Мцгяддимя

Aytən Quliyeva

 

 

46 

ori

jinal  bir  ifadə  tərzi  ilə  hekayənin  daşıdığı  məna  yükünü  ay-

dınlaşdırır: “Teatra, iclasa gedəndə qış günlərində nə qədər pal-

tar 

asan qadına və kişiyə palto verib-almışıq. Çox vaxt kiminlə 

mü

nasibətdə  olduğumuzun  fərqinə  belə  varmamışıq.  Halbuki, 

“Asılqanda işləyən qadın” bizi nəinki yaxşı tanıyır, hətta bizimlə 

ma

raqlanır və dərdimizi də çəkir. Sarı, mixəyi və qara paltoların 

al

tında  döyünən  insan  qəlbini,  onun  sevinc  və  iztirablarını  du-

yur, düşünür. Bu hekayə Anarın ilk əsərlərindəndir. Bahar müj-

dəsi gətirən bir hekayədir”(61). 

Anarın ilk hekayələrindən olan “Keçən ilin son gecəsi” üç in-

ki

şaf  mərhələsindən,  üç  janr  mərhələsindən  keçmiş  əsərlərdən 

biridir. 1960-

cı ilin yanvarında qələmə alınan bu hekayə, 1966-

67-

ci illərdə pyes şəklində işlənmiş, yazıldığından 23 il sonra isə 

M

oskva  Mərkəzi  Televiziyasının  sifarişi  ilə  həmin  hekayə  və 

pyes əsasında tam metrajlı film çəkilmişdir.  

“Keçən  ilin  son  gecəsi”  ilk  dəfə  hekayə  formasında  qələmə 

alınmış, sonrakı inkişaf mərhələlərində isə süjetə bəzi obrazlar, 

ye

ni inkişaf xətləri də əlavə olunmuşdur. Hekayə Anarın oxucu-

lar arasında ən çox sevilən əsərlərindəndir.  

Hekayədəki  hadisələr  yeni  il  axşamı  cərəyan  edir.  Süjetin 

mərkəzində övladlarını, ailəsini dərin məhəbbətlə sevən, qayğı-

keş bir ana obrazı dayanır.  

Həmidə  xala  artıq  yeddi  ildi  ki,  həyat  yoldaşını  itirmiş  və 

bun

dan sonra heç vaxt yeni il axşamı övladlarını bir süfrə arxa-

sına toplayıb bayramı onlarla birlikdə qeyd edə bilməmişdir. Biz 

bu

nu  Həmidə  xalanın  tez-tez  xəyalında  canlandırdığı  xatirələr-

dən görürük: “Qəzənfər sağ olanda onların evlərində yeni il hay-

küylə qarşılanardı. Çoxlu adam olardı. Qəzənfər öləndən sonra 

ailə iki il yeni ili qeyd eləmədi. Ailə deyəndə, Gülarə ilə Rüstəm 

dost

ları,  yoldaşlarıgilə  gedərdi.  Həmidə  xala,  balaca  Dilarə  və 

To

fiq isə axşamdan yıxılıb yatardılar. Sonralar yeni il axşamları 

Di

larə də getməyə başladı. İndi də Tofiqin növbəsi çatmışdı. La-

kin bu gecə hamı evdə idi. Gülarədən başqa. Gülarəgil yəqin ki, 

qay

natasıgildə olacaqdılar. Bir də Qəzənfər yox idi. O, yeddi ildi 

---