Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

g ö n d ərək .  Ş ir razı o ld u  v ə  b ir m ü d d ə t iş b e lə   davam   etdi.  B ir gün növbə 
g əlib   d o v şan a  çatdı.  D o v şan   yo ld aşlarm a  dedi:  -   Ə g ə r  m əni  göndər- 
m ək d o   tə lo sm ə sə n iz ,  m o n   sizi  b u   qaniçici,  q ə d d a r  zü lm k an n   əlindən 
h ə m işə lik   xilas  e d ə rə m .  H e y v an lar  dedilər:  -   B izim   etirazım ız  yoxdur. 
D ovşan  o  q o d ə r g ö zləd i  ki,  şirin  y em ə y in in  vaxtm dan  xeyli keçdi,  sonra 
y o la düşü b  y a v a ş-y a v a ş  şirə t ə r ə f  g e tm ə y ə   başladı.  G ördü şirin qanı q a - 
ralıb,  aclıq  onu ö z ü n d ə n   çıxarm ış,  q ə z ə b in d ə n   gözləri  qızarm ış,  ağzınm  
suyu  q u ru m u ş,  h e y v an lar  ə h d ə   v ə fa   e tm əd ik ləri  üçün  hücum a  h a z ır- 
laşm ışdır.  D ovşanı  g ö rc ə k  n ə rə   ç ə k ib   dedi:
-   H a ra d a n  g ə lirsə n ,  h e y v a n la r n ə   qayırırlar?!
D o v şan   dedi:  -   P a d şa h   sağ  o lsu n ,  m ə n im lə   b irlik d ə  b ir dovşan  d a  
s iz ə   g ö n d ə rm işd ilə r,  y o ld a   b ir  ş ir  tutub  ald ı,  n ə   q ə d ə r  dedim   ki,  b u , 
p ad şa h m  y e m ə y id ir,  p a d şa h  ü ç ü n  g ö n d ərilib ,  q u laq   asm adı.  Onu in c it- 
m ə y ə   b a şlay ıb ,  dedi  k i,  b u ra  m ə n im   o v lağ ım d ır  v ə   o na  gö rə  do  b u ra - 
d akı  o v la r b irin ci m ə n ə   çatar,  ç ü n k i  m ə n  h ə m  g ü cd ə,  h ə m  d ə  ş a n -ş ö v - 
k ə td ə   o n d a n   artığam .  M ə n   tə lə s ik   g ə ld im   ki,  şah a  x ə b ə r verəm .
Ş ir  y e rin d ə n   q alx ıb   dedi:  -   O n u   m ə n ə   g ö ster.  D ovşan  qabağa  d ü -  
şüb,  şiri  b ir   q u y u n u n   b aşın a  g ətird i.  Q uyunun  suyu  o  q ə d ə r  təm iz  idi 
ki,  ay n a  k im i  h ə r  şeyi  d u m d u ru   göstorirdi...  D ovşan  dedi  ki,  bu q u y u - 
d ad ır,  lak in   m ə n   o n d an   q o rx u ram .  Ə g ə r  şah  m ən i  qucağına  alsa,  m ə n  
d ü şm ən i  o n a   g ö stə rə   b ilə rə m .  Ş ir  o n u   qucağına  alaraq  quyuya  baxdı, 
o ra d a   ö z ü n ə   o x şa r  b ir  şir  gördü  ki,  onun  da  qucağında  b ir  dovşan  v a r 
idi.  D o v şan ı  y e rə   qoy u b   özünü  q u y u y a  atdı  v ə   oradaca  boğulub  öldü.
D o v şan   sa ğ -s a la m a t  geri  q ayıtdı.  H eyvanlar  əhvalatı  soruşdular.
D o v şan   dedi:  -   Q arunun  d ö v ləti  torpağa  batan  kimi  şir  də  su y a 
b atıb   m ə h v   oldu.  H am ı  şadlıq  atm a  m inib  m eşəlik d ə  arx ay m -arx ay ın  
o  t ə r ə f -  b u   tə rə fə   çap m ağ a  başladı...
K ə lilə   dedi: -  Ə g ə r şirə ziyan  vurm adan öküzü öldüro  bilsən, o  z a - 
m a n   bu  işi  b aşlam ağ ın a d ə y ə r v ə  fikirləşib buna yol  tapm aq  olar.  Y o x , 
ə g o r   n ə z ə rd ə   tutduğun  ziyanı  ö k ü zə  vurm aq  m üm kün  o lm ay acaq sa, 
am an d ır,  b u   işə  başlam a;  çünki  heç  bir  ağıllı  adam   öz  şəxsi  m onafeyi 
ü çün  ağ asın ın   in cim əsin ə  razı  olm az.
B u n u n la  o n larm   sö h b əti  qurtardı  v ə   D im nə  bir  neçə  gün  şirin  g ö - 
rü şü n o   g e tm ə d i.  B ir gün  şirin  y an ın d a  heç  kəsin  olm adığını  görüb  ona 
yaxınlaşdı.
