iy - 
m ətli  şeylərini  g ö türüb  g ed o rlər.
Q arğ a uçub  bir y aşay ış  m ə n tə q ə sin ə   doğru  getdi,  gördü  ki,  bir q a - 
dın  m irvari  boyunbağısını  d am ın   qırağına  qoyub  ə l-ü z ü n ü   yuyur.  O 
saat  enib  boyunbağını  g ö tü rd ü   v ə   çaqqalın  dediyi  kim i  g ətirib   ilanın 
olduğu  yerə  saldı,  q arğ an ın   arx asın ca d ü şən   adam lar o  saat  ilanı  görüb 
ö ld ü rd ü lər, m irvari  b o y u n b ağ ım   götürüb g etd ilər.  Q arğanı  ilanın  ş ə rin - 
d ən  x ilas  etdilər.
D im n ə  dedi:  --  Bu  m ə s ə li  o na  görə  g ətird im ,  b ilə s ə n   ki,  g ü c lə  
m üm kün  olm ayan  şey ləri  h iy lə   ilə  yerinə  y etirm ək   olar.
K ə lilə   dedi:  -   Ö küzün  g ü cü ,  qüvvəti  onun  ağd  v ə   kam alı  ilə  b ir- 
ləşm işd ir.  Sən  onu  n e c ə   ald ad a  b ilərsən ?
D im n ə dedi:  -   D oğru  d e y irsə n ,  lakin  öküz  m onə  in a n ır və  m ə n d ən  
arxayındır.  M ən  onu  ald ad a  b ilə rə m ,  çünki  inanılm ış  adaının  qurduğu 
tə lə   b ö yük  olar  və  o n a   te z   d ü ş ə rlə r,  necə  ki,  şir d o v şan ın   tə lə sin ə   d ü - 
şüb  h ə la k   oldu.
K ə lilə   dcdi:  -  O  n e c ə   o lm u şd u r?
R ə v a y ə t.  D im nə dedi: 
B elə  noql  edirlər ki,  gözəl  bir m eşə varm ış.
O nun  nosimi  behiştə  otir  v e rə n n iş.  C am alının  əksi  som anı  işıqlan- 
dırarm ış,  hər budaqda  m in  ulduz  parıldayar,  h ə r ulduzu  m in  fbloyi  hey - 
ran  qoyarm ış...  Sanki  bulud  göyd o n   bu  m eşəy ə  yaqut,  v ə   züm rüd  tö k - 
müş,  siibhün  nəsim i  isə  onların  üzərino qızıl  v ə  güm üş  sorm işdi.  G öyün 
göz  yaşı,  yerin  nəfəsi  bu  m eşoni  behiştə  çevirm işdi.  O na  görə  buradakı 
vohşi  heyvanlar  y c m ə k -iç m ə k d ə   korluq  çəkm ir,  n a z -n em o t  içorisində 
dolam rdılar.  Lakin  yaxınlıqda  olan  şirin  verdiyi  əziy y ət  oradakı  ə m in - 
am anlığı  pozur,  o  n az-n em o ti  o n lara  haram   edirdi.  V əhşi  hcyvanlar  bir 
gün  yığışıb  şirin  yanına  getd ilo r  v ə   ona  d ed ilər  ki,  son  h ə r  gün  böyük 
zəh m ət  çək d ik d ən   v ə   ö zü n ə  ə z iy y ə t  verdikdən  sonra  b izlərd ən   birini 
ovlayıb  yeyirson.  Son  h o m işə  narahathq,  biz  isə  qorxu  vo  təlaş  içərisin - 
do  yaşayırıq.  Biz clə  bir şey  fikirləşib tapm ışıq  ki,  hom   sən  zəh m ət ç ə k - 
m oyosən,  hom  də  biz  rah at yaşayaq.  Ə gər sən  b izə  hücum   etm ək d ən   əl 
çokson,  biz  söz  veririk  ki,  h ə r  gün  yem ək  vaxtı  şahın  m ə tb ə x in ə   bir  ov

---