Toshkent farmatsevtika instituti farmakognoziya kafedrasi "botanika" fanidan o
Yüklə 43,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bumerang metodi
- 6. Mustaqil bajarish uchun vazifalar.
- Topshiriq
- 2. Darsning vazifasi
- 4. O‘quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi (metod, forma (shakl), vosita, usul, nazorat, baholash)
- 5. Metod – F.S.M.U, Vertushka, Bumerang
- Vertushka metodi
257 4 5 Poya ma’lum bir miqdorda o‘sgach, uchki qismi ikkiga bo‘linadi, keyinroq birining uchi yana ikkiga bo‘linib ketadi G‘allasimon o‘simliklar-da er osti va er ustki bo‘g‘imlaridan bir qancha qo‘shimcha ildizlar hosil qiladi, ularning ba’zi birlari bo‘g‘imli novda-lar hosil qiladi. Bumerang metodi 1 - guruhga beriladigan vazifa 1. Poya vegetativ organ va uning vazifasi 2. Poyaning tuzilishi va o‘sishi qanday 2 - guruhga beriladigan vazifa 1. O‘simliklar turiga qarab, poyaning shakllari 2. Tabiatning tashqi muhitiga moslashgan poyaning xillari 3 - guruhga beriladigan vazifa 1. Poyaning shoxlanish xillari 2. Poyaning shoxlanish xillarini ta’riflang 4 - guruhga beriladigan vazifa 1. Er osti shakli o‘zgargan poyalar 2. Er ustki shakli o‘zgargan poyalar 6. Mustaqil bajarish uchun vazifalar. 1 – tajriba: - Bir pallali o‘simliklar uchun xos bo‘lgan sochma ildizni bug‘doy, arpa makkajo‘xori o‘simligi gerbariyidan qo‘shimcha va yon ildizlarni lupa orqali ko‘rib, ularning tuzilishiga e’tibor berish 2 – tajriba: - Ikki pallali o‘simliklar uchun xos bo‘lgan o‘q ildizni qovoq o‘simligi gerbariyidan asosiy, qo‘shimcha, yon ildizlarni tuzilishini o‘rganish 3 – tajriba: - Tablitsadan foydalanib, shakli o‘zgargan ildizlar – ildizmeva, ildiztugunaklarni tuzilishini o‘rganish 4 – tajriba: - Poyalarning shakli va o‘sishiga qarab xillarini tablitsa va gerbariy va gerbariydan foydalanib o‘rganish 5 – tajriba: - Tablitsa va gerbariydan foydalangan holda, shakli o‘zgargan poyalarni o‘rganish Topshiriq: - Ildiz va poyalarning xillari, va metamorfozlarni rasmini chizib, nomlarini yozish Laboraturiya mashg‘ulot – 16 258 Mavzu: “Vegetativ organlar morfologiyasi. Poya morfologiyasi” 1. Darsning maqsadi: Poya o‘simlikning er ustidagi bargsiz, kurtaksiz qismi bo‘lib, bargni ildiz bilan bog‘laydi. Uning vazifasi suv va unda erigan mineral moddalarni ildizdan bargga etkazish hamda bargda hosil bo‘lgan organik moddalarni ildizga o‘tkazishdan iborat. Bargli poya novda deb ataladi. Barglarnirg poyaga birikkan joyida odatda kichik bo‘rtmalar xosil bo‘ladi, ular poya bo‘g‘imlari deb ataladi. Bir bo‘g‘im bilan ikkinchi bo‘g‘im orasidagi masofa bo‘g‘im orlig‘i deb ataladi. Novda o‘qi bilan barg orasida hosil bo‘ladigan burchak barg qo‘ltig‘i deb ataladi. Har bir novda uchki kurtakdan rivojlanadi. Uchki kurtak poyaning bo‘g‘imlar oralig‘i qisqargan va bir – biri ustiga cherepitsa singari mingyashgan barg boshlang‘ichlari bilan qoplangan boshlang‘ich murtagidir. Uchki kurtakning boshlang‘ich barglari birinchi meristemadan iborat va u poyaning o‘sish konusi deb ataladigan konus shaklidagi uchki qismini himoya qiladi. Poyaning o‘sish konusi asosida boshlag‘ich bargning kichik do‘mboqchalari bo‘ladi. Birlamchi do‘mboqchalar qo‘ltig‘ida ikkilamchi do‘pboqchalar joylashgan bo‘lib, bulardan keyinchalik novdaning qo‘ltiq kurtaklar vujudga keladi. Uchki va yon kurtaklar sovuq tushishi bilan tinim xolatiga o‘tadi, bunday kurtaklar qishlovchi kurtaklar deb ataladi. Qo‘shimcha kurtaklar ham bo‘ladi. Ular ildiz va poyalarda muayyan morfologik qonuniyatdan qatiy nazar joylashadi. 