O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

Qozizoda 
Rumiy, G‘iyosiddin Jamshid Koshoniy
, 
“o‘z davrining 
Ptolomeyi” 
nomi bilan shuhrat qozongan 
Ali Qushchi 
va 
ko‘pgina boshqa olimlar ilmiy kuzatishlar va tadqiqotlar olib 
boradilar. Xullas, Ulug‘bek Samarqandda butun bir astronomiya 
maktabini yaratdi.
Rasadxonada olib borilgan kuzatish va tadqiqotlar tufayli 
1018
 ta qo‘zg‘almas (turg‘un) yulduzlarning o‘rni va holati 
aniqlanib, ularning astronomik jadvali tuziladi. Rasadxonada 
olib borilgan tadqiqotlarning natijalari asosida matematika va 
astronomiyaga oid qator nodir asarlar yaratildi.
Ulug‘bekning shoh asari 
“Ziji jadidi Ko‘ragoniy” 
(Ko‘ra-
goniyning yangi astronomik jadvali) nomli kitobidir. 
“Ziji 
jadidi Ko‘ragoniy” 
asosan ikki qismdan: keng muqaddima 
va 1018 ta qo‘zg‘almas yulduzlarning o‘rni va holati aniqlab 
berilgan jadvallardan iborat. Ulug‘bekning astronomik jadvali 
o‘sha zamondagi shunga o‘xshash jadvallar orasida yuksak 
darajada aniqligi bilan ajralib turadi. Shuningdek, Ulug‘bekning 
yil hisobini hozirgi hisob-kitoblarga solishtirgudek bo‘lsak, u 
bor-yo‘g‘i bir minut-u ikki sekundga farq qiladi. Bu XV asr 
uchun g‘oyat yuksak aniqlik bo‘lib, hozirgi zamon o‘lchovlariga 
juda yaqindir.