|
Tasdiqla ymanYer poNtining okean lijjiГЕОГРАФИЯ-ТУГУРАК-34-САОТ (1)Yer poNtining okean lijji
\
OKEAN
t
4 - rasm.
Litosfcraning tuzilishi.
yuzasidagi barcha
relyef shakllari
ichki va tashqi kuchlarning hosilasidir.
Asosiy relyef shakllariga tog‘ va tekisliklar misol bo‘ladi. Tog‘lar
quruqlikning
40%
ini, tekisliklar esa
60%
ini egallaydi.
Yer shari quruqligining eng past nuqtasi —
405
m ga ( 0 ‘lik dengiz),
eng baland nuqtasi
8848
m ga (Jomolungma yoki Everest) teng. Shulami
hisobga olib, barcha relyef shakllarini mutlaq balandligiga ko‘ra quyida-
gicha taqsimlash mumkin. Dengiz sathidan past — cho‘kma va botiqlar
(0
metrdan past), pasttekisliklar
(0
metrdan
200
m gacha). Agar relyef
shakli katta maydonlami egallasa va 0 metrdan past bo‘lsa ham pasttekis-
lik deb atash mumkin. Masalan, Kaspiybo‘yi pasttekisligi —
28
m past.
Tekislik
200—500
m, qir-adirlar va past tog‘lar
500—2000
m, o‘rtacha
balandlikdagi togMar
2000—3000
m, baland tog‘lar
3000—5000
m,
eng baland tog‘lar
5000
m dan balandliklarda joylashadi. Bular
quruqlikning asosiy relyef shakllari hisoblanadi.
Okeanlar tubining relyefi ham murakkab tuzilishga ega. Materiklaming
deyarli 35% i dengiz va okean suvlarining tagida joylashgan. Ular tekis
yuzali dengiz sayozligiga (shelfga) to ‘g ‘ri keladi va 200 m chuqurlikka
qadar davom etadi. Undan pastda qiyaroq materik yonbag‘ri yoki
batial
(yunoncha,
chuqur)
3000 m gacha,
abissal
(yunoncha,
tubsiz
) 6000 m
Dostları ilə paylaş: |
|
|