Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

d ın la r  m ə c lisin d ə   k e f  ç ə k ə ,  lakin b irin ə   m əftu n   olm aya?  A lçaq   a d a m - 
lara  işi  düşə,  x a r v ə   z ə lil  olm aya?  F itn ə k a r ad am larla o tu ra -d u ra ,  p e ş -  
m an çılıq   ç ə k m ə y ə ?   P ad şah larla  d o stlu q   ed ə,  canını  salam at  q u rtara?
Ş ə rtə b a   dedi:  -   S ə n in   sö z lə rin d ə n   e lə   g ö rü n ü r ki,  şird ən   ş ü b h ə lə -  
n ib   narah at  olubsan.
D im n ə  dedi:  -   D o ğ ru d u r,  lak in   öz  h a q q ım d a  yox.  S ə n in lə   d o st 
olduğum u,  aram ızd a  o la n   q əd im   d o stlu q  ə la q ə lə rin i,  şir  m ən i  ilk   d ə fə  
s ə n in   y an ın a  g ö n d ə rə rk ə n   bağ lad ığ ım ız  ə h d   v ə   peym anları,  m ə n im  
o n lara  n ecə  sad iq   q ald ığ ım ı,  özün  g ö zəl  b ilirsə n .  O na  gö rə,  m ə n   b aş 
v e rə   b ilə c ə k   y ax şı,  p is,  xeyirli  v ə   z ə rə rli  h a d isə lə ri  sə n d ə n   g iz lə d ə  
b ilm ə rə m .
Ş ə rtə b a  dedi: -  S ö y lə  görüm  n ə  v ar, ey ə h d in ə  v əfa d a r o la n  m ə n im  
ə z iz   dostum !
D im n ə  dedi: -  E tib arlı b ir ad am d an  e şitm işə m ,  deyirdi:  “ Ş ir a ğ z ın - 
d an  q açırıb d ır ki,  Ş ə rtə b a  çox k ö k ə lib d ir,g ö rə n d ə   adam ın ağ zın ın   suyu 
axır.  O nun b u ra d a  q a lm asın ın  da m ə n a sı yoxdur.  Ə lə -a y a ğ a  d o la şm a q - 
d a n  başq a  b ir iş ə  y aram ır. İstə y irə m , o n u n  ə tin d ə n  v əh şi h e y v an lara b ir 
qo n aq lıq  v e rə m ” .  Ş irin q an içici v ə  d ed iy in i e y lə y ə n  o lduğunu b ild iy im  
ü çü n , b u n u  e şitc ə k  tez s ə n in  yanına g ə ld im  ki,  x ə b ə r v erəm  v ə  q a rd a ş- 
lıq  b o rcu m u   y e rin ə   y e tirə m .  B ununla  d o stlu q ,  v icdan,  şə ra fə t,  m ü rü v - 
v ə t  v ə   ə h d -p e y m a n   şə rtlə rin ə   ə m ə l  etm iş  olam .
Əhdinə  gər vəfa eylesə  insan,
H ər şeydən yüksəkdir,  öyləsə  insan.
İndi  b irc ə   y o l  q alır  ki,  tez  tə d b ir  görüb,  h iy lə   işlədib  canını  ö lü m - 
d ə n   xilas  ed ə sə n .
Ş ərtəb a D im n ən in  d ed ik lərin ə qulaq asdı,  şirin verdiyi v əd ləri v ə  iç - 
diyi  andları  xatırladı,  sonra,  şirin  sözünün ü stü n d ə  duran adam  olduğunu 
gözünün  qabağına  g ə tirə rə k   dedi:  -   Şirin  m ə n ə   q ə z əb lən m əsin ə  əsas 
yoxdur,  çünki  in d iy ə  q ə d ə r  m ən d ən   heç  bir  x əy a n ə t  baş  verm əm işdir. 
L akin  ola  b ilə r  ki,  m ən im   haqqım da  yalan  sö zlər  danışıb  onu  yoldan 
çıxarsınlar v ə   şir belə  adam ların böhtan v ə   iftiralarına inanıb m ə n ə   acığı 
tutsun.  Şirin x id m ətin d ə xain adam lar çoxdur v ə  onların x əy an ətk arh q d a 
xüsusi  m ə h a rə tlə ri  var.  Ş ir  d ə fə lə rlə   b elə lə rin in   x əy an ətlərin in   şahidi 
olm uşdur.  O n a  g ö rə  d ə   başqaları  b a rəsin d ə  n ə   deyirlərsə  inanır.  H ə r 
h a ld a   fıtn ək ar  adam ların  böhtanları  yaxşı  adam lar  haqqında  şübhə 
y arad ır v ə   b elə  yalan lara  inananlar ax ırd a p eşm an  olurlar.
N e c ə   ki,  ö rd ə k   p eşm an   olm uşdu.
Rəvayət. 
