Muhandislik texnologiyalari

IV BOB. IQTISODIY QISIM
I.Loyihani texnik-iqtisodiy asoslash
II.Investitsiya hajmini aniklash
Bino, inshoatlar, dastgohlarning ijara qiymati insestitsiya hajmi
Material ishlab chiqarish zaxirasi qiymati investitsiya hajmi
Tez emiriladigan va arzon buyumlarning ijara qiymati investitsiya hajmi
Nazorat – o‘lchov asboblarining ijara qiymati investitsiya hajmi
Loyixani ishlab chiqarishga sarflangan investitsiya hajmi qiymati
SH. Yillik daromad, iqtisodiy samaradorlikni aniqlang
IV. Harajatlarni qoplanish muddatini aniqlang
I. Loyihani texnik-iqtisodits asoslash
loyihaning maqsadi, vazifalari, ahamiyati, hozirgi talablarga javob bera olishi
loyihaning iqtisodiy samaradorligi, qo‘llanish sferalari
II. Investitsiya hajmini aniqlash
Bitiruv ishi bo‘yicha sarflanadigan xarajatlarni quyidagi keltirilgan jadvallarda keltiramiz
Material, ishlab chiqarish zahiralarini sotib olish investitsiya hajmi


Jadval 4.1.

№	Mahsulot kodi	Tavsif	Soni
1	IC-PIC-16F876A	IC PIC16F876A	1
2	IS-28PIN(S)	IC Socket-28 pin(slim)	1
3	VR-7805	Kuchlanish stabil.+5V	1
4	CR-H49S-20M	Kvars H49S (Low Profile) 20MHz	1
5	DI-1N4007	diod 1 N4007	1
6	DI-1N4148	Diod 1N4148	1
7	DS-LCD-JHD162A	2 x 16 manitor LCD	1
8	DS-LED-3NG	Svet.diod 3mm Green	1
9	DS-LED-5NR	Svet.diod 5mm Red	2
10	CP-CC-30PF	Ceramic Capacitor 30pF	2
11	CP-MC-0.1U	Mnogourovnevыy Kondensator 0.1uF	5
12	CP-EC-16-10	Elektroliticheskiy Kondensator 16V 10uF	1
13	CN-02-2510	Raz’em 2510-02	1
14	CN-03-2510	Raz’em 2510-03	2
15	CN-2532PS-02	Raz’em 2532PS-02	2
16	CN-PH-M140S	Straight Pin Header(Male) 16 Ways	1
17	CN-HL-2527-B	DC Plug (Adaptor Socket)	1
18	CN-IDC-BOX-10	10 Ways Straight Box Header	1
19	WR-RM10	Rainbow Cable 3 Ways (20cm Length)	2
20	SW-SL-2SC-040904	Mini Slide Switch (PCB)	1
21	SW-PBM-2N-060601	6x6x1 Push Button 2 Pins	1
22	RS-RM-065-5K	Preset	2
23	RS-025W-220R	Resistor 1/4W 220R	3
24	RS-025W-10K	Resistor 1/4W 10K	1
25	RS-025W-4K7	Resistor 1/4W 4.7K	1
26	RS-025W-1K	Resistor 1/4W 1K	2
27	SO-BUZZ-PCB	Buzzer PCB	1
28	SN-LM35DZ	Temperature Sensor (Celsius)	2
29	TR-BD-135	Transistor BD135	2
30	FAN-12-060060020	DC Brushless Cooling Fan (0.25A)	2

Arzon baholi innventarlar va o‘lchov-nazorat asboblarini sotib olish investitsiya hajmi
Jadval 4.2.

№	Materiallar nomi	Soni	Donasining bahosi	NDS 20%	Umumiy qiymati NDS bilan
1	otverka	1	1500	300	1800
2	poyalnik	1	10500	2100	12600
3	kayt	1	2500	500	3000
4	pichok	1	1500	300	1800
	Jami				19200 sum

Asosiy fondlar qiymati
Jadval 4.3.