2. Darsning vazifasi: O‘simlikning vegetativ organlari –poyaning tuzilishi, xilma-xilligi, vazifalari, shakl o‘zgarishini o‘rganish. Vegetativ organlarning biologik va xo‘jalikdagi ahamiyatini o‘rganish. 3. O‘quv jarayonining mazmuni. 1. Poyaning asosiy vazifasi 2. Poyaning tuzilishi va o‘sishi 3. Poyaning shakllari 4. O‘sishiga qarab poyaning xilma – xilligi 5. Poyaning shoxlanish xillari 6. O‘simliklarning hayotiy formasi (daraxt, buta, chala buta, o‘t o‘simlik) 7. Qiyofasini o‘zgartirgan er ustki va er ostki poyalar 4. O‘quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi (metod, forma (shakl), vosita, usul, nazorat, baholash) a) Darsning turi - suhbat b) Metod – F.S.M.U, Vertushka, Bumerang v) Forma – (shakl) guruh g) Vosita – doska, tarqatma material, tablitsa, gerbariy d) Usul – nutqli e) Nazorat – kuzatish (ko‘rish) j) Baholash – o‘z-o‘zini va umumiy baholash 5. Metod – F.S.M.U, Vertushka, Bumerang F.S.M.U. – texnologiyasi Mavzu: Ildiz va uning xillari F – fikringizni bayon eting 259 S – fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating M – ko‘rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil ko‘rsating U – fikringizni umumlashtiring Bu metodni o‘tkazish uchun, talabalarni kichik guruhlarga bo‘lamiz va bitta guruh fikr va dalillarini to‘rtta bosqich bilan yozma yoki og‘zaki namoyon qiladi. Trening oxirida o‘qituvchi tomonidan fikrlar umumlashtiriladi. F – Ildiz – vegetativ organ S – Ildiz ko‘payish organi, suv va unda erigan moddalarni so‘rish, o‘simlikni mustaham tutadi. M – havo ildizlar, o‘simliklar poyasidan ildizlar chiqib havoda osilib turadi, bunday ildizlar havoda suv bug‘larini o‘zlashtirish xususiyatiga ega. Vertushka metodi Bu treningda 3 ta yoki 5 ta guruhga material tarqatiladi va har bir guruh yakka holda belgilaydi. Keyin bu material guruhlarga aralashtirib beriladi, yana belgilanadi, 3 yoki 5 marta aylangandan keyin o‘qituvchi va talabalar bilan umumiy to‘g‘ri javob o‘rtoqlashiladi. № Poyaning shoxlanish turlari Monopodial Simpo – Dial Dixoto- mik Soxta dixotomik To‘planish 1 2 3 4 5 Asosiy poyadagi uchki kurtak ma’lum vaqtdan so‘ng o‘sishdan to‘xtaydi, uchki kurtak tikancha yoki jingalakka aylanadi, uning ostidagi yon kurtak esa o‘sishni davom ettiradi Poyaning uchki kurtagi o‘simlik nobud bo‘lguncha o‘sishni davom ettira-veradi. Uning yon kurtak-laridan yon novdalar ham hosil bo‘lib turadi. O‘simlikni asosiy poyasi yo‘g‘onlashadi Novdaning uchki kurtagi o‘sishdan to‘xtab, gulga aylanadi, uning ostida harama-harshi joylash-gan kurtak esa o‘sib, ikkita novda hosil qila-di. Poya ma’lum bir miqdorda o‘sgach, uchki qismi ikkiga bo‘linadi, keyinroq birining uchi yana ikkiga bo‘linib ketadi G‘allasimon o‘simliklar-da er osti va er ustki Yüklə 43,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|