A ym  işığını  suda g ö rə n   b ir ö rd ək  onu b alıq  hesab  e d ə rə k  
ö zü n ü   suya  vurur.  L akin  heç  b ir  şey  tap m ır.  Bu  h ad isə  bir  n e ç ə   d ə fə  
tə k ra r  olunur.  N əh ay ət,  ö rd ək   y o ru laraq   b u   işdən  əl  çək ir.  B ir  n eçə 
g ü n d ə n   sonra  h əm in   suda  h ə q iq i  b a lıq la r  ə m ə lə   g ə lm ə y ə   b aşlay ır, 
lakin  ö rd ək   h ər  d ə fə   balıq  g ö rd ü k d ə  onu  ay   işığı  h esab   edib  h ü cu m a 
keçm ir,  bu  yanlış  tə crü b ə  n ə tic ə sin d ə   h ə m işə   ac  qalır.
Ə g ə r  şirə  m ə n im   h aqqım da  q ə rə z lə   b ir  şey  d e y ib lə r  v ə   o,  buna 
inanıbsa,  dem ək,  o,  başqa x ə y a n ə tlə rin   şahidi  olduğu  ü ç ü n   b u n a  in a n - 
m ışd ır v ə   m ən im   ittiham   ed ilm əy in in   sə b ə b i  başq aların m   x ə y a n ə tid ir. 
Y ox,  b e lə   bir  şey  yoxdursa  v ə   şir  sə b ə b siz   olaraq  m ə n ə   n ifrə t  ed irsə, 
bu,  çox  q ə rib ə  v ə  təəccü b lü d ü r.  Ə g ə r q ə z ə b  v ə n a razılığ ın  s ə b ə b i  v a r- 
sa,  ü z r  istə m ə k   v ə   buraxılm ış  səh v i  d ü z ə ltm ə k   yolu  ilə  onu  r ə f  etm ək  
olar.  L akin  böhtan  v ə   fıtn ək arlıq la  d ü zəlm iş  işlər baş  tu ta n d a   o n u   a ra - 
d an q ald ırm aq , h ə q iq ə ti m ey d an a çıx arm aq  çox ç ətin  olur.  Ç ü n k i  yalan 
v ə  iftiran ın   h ə d d i-h ü d u d u   olm az,  o  g e t-g e d ə   artar,  azalm az.
M ə n   ha  fik irləşirəm ,  şirlə  m ən im   aram d a n arazılıq  y arad a  b ilə c ə k  
heç  b ir şey yadım a  sala bilm irəm .  D oğrudur,  gecə  v ə   g ü n d ü z  b ir y e rd ə  
olan,  b ir-b irin in   x e y rin d ə -ş ə rin d ə ,  şad  v ə   qəm li  g ü n lə rin d ə   iştirak 
e d ə n   iki  do st  n ə  q ə d ə r ehtiyatlı,  ayıq,  h u şy a r  və  təm k in li  o lsalar,  y en ə 
d ə  o n la rd a n   birinin  səh v   b u rax m ası  m üm kündür.  Ç ünki  sə h v siz   insan 
ola  b ilm ə z .  Q ə sd ə n  əh d i  p o zm aq   istə m ə d ik d ə  xırda v ə   iri  x ə ta la ra   göz 
y u m m aq   olar.  B öyük  adam ların  a lic ə n a b lıq   v ə   sə x a v ə tlə rin in   g ö zo llik  
d ə rə c ə s i  s ə f  edib  b ağışladıqları  k içik   ad am ların  g ü n ah larım n   v ə   x ə y a - 
n ə tlə rin in   çirkinliyi  ilə  m ü ə y y ə n   edilir.  Ə g ə r  m ənim   q ü su ru m   varsa, 
bu d a  o la b ilə r ki,  m ə n   h ərd ə n b ir x ey irx ah lıq  n am in ə b ə z ə n  onun  fik ir- 
lə rin o   m ü x a lif  çıxm ışam .  B əlk ə  o,  b u n ları  kobudluq  v ə   h ö rm o tsiz lik  
h esab   ed ib ?  Lakin  m on  verdiyim   m ə s lə h ə tlə rd ə n  heç  e ləsi  o lm a y ıb   ki, 
o n d an   x e y ir  və  m ə n fə ə t  g ə lm ə sin .  B ununla  belə,  m ə n   b u   sö zlo ri  heç 
vaxt ad a m  y anında d em o m işəm   v ə   d e y ə rk ə n  e lə  etm işom   ki, on u n   q ə l-  
b in ə   to x u n m asın ,  b ö y ü k lü y ü n ə  sə d ə m ə   d əy m əsin .  H or  n ə   s ö y lə m i- 
ş ə m s ə ,  n ö k ərin   öz  ağ asın a  sö y ləd iy i  b ir  tə rz d ə   sö y ləm işəm .  A d am ın  
a ğ lın a   b a tm ır  ki,  n ə s ih ə t -   x ə y a n ə t,  x id m ə t -   əd a v ə t  doğursun.
Dərmanlar xəstəni  salırsa  dərdə,
Bu xəstə  yataqdan  durarmı  bir də?
H ə r   k ə s  m ə şv ə rə t  zam anı  m ə slə h ə tç in in ;  m üalicə  vaxtı  tə b ib in ; 
şəri  m ə s ə lə lə rin d ə   m ü ftin in   sö z ü n ə   bax m asa,  düzgün  tə y in   fa y d a sın -

---