№	Asosiy fondlar nomi	Soni	Asosiy fondlar qiymati
1	Labaratoriya	1	500,000
2	Ish kurollari	1	19200
3
	jami		519200sum

Amortizatsiya ajratmasi AF 20% tashkil qiladi
Aotch = 0,2 x OF /12
Aotch = 0,2 x519200/12
Aotch =5192 sum
Joriy ta’mirlash va texnik xizmat uchun xarajatlar AF qiymatining 12%
/12
Rt=,012x x519200/12
Rt=5192 sum
Loyihani ishlab chiquvchi ishchilarning ish haqini hisoblash
Asosiy ish haqi - barcha ishchilarning ish haqi va 40% miqdorida mukofot pulinig yig‘indisi sifatida aniqlanadi

Qo‘shimcha ish haqi asosiy ish haqining 10% hisobida olinadi
Mehnatga haq to‘lash fondi asosiy va qo‘shimcha ish haqilarning yig‘indisi sifatida aniqlanadi
Jadval 4.4.

№	Bajariladigan ishlar nomi	Lavo-zimi	Kunlar soni	O‘rtacha bir kunlik ish haqi	Bajarilgan ishning qiymati
1	Loyihaa mavzusini tanlash va SHakillantirish	SNS	1	15000	15000
2	Mavzu bo‘yicha ITA tanlash va O‘rganish	MNS	2	7050	14100
3	Interfeys dasturini ishlab chiqish	MNS	2	7050	14100
4	Ma’ruza matnini kiritish	MNS	3	7050	21150
5	Dasturni sozlash	MNS	1	7050	7050
6	Kompleks dasturlarni testdan o‘tkazish	MNS	2	7050	14100
7	Xatolarni topish	MNS	2	7050	14100
8	Xatolarni tug‘irlash	MNS	2	7050	14100
9	Iktisodiy kism	MNS SNS	2 1	7050 15000	14100 15000
10	Mexnatni muxofaza qilish	MNS SNS	2 1	7050 15000	14100 15000
11	Bitiruv ishi qo‘l yozmasini tayyorlash	MNS	1	7050	7050
12	Taqriz berish	SNS	1	15000	15000
13	Bitiruv ishini oformleniyasi va Himoya	MNS	1	7050	7050
	Jami		24		201000

Ijtimoiy ehtiyojlarga xarajatlar FOT dan 25% mikdorida hisoblanadi

Transport xarajatlari asosiy ish haqidan 20%

Ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun issiqlik xarajatlari
Uzunligi- 6m
Eni-4,5m
V = dlina x shirina
V =6x4=27m
V =27x663,05=17902,35 sum
Elektr energiyasiga bo‘lgan xarajatlar quyidagi formuladan aniqlanadi
W = N*T*S
N – o‘rnatilgan quvvat, kVt
T –ishlatilgan vaqt
- 1 kVt /soat elektr energiya narxi
W =1x144x112,2
W =16156,8 sum
Investitsiya hajmi quyidagi formuladan aniqlanadi

K=93000+418880+8653,33+115411,15=635944,48 sum
O‘rganilgan ishning xarajat smetasi


Jadval 4.5.

№	Xarajatlarning nomi	Kiymati, so’m
1	Bajarilgan ishning qiymati	807675,431
2	Ishlab chikarish xarajatlari	621288,773
3	Ishlab chiqarish tannarxi	590334,793
4	Davr xarajatlari	30954
5	Material xarajatlari	141363,55
6	Xom – ashyo	102000
7	Elektroenergiya	39363,55
8	FOT	30954
9	Ijtimoiy sug‘urta	77385
10	Amortizatsiya	40666,66
11	Boshqa xarajatlar	21379,5834
12	Asosiy ish xaqi	201000

Bajarilgan ishning iqtisodiy samaradorligini aniqlash
Jadval 4.6.

№	Naimenovanie pokazateley	o‘lchov birligi	qiymati	Izoh
1	Bajarilgan ishning qiymati	Sum	807675,431	Tablitsa
2	Ishlab chiqarish xarajatlari	Sum	621288,773	Tablitsa
3	Investitsii	Sum	572250,21	Formula
4	Iqtisodiy samara	Sum	186386,638	Formula
5	Qoplanish muddati	Oy	3,1	Formula
6	Rentabellik	%	32,5	Formula

Iqtisodiy samarani quyidagi formuladan aniqlaymiz
S1= S2 * 1,3
S1 i S2 – avvalgi va keyingi tannarx,
Q - ishlab chiqarish hajmi,
E =(807675,431-621288,773)x1
E = 186386,638 sum
Rentabellikni aniqlaymiz

R =186386,638x100%/572250,21
R =32,5
Qoplanish muddatini aniqlaymiz

E - iqtisodiy samara
K - kapital
Tok =572250,21/186386,638
Tok =3,07