Tasdiqla yman

Yer poNtining okean lijji
\ 
OKEAN 
t
4 - rasm. 
Litosfcraning tuzilishi. 
yuzasidagi barcha 
relyef shakllari
ichki va tashqi kuchlarning hosilasidir. 
Asosiy relyef shakllariga tog‘ va tekisliklar misol bo‘ladi. Tog‘lar 
quruqlikning 
40% 
ini, tekisliklar esa 
60% 
ini egallaydi.
Yer shari quruqligining eng past nuqtasi — 
405 
m ga ( 0 ‘lik dengiz), 
eng baland nuqtasi 
8848 
m ga (Jomolungma yoki Everest) teng. Shulami 
hisobga olib, barcha relyef shakllarini mutlaq balandligiga ko‘ra quyida- 
gicha taqsimlash mumkin. Dengiz sathidan past — cho‘kma va botiqlar 
(0 
metrdan past), pasttekisliklar 
(0 
metrdan 
200 
m gacha). Agar relyef 
shakli katta maydonlami egallasa va 0 metrdan past bo‘lsa ham pasttekis- 
lik deb atash mumkin. Masalan, Kaspiybo‘yi pasttekisligi — 
28 
m past. 
Tekislik 
200—500 
m, qir-adirlar va past tog‘lar 
500—2000 
m, o‘rtacha 
balandlikdagi togMar 
2000—3000 
m, baland tog‘lar 
3000—5000 
m, 
eng baland tog‘lar 
5000 
m dan balandliklarda joylashadi. Bular
quruqlikning asosiy relyef shakllari hisoblanadi.
Okeanlar tubining relyefi ham murakkab tuzilishga ega. Materiklaming
deyarli 35% i dengiz va okean suvlarining tagida joylashgan. Ular tekis
yuzali dengiz sayozligiga (shelfga) to ‘g ‘ri keladi va 200 m chuqurlikka
qadar davom etadi. Undan pastda qiyaroq materik yonbag‘ri yoki 
batial
(yunoncha, 
chuqur)
3000 m gacha, 
abissal
(yunoncha, 
tubsiz
) 6000 m