Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
182 
Как ни в чём не бывало 
Türkçe anlamı = hiç bir şey olmamış gibi; 
Türkçe  karşılığı  =  hiç  bir  şey  olmamış  gibi,  aldırış  etmeden,  istifini 
bozmadan; 
Aslı =  Eski Rusça. 
Deyim folklorik bir kökene dayanmaktadır. Fiil XIX. yüzyılın ikinci yarısına 
kadar  cinslere  ve  sayıya  göre  değişiklilik  göstererek  kullanılmıştır.  (örneğin;  он 
стоит  как  ни  в  чём  не  бывал;  она,  как  ни  в  чём  не  бывала,  ела.)  Şimdi  ise 
değişmeden kullanılmaktadır.
253
 
 
Örnek tümceler; 
a)
  Подерутся,  обругают  друг  друга  почём  зря;  а  потом,  глядь,  через 
четверть часа уже сидят рядом как ни в чём не бывало. (Крутилин)
254
 
Hiç yoktan kavga ediyorlar, birbirlerine sövüyorlar; ama bir de bakıyorsun 
on beş dakika sonra hiçbir şey olmamış gibi dipdibe oturuyorlar. 
b)
  Скатились  они  (воробьи)  в  холодную  воду,  тут  же  рассыпались  по 
кустам и как ни в чём не бывало принялись сушить себя клювами. (В. 
Астафьев)
255
 
Serçeler  soğuk  suya  girip,  hemen  çalılara  dağıldılar  ve  hiçbir  şey  olmamış 
gibi kendilerini gagalarıyla kurutmaya başladılar. 
 
 
 
                                                 
253
 V.M.Mokiyenko, 2005, s. 75 
254
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 108 
255
 N.V. Basko 2002, s. 96 

---

 
 
 
183 
c)
  Вчера этот человек глубоко оскорбил меня, а сегодня улыбается как ни 
в чём не бывало. 
Dün  bu  insan  beni  incitti,  bugün  ise  hiçbir  şey  olmamış  gibi  bana 
gülümsüyor. 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde  hareket  belirteci  niteliyeni    (örnek  a,  b,  c)  olarak 
kullanılmaktadır. 
Deyim değişmemektedir. 
 
Костей не соберёшь 
Türkçe anlamı = kemikleri bile toplayamamak; 
Türkçe karşılığı = paramparça olmak, kemikleri bile kalmamak; 
Aslı = Eski Rusça.  
Eski bir inanışa göre, insan öldükten sonra öbür dünyada  vücudunun bütün 
organlarına  tam  olarak  sahip  olmalıdır.  Aksi  taktirde  onun  “gölgesi”  gömülmeden 
çürüyen kemiklerinin üzerinde husursuzca dolanıp duracaktır.
256
 
 
Örnek tümceler; 
a)
  Стой... Дальше будет лестница. Упадёшь с неё – костей не соберёшь. 
(А.Ломм)
257
 
Dur…  leride merdiven var. Oradan bir düşersen kemiklerin dağılır
. 
 
                                                 
256
 V.M.Mokiyenko, 2005, s. 349-350 
257
 Ö.Aydın Süer, 1999, s.116 

---

 
 
 
184 
b)
  Я  тебя  предупреждаю,  если  выступишь  против  меня  –  костей  не 
соберёшь!
258
 
Seni uyarıyorum, eğer bana karşı gelirsen kemiklerini kırarım.  
c)
  Смотри!  Не  собрать  тебе  костей,  если  ты  будешь  вести  себя  таким 
образом. 
Bak! Böyle davranmaya devam edersen, mahvolursun 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce içinde  yüklem (örnek a, b, c) rolü yapmaktadır.  ki ögeli bir tümcede 
fiil  genelde  ikinci  ya  da  üçüncü  şahısta  gelecek  zamandaçekilmektedir.  Öznesiz 
tümcelerde ise fiil mastar halinde ve yanında mutlaka yönelme durumda olan (кому? 
sorusunu cevaplayan) bir  nesne ile birlikte  kullanılmaktadır. 
Deyimdeki fiil hem tekil halde, hem de çoğul halde, ad ise sadece çoğul halde 
kullanılmaktadır.   
 
(На)мотать (себе)  на ус 
Türkçe anlamı = bıyığa sarmak; 
Türkçe  karşılığı  =  bir  şeye  balmumu  yapıştırmak,  aklında  tutmak,  kafaya 
iyice yerleştirmek, mim koymak; 
Aslı =  Eski Rusça. 
Deyim,  Eski  Rusça’dan  gelmektedir.  Düşünce  esasında  farkında  olmadan 
bıyığını bükme alışkanlığıyla ilişkilidir.
259
 
 
                                                 
258
 R. .Yarantsev, 1981, s. 73 
259
 N.M.Şanskiy,  1987, s. 87 

---

 
 
 
185 
Örnek tümceler; 
a)
  Книгу переворошив, намотай себе на ус – все работы хороши, выбирай 
на вкус. (В.Маяковский)
260
 
Kitabı baştan sona devirerek, kafana iyice yerleştir, bütün meslekler güzeldir, 
istediğini seç. 
b)
  Слушай, Андрей внимательно и мотай себе на ус. (С.Бабаевский)
261
 
Andrey, dikkatle dinle ve iyice kafana yerleştir. 
 
 
c)
  Чем-то  фантастическим  отдавало  от  этих  рассказов,  а  мы  всё-таки 
слушали и наматывали себе на ус. (Салтыков-Щедрин)
262
 
Bu  öykülerde  fantastik  bir  şeyler  vardı,  biz  yine  de    dinler  kafamıza  iyice 
yerleştirirdik
. 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde    yüklem  (örnek  a,  b,  c)  rolü  yapmaktadır.  Fiil  hem  bitmişlik 
(örnek  a)  hem  de  bitmemişlik  (örnek  b,  c)  durumunda  olup  tekil  ve  çoğul  olarak 
kulanılmaktadır.  sim ise sadece tekil halde olabilmektedir. 
  
Не из робкого десятка; неробкого десятка 
Türkçe anlamı = Ödlek takımından değil; 
Türkçe karşılığı = Yürekli adam, korkak takımından olmayan, tabansız 
olmamak, korkusuz olmak, ödlek takımından olmamak; 
                                                 
260
 E.A. Bıstrova, 1998, s. 130 
261
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 138 
262
 A. .Molotkov, 1978, s. 255 

---