M.K.Atatürk – 135
Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında
75
railin politikasının sert şekilde eleştirmesine karışın İsrail Türkiye-
nin parçalanmasını isteyen politika izlemiş, gizli şekilde PKK te-
rör örgütünü destekleyerek hayali "Kürdistan"ı yaratmak isteyen-
lerin yanında olmuştur. Bunca problemlerinin olmasına rağmen
Ortadoğunun büyük perspektifleri vardır. Bölgenin enerji rezerv-
leri dünya enerjisinin 65.3% -dir. Ülkelerarası sorunlar çözülmek
için bölgeye uzak ülkeler yerine, bölge ülkeleri, ikili veya Organi-
zasyonlar şeklinde kararlar alıp onların yürürlüğüne dikat etmeli-
dirler. Bölgedeki istikrarsızlığın diğer ülkelere karışmadan önünü
kesmeli, istikrarsızlığın nedeni olan dinlerarası savaşa son verecek
politikalar izlenmelidir. Bölgenin büyük petröl rezervlerine sahip
olması petrolden elde edilen gelirin diğer alanlara yatırılmasına -
Batı kalitesindeki eğitim, tıp sisteminin düzenlenmesine yardım
edebilir. Bölgenin bir diğer sorunu demokrasi sorunudur. Sorunun
giderilmesinde Türkiyenin ve İsrailin üzerine büyük iş düşüyor. Bu
ülkeler beraber hareket etmeli, her ülkenin sorunlarına kendi sorunu
gibi hassas yanaşmalıdır. Sorunları çözerken uluslararası hukuka,
ülkeye, o ülkenin vatandaşlarına saygın davranılmalıdır. Terör ör-
gütlerine karşı birlikte mücadele etmeli, teröre destek veren ülkeler
desteği durdurmalıdır. Terörle mücadele eden Türkiyeye mali ve
askeri destek vermeildirler. Yalnız bundan sonra "yurtta sulh, ci-
handa sulh" içerisinde yaşayabiliriz.
KAYNAKÇA
1. Ali Çevik - Ortadoğu denkleminde İrak
Türkiye ve ABD
2. Barış Adıbelli - Doğu Batı yolayrımında İran, ideoloji,
devlet
ve dış
politika
3. Baskın Oran - Türk dış politikası 3.cilt
4. Bedirhan Doğan - İŞİD Gerçeği
5. Ersoy Önder - İranın nükleer programının
analizi ve Türkiye
6. Fahir Armaoğlu - XX yüzyıl siyasi
tarihi
7. H. Çomak C.
Sancaktar - Ortadoğu Analizi
8. Oral Sander - Siyasi tarih 1918-1994
9. Serkan Yenal - İsrailin penceresinden Irak savaşı
M.K.Atatürk – 135
Türkiyə Cümhuriyyəti azərbaycanlı gənc tədqiqatçıların araşdırmalarında
76
10. https://tr.boell.org/tr/2014/06/16/tuerkiyenin-ortadogu-
politikasi-ve-yeni-cografya-algisi-yayinlar (29.04.2016)
11. http://www.sorubak.com/blog/korfez-savasi-ve-turkiyeye-
etkileri.html (29.04.2016)
12. http://www.orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID=1966
(29.04.2016)
13. http://m.sabah.com.tr/galeri/dunya/10-soruda-iran-ambargosu
(29.04.2016)
______________________
Ali ÇIRAK
Bakü Devlet Üniversitesi,
Uluslararası İlişkiler Bölümü, III kurs tələbəsi
E-mail: ali.cirak@mail.ru
50 YILLIK YENİ TÜRK GELİŞİM POLİTİKALARI
Elmi rəhbər:Sevinc RUİNTƏN
Bakı Dövlət
Universitetinin dosenti
Anahtar kelimeler: Dünya liderliği, Ekonomik Kalkınma, Milli
Sermaye, yeni sistem
Her ülke, her millet ve her toplum, varlığını sürdürebilmek
için kendi ideolojileri, milli menfaat ve çıkarları doğrultusunda mü-
cadele etmek ve uluslar arası düzeydeki bu mücadelede güç denge-
sini elinde bulundurmak veya başlıca güç dengelerinden birisi ol-
mak çabası içerisindedir.
Bu mücadele elbette bütün ülke ve milletler için haklı bir du-
rumdur. Lakin bir ülke, kendi milli menfaatlerinin de ötesinde, sö-
mürge ve baskıcılık anlayışı ile başka bir ülkeyi zayıflatmak, çö-
kertmek ve onu himayesi altında bir sömürge beldesi haline getir-
mek amacında ise ve bu amacı işlevsel bir nitelikte yıkıcı, bölücü
ve çökertici faaliyetlerle destekleyip uygulamaya koyuyorsa, yani
hedef olarak gördüğü bir ülkeyi yok etmek ülküsüyle politikalar