Ş ir dedi:  -   X eyir ola,  b ir neçə  g ü n d ü r  görünm ürsən?
D im n ə  ay ağ a  duraraq  dedi:  -   X eyirdir.
Şir  soruşdu:  -   Bir  hadisom i  baş  verm işdir?
Dimno  dedi:  -   Bəli.
Şir  dedi:  -   De  görüm   n ə  olub?
Dimnə dedi: -  Başın  ayıq  v ə   heç  kos olm ayan  vaxt desəm  yaxşıdır.
Şir dedi:  -   İndi  əsl  vaxtdır,  nə  q o d ə r tez  d esən ,  o  q ə d ə r m ə s lə h ə t- 
dir.  Çünki  vacib  m ə sə lə lə ri  tə x irə   salm aq  olm az,  x o şb ə x t  ağ ıllılar  bu 
günün  işini  sabaha qoym azlar.
D im nə  dedi:  -   D in ləy icin in   xoşuna  g ə lm o y ə n   sö zlər  d e m ə y ə   vo 
nəsihət  verm əy ə  h ə r  adam   c ə s a rə t  etm əz.  L akin  d in ləy icin in   ağlı  k a - 
m ildirsə, xüsusilo,  ə g ə r d ey ilən   sö zlər y aln ız  d in ləy icin in   x ey rin əd irsə 
və  söyləyənin  burada  yalnız ö z  borcunu y e rin ə   y etirib   yaxşıhq  e tm ə k - 
dən  başqa  heç  b ir  m əq səd i  yoxsa,  o,  bu  sözü  d em əli  v ə   d in ləy ici  də 
ona  qulaq  asm ağı  bacarm alıdır.  Ə g ər  söz  deyilib  q u rtard ıq d an   sonra 
söz  söyləyən  sə la m ə t  qalarsa,  bu,  onun  ü çü n   ə n   b ö y ü k   m ükafat  vo  ya 
ən  şöhrətli  q ə lə b ə  olar.  B ir d ə  bu  sözləri  o na gec d e m ə k  olar ki,  padşah 
ağıl  və  kam alda  başqalarından  ço x -ç o x   üstündür.  O n a g ö rə  do  o,  d e y i- 
ləcək  sözloro şahlara  m əxsus  b ir təm k in lə q u laq  asa b ilə r.  B ir d ə   aydın 
m ə sə lə d ir  ki,  m ənim   d e y ə c ə y im   sö zlər  y aln ız  m əh o b b o t  vo  səd aq o t 
xatirino  deyilir,  o rad a  yalan  v ə   riyakarlıq  ola  bilm oz.  A talar  d ey ib lo r 
ki,  b ələd çi  öz  ağ aların a  yalan  dem əz.  M ə lu m d u r  ki,  bütün  vohşi  h e y - 
vanların  yaşam ası  sizin  h əy atın ızd an   asılıdır.  A ğıllı  v ə   nəcib  ad am lar 
öz  borclarını  yerino  y etirib   b ild ik lərin i  şah a  d e m ə sə lo r,  xəstoliklorini 
həkim don  gizlotsəlor,  təh lü k o   v ə   b əd boxtliyin,  y axınlaşdığını  dostlara 
x ə b ə r vcrm osolər,  özüno  x o y an o t  etm iş  olarlar.
Şir  dedi:  -  Sonin  səm im i  v ə   sodaqotli  olduğun  m olum dur.  Sonin 
etdiyin  iş do bunu sübut edir.  T o zo  no b ilib so n so  dc ki, sonin so m im iy - 
y ətin   vo  sodaqətin  b ir  daha  ö zü n ü   göstərsin  və  onu  şü b h ə  altın a  a l- 
m ağa  im kan  qalm asın.
D im n ə  dedi:
-  
Şotroba  ordu  başçılarını  y ığ ıb   onlarla  gizlindo  söhbot  etm iş  və 
h orosino  bir növ v ə d ə  verorok  dem işdir:  “ M ən   şiri  im tahan  cdib sın a q - 
dan  çıxarm ışam ,  onun  güc  vo  q ü v v o tin in   d ə rə c ə sin i,  ağıl  vo  kam alınm  
soviyyosini  öyronm işəm , o n ların   h ə r b irin d ə böyük bir nöqsan  vo  z o if- 
lik  g ö rm ü şo m ” .
Şahım ,  siz  iso  o  n an k o r  vo  v icd an sız  h aqqında  hoddindon  artıq 
m o rh o m ət göstorm iş,  h ö rm ət v ə   n ü fu zd a o n u  ö zü n ü zə  b ərab o r,  şahlara 
layiq  soviy y əy ə q aldırm ışsım z.  C id d i  m ə s ə lə lə ri  holl  ctm ok,  om r vcrib

---