Toshkent farmatsevtika instituti farmakognoziya kafedrasi "botanika" fanidan o
Yüklə 43,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2. Darsning vazifasi
- 4. O‘quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi (metod, forma (shakl), vosita, usul, nazorat, baholash)
- 5. Metod – F.S.M.U, Vertushka, Bumerang
- Vertushka metodi
254 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Kambiy Floema Qobiq Lizigen Prokambiy Gidatodlar Epidermis Ksilema Kollenxima g’amlovchi parenxima Bezli tuklar, o‘smalar Sklereid 6. Mustaqil bajarish uchun vazifalar. Har bir talabaga shisha idishga solingan o‘simliklarni vegetativ organlari beriladi. Berilgan o‘simliklarning bittasini olib, lezviya Bilan kundalangiga bir necha marta yupqa kesik tayyorlang. Preparatingizni yog‘ochli qismini safranin reaktivi bilan bo‘yang. Natijada sklerenxima, suv kanallari va yog‘ochlangan hujayralar qizil ranga bo‘yaladi. Preparatingizni ikkinchisiga Sudan III tomizing. Natijada probka, kutikula qizqish ranga bo‘yaladi. Uchinchi preparatingizga xlor – sink-yod eritmasini tomizsangiz, klechatka va kraxmal ko‘kimtir – binafsha tusga kiradi. Uch xil bo‘yalgan preparatingizdagi to‘g‘imalarning joylanishini aniqlang va xarakterli belgilarini aniqlab, plan va tablitsadan foydalanib, preparatingizni o‘simlikning qaysi organi va qaysi sinfga mansub ekanligini quyidagi kaliy orqali aniqlang: O‘simliklarning ko‘ndalang kesigidan ichki tuzilishini aniqlaydigan kalit. Topshiriq: 1) Kesiklarni tayyorlab mikroskoid ko‘riladi va qaysi organ ekanligi aniqlanadi. 2) Preparatlar rasmlari ishlanib, o‘qituvchi tomonidan tek- shirib, baholanadi. Laboratoriya mashg‘ulot-15 Mavzu: “Vegetativ organlar morfologiyasi. Ildiz morfologiyasi” 1. Darsning maqsadi: O‘simlikning ildizi, poyasi, bargi vegetativ organi hisoblanadi. Vegetativ organlari bir yillik o‘simliklarda ko‘pincha urug‘ning unib chiqishidan boshlanib va yangi urug‘ning paydo bo‘lishi bilan tugaydi. Ildiz o‘simlikning muhim vegetativ organlaridan biri bo‘lib, quyidagi vazifalarni bajaradi: a) tuproqdan suv va unda erigan mineral organik moddalarni so‘rish b) o‘simlik tanasini tuproqda mustahkam tutib turadi v) ildizda oziq moddalar to‘playdi g) vegetativ ko‘payish uchun xizmat qiladi d) ildiz tuproqda mikroorganizmlar bilan aloqada bo‘ladi. 255 Ildizlar kelib chiqishiga ko‘ra asosiy, yon va qo‘shimcha ildizlarga, