O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

5. 
Aniq fanlarning
 
rivoji qanday oqibat ga olib kelishi mumkin 
edi?
42-§. ADABIyOT
Tayanch tushunchalar: mumtoz adabiyot namoyandalari, 
tarixshunoslar.
Mumtoz adabiyot namoyandalari
.
 O‘rta Osiyo xalqlari 
adabiyoti badiiy uslub jihatidan takomillashdi, yangi pog‘onaga 
ko‘tarildi. Nasrda ham, nazmda ham ko‘plab nodir badiiy va 
lirik asarlar yaratildi. O‘rta Osiyo xalqlari, xususan, o‘zbek 
“Samarqand akademiyasi” — 1004-yilda Xorazmda 
tashkil etilgan “Donishmandlar uyi”dan (Ma’mun aka- 
demiyasi) keyingi ikkinchi “Dor ul-ilm” edi

---

151
hamda tojik adabiyoti o‘rtasida o‘zaro aloqa va hamkorlik 
kengaydi va mustahkamlandi. Tarjima adabiyot vujudga keldi. 
Badiiy adabiyotning ravnaqi bilan uzviy bog‘langan holda 
adabiyotshunoslik ham taraqqiy etdi, nodir asarlar yaratildi.
Durbek 
tomonidan qayta ishlangan 
“Yusuf va Zulayho” 
dostoni, toshkentlik shoir 
Atoiy
ning devoni shu davr badiiy 
adabiyotining durdonalaridir. 
Bu davrda o‘zbek shoirlari ichida 
Lutfiy
 
(1366–1465) 
alohida o‘rin tutadi. Navoiyga qadar o‘zbek she’riyatida 
Lutfiy
 
darajasiga yetadigan shoir bo‘lmagan. U birgina turkiy tilida 
asarlar yaratib qolmadi, balki fors tilida ham qasidalar yozdi. 
Lutfiy
 ijodida haqiqat va adolatni sevish, shafqat va muruvvatli 
bo‘lishni targ‘ib qilish, ilm va san’atni sevish kabi fikrlar katta 
o‘rin olgan.
XV asr badiiy adabiyoti ravnaqida buyuk davlat arbobi, 
ulug‘ shoir, olim, mutafakkir