170
b)
Признаюсь, надежде заперто моё сердце: оно столько было ею
обмануто; но и сам рассудок не был ли принуждён часто признаваться,
что он строил планы свои на песке. (Вяземский)
227
Ümit için kalbim mühürlü olduğunu itraf ederim: kalbim ümit tarafından o
kadar kandırıldı ki, aklım planlarını kum üstünde inşa ettiğini çoğu kez kabul
etmek zorunda değil miydi?
Deyim hem edebi hem de konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde yüklem (örnek a, b) olarak kullanılmaktadır. Fiil genelde
şimdiki ve geçmiş zamanda olup hem tekil hem de çoğul halde kullanılmaktadır.
Умывать/умыть руки.
Türkçe anlamı = ellerini yıkamak;
Türkçe karşılığı = işin içinden sıyrılmak, bir kenara çekilmek, bir işte artık
sorumluluk almamak;
Aslı = Eski Slavca’dan geçen taklit.
Bazı eski topluluklarda hakim ve savcilar verilen karara razı olmadıklarını
göstermek için sembolik bir törenle ellerini yakarlardı. Bunu yparak, alınmış olan
karara karşı sorumluluğu üzerinden attıklarına inanırlardı. Bu gelenekten ncil’de de
söz edilmektedir. (Vtorozakoniye, 21, 6-7)
ncil’de belirtildiğine göre, sa’nın çarmıha gerilme kararına onay vermek
zorunda kalan Pilatus’un, halkın önünde ellerini yıkayarak “Bu kutsalının kanında
227
A. .Molotkov, 1978, s. 462
171
benim suçum yoktur” (Matfey, 27, 24) demesinden sonra bu deyim yaygın bir
şekilde kullanılmaya başlamıştır.
228
Örnek tümceler;
a)
Делайте, как хотите, Константин Алексеич, я умываю руки. Вы будете
отвечать за то, что может сейчас произойти. (А. Степанов)
229
Nasıl isterseniz öyle yapın, Konstantin Alekseyiç, ben bu işte artık yokum.
Şimdi olacaklardan siz sorumlu olacaksınız.
b)
Теперь я сторона, я совершил своё и умываю руки. (А.К.Толстой)
230
Artık çekiliyorum, işimi yaptım ve bundan sonra yokum
.
c)
Если вы решили действовать, не считаясь с моим мнением, то я умываю
руки и снимаю с себя всякую ответственность.
Eğer benim düşüncemi dikkate almadan hareket etmeye karar verdiyseniz,
ben çekiliyorum ve tüm sorumluluyu üzerimden atıyorum.
d)
Региональные власти фактически умыли руки, уклоняясь от принятия
важного политического решения. (из прессы)
231
Yerel idareciler ciddi politik bir karar almaktan kaçınarak, tamaman ellerini
çektiler.
Deyim hem edebi hem de konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde yüklem (örnek a, b, c, d) olarak kullanulur.
228
V.M.Mokiyenko, 2005, s. 610
229
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 299
230
A. .Molotkov, 1978, s. 495
231
Basko N.V. 2002, s. 221
172
Deyimin içindeki fiil hem geçmiş, hem şimdiki hem de gelecek zamanda
kullanılabilir. Fiil hem tekil hem de çoğul halde, ad ise sadece çoğul halde
kullanılmaktadır.
Хлеб насущный
Türkçe anlamı = hayat için gerekli ekmek;
Türkçe karşılığı = ekmek parası, rızk; en gerekli şey, asıl olan;
Aslı = Eski Slavca’dan geçen taklit.
ncilde’ki duadan gelen bir ifadedir. (Matfey, 6, 11): Eski Slavca’da «Хлеб
наш насущный даждь нам днесь» Rusça’da «Хлеб, нужный для
существования, дай нам на сей день» (Hleb, nujnıy dl’a suşçestvovaniya, day
nam na sey den’) - Bize bugün yaşam için gerekli ekmeği ver.
232
Örnek tümceler;
a)
Тентенников был бедняком и хорошо знал, как тяжело достаётся хлеб
насущный. (В. Саянов)
Tentennikov yoksuldu ve ekmek parasının nasıl güç kazanıldığını iyi
biliyordu
.
b)
Люди помышляют не об одном хлебе насущном. Они заботятся не
только о себе, но и о природе своего края. (И.Рябов)
nsanlar sadece kendi rızıklarını düşünmezler. Sadece kendini için değil,
ülkelerinin doğası için de çabalarlar.
232
N.M.Şanskiy, 1987, s. 150
173
Deyim edebi dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde hen özne (örnek a), hen de nesne (örnek b) olarak
kullanılmaktadır.
Deyim tekil halde kullanılır.
Dostları ilə paylaş: |