Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

D im n ə   dedi:  -   ” Ş ə trə b a   m ə n im   tə a m ım d ır”  -   d e y ə   şah   a ld a n m a -  
m alıd ır.  Ş ə trə b a   b ila v a s itə   b ir   şey   ed ə  b ilm ə s ə   d ə ,  ə tra fın a   d o s t- a ş n a  
to p lay ıb  h iy lə  v ə  riy a k a rh q la  ö z  m ə q s ə d in ə  ç a ta  b ilər.  M ə n  o n d an  q o r -  
x u ram   ki,  b ü tün  y ırtıc ı  h e y v a n la r  onun  tə r ə f ın ə   k e ç sin lə r.  Ç ü n k i  Ş ə t -  
rə b a   o n ların   q ə lb in d ə   sə n ə   ə d a v ə t,  ö z ü n ə   rə ğ b ə t  h issi  o y a tm ışd ır. 
B u n lard an   ə la v ə ,  ə g ə r   Ş ə trə b a  b a şq aların ı  tə h rik  e tm ə y ib   tə k b a ş ın a  b u  
fık rə   d ü şsə   b elə,  y e n ə   o n u n   h ic ra m  v ü sa lm d a n   y axşıdır.
D im n ə  o  q ə d ə r b e lə   şe y lə rd ə n  danışdı  ki,  axırda  şiri y o ld an  çıx ard ı.
Şir  D im n ə d ə n   so ru şd u :  -   Y a x şı,  indi  bu  b a rə d ə   fık rin   n ə d ir?
D im n ə   dedi:  -   Ç ü rü k   diş  ç ıx a rılm a y m c a   ağrısı  d a y a n m a z ...  X ö rə k  
h ə z m   ed ilm ə y ib   ü rə y i  b u la n d ırsa ,  qusu b   g eri  q a y ta rm a y ın c a   san cısı 
d ay an m az.  M üdara,  l ü tf  v ə   m ə rh ə m ə tlə   ə lə   g ə lm ə y ə n ,  g e t-g e d ə   d o s t- 
lu q   ə v ə z in ə   daha  ço x   d ü ş m ə n ç ilik   fık rin ə  d ü ş ə n   rə q ib   m ə h v   e d ilm ə - 
y in c ə ,  o n u n   ş ə rin d ə n   q u rta rm a q   olm az.
Ş ir  d ed i:  -   Ş ə trə b a n m   q o n şu lu ğ u   artıq   m ə n i  ə s ə b ilo ş d irir  v ə   m ə n  
onu g ö rm ə k  b elə  istə m irə m .  B ir n ə f ə r  g ö n d ə rə c ə y ə m ,  o n a   d e sin lə r ki, 
h a ra   istə y ir,  rodd  olu b   g etsin   v ə   b ir  daha  g ö z ü m ə   g ö rü n m ə sin .
D im n ə  bilirdi  ki,  b u   söz  Ş ə trə b a n m   q u la ğ ın a   çatsa,  o  d ə rh a l  ö zü n ə 
b ə ra ə t  q a zan d ırm aq   ü ç ü n   s ü b u tla r  g ə tirə c ə k ,  D im n ə n in   y a la n   d anışıb 
h iy lə   işlə td iy in in  ü stü n ü   açacaq d ır.  O na g ö rə   te z   şirə  c a v a b   v erib  dedi:
-   E h tiy at  ig id in   y a ra şığ ıd ır.  B e lə   e tm ə k   m ə s lə h ə t  d ey il.  Ç ü n k i  söz  n ə  
q ə d ə r  ki  d e y ilm ə y ib ,  o n u   h ə m iş ə   d e m ə k   o la r,  lakin  d e y ilm iş  sözü 
d ey ilm ə m iş  etm ək   m ü m k ü n   dey ild ir.
Deyilməmiş  sözləri  deyə  bilərsən  hər an,
Lakin  deyilmiş  sözü  qaytara  bilməz  insan!
A ğız  h ə b sx a n a sm d a n   çıx a n   sözü  g iz lə tm ə k ,  k am an   y a y m d a n   xilas 
o lm u ş  o x u   q aytarm aq  olm az.  B ir  d ə  ki,  su sm ağ ın   z ə h m   v ə   ə z ə m ə ti 
şah lar  ü çü n   nəfıs  b ir  b ə z ə k ,  q iy m ə tli  bir  libasdır.  A ta la r  d e y ib lə r  ki, 
sirri  öz  ü rə y in ə   d ə  d em ə...
Bu  sirri  qolbində  elə  gizlə  ki,
Qolb  özü axtarsa,  tapa bilmosin.
B u n d an   ə la v ə ,  Ş ə trə b a  b u   x ə b ə ri  eşidib  ö zü n ü n   ifşa  ed ild iy in i  b il-  
d ikdo  h ə d d in i  aşa  b ilə r.  O rd u n u   s ə fə rb ə rliy ə   alar  v ə   y a   h a z ır  h a ld a  
m ü h a rib ə y ə   golə  bilər.
A ğ ıl  v o   tə c rü b ə   sa h ib lə ri  açıq   günah  ü stü n d ə   g izlin  c ə z a   v e rm əy i 
v ə   ə k sin ə ,  g izlin   g ü n ah   ü stə   açıq   c ə z a   v e rm ə y i  m ə s lə h ə t  g ö rm ə z lə r.
Şir  dedi:  -   H eç  b ir  sü b u t  olm ad an ,  y a ln ız   e h tim a la   əsa sə n   y ax m  
adam ları  uzaqlaşdırm aq,  onları  m ə h v   e tm ə k   ü çü n   s ə y   g ö stərm ək ,  ö z - 
ö zü n ə  əzab  v erm ək   v ə   öz  k ö k ü n ə   balta  v u rm aq   kim i  b ir  şeydir.  P a d - 
şah lar  bütün  işlərd ə,  x ü su silə,  m ü k afat  v ə   c ə z a   v e rm ə k d ə   fık irləşib  
düşünm əlidir.
D im n ə  dedi:  -   Ş ahın  b u y u rd u ğ u  do ğ ru d u r.  L ak in   b u   q əd d ar h iy lə -  
g ə r g ə lə n ə  q ə d ə r fü rsəti  ə ld ə n  v erm əy ib  h a z ır v ə   a m ad ə  olm aq la z ım - 
dır.  Ş ətrabaya  d iq q ə tlə   baxılsa,  onun  x ə b is  fik ird ə  old u ğ u n u   m u rd a r 
ü z ü n d ən  də m ü şah id ə etm ə k  olar.  Ç ünki  d o st ilə  d ü şm ə n  arasında olan 
fərq,  ö zünü  b ax ışd a,  d av ran ışd a  b ü ru zə  v e rə r.  B u   ayıq  v ə   h u şy a r 
adam lard an   g iz lə tm ə k   o  q ə d ə r  d ə   asan  o lm a z ...
Olar sirri  gözlərindən  aşkar,
O  gözlərdə  düşmənçilik odu var.
O ,  x ə y a n ə tk a rlıq   fık rin ə  d ü şd ü k d ə  xarici  ə la m ə tlə ri  b e lə   olur:  kefı 
p o zu lu r, g ö zə tə şv işli v ə  n arah at görünür,  sa ğ a -so la  b ax ır,  q a b a ğ a -d a la  
buynuz  vurur,  e lə   bil,  m ü h arib ə  edib  m ü q a v im ə t  gö stərir.
Ş ir dedi:  -  B u,  b aşq a  m ə s ə lə .  Ə g ər,  d o ğ ru d a n  da,  m ə n  bu ə la m ə t-  
lə rd ə n   birini  o nda  g ö rsəm ,  o  z am an   bütün  şü b h ə lə rim   zay ıl  olar.
D im n ə   şirin  bu  sö zlərin i  eşitd ik d ə   öz  k ə lə y in in   b aş  tu td u ğ u n u   a n - 
ladı  v ə   ö küzü  də  y o ld an   çıx arm aq   üçün  o n u n   y an ın a  g e tm ə k   q ə ra rın a  
gəldi.  L ak in   şird ə  şü b h ə   o y atm asın   deyə,  ə v v ə lc ə   o n d an   icazə  alm ağ ı 
lazım   b ild i  v ə  şirə  dedi:
-  İc a z ə  v ersən iz,  Ş ə tra b a n ın  y an ın a g e d ə r, o n u n  n ə   fık ird ə  o ld u ğ u - 
nu  ö y rə n ib   sizə  x ə b ə r v e rə rə m .
Ş ir  ic a z ə   verdi.
D im n ə   başını  aşağı  salaraq  q ə m li  h a ld a   Ş ə trə b a n ın   y an ın a  g əld i. 
Ş ə rtə b a   onu  m eh rib an lıq la  q arşılay araq   dedi:
-   B ir  neçə  g ü n d ü r  ki,  sən i  g ö rm ü rəm ,  k e fın   n e c əd ir?
D im n ə   dedi:  -   B ir  ad am m   k i,  ixtiyarı  ö z  ə lin d ə   d ey il,  b aşq aların ın  
əsiri  ola,  h əm işə  q o rx u   v ə   iztirab   içində  y a şa y a ,  b ir  d ə q iq ə   d ə  olsun, 
rahat  n ə f ə s   alıb  ü rə k   sö zü n ü   d e y ə   b ilm ə y ə ,  o n u n   kefı  n e c ə   ola  b ilər?
Ş ə rtə b a   dedi:  -   N ə   olub  ki?
D im n ə  dedi:  -  N ə   o lacaq ,  h e ç   n ə ?   İnsanın  aln ın a n ə   yazıh b sa,  o  da 
o la c a q ...  H eç  ta le y in d ə n  q açıb  q u rtaran  adam  g ö rü b sə n m i?   G ö rü b sə n - 
mi  ki,  in san  böyük m ə n s ə b ə   çata,  b u  d ü n y an m   ş ə rb ə tin   içə,  lakin  m ə s t 
o lm ay a?  D ü şk ü n lü y ə  q a p ıla ,  la k in   m ə h v ə   d o ğ ru   sü rü k lə n m ə y ə ?   Q a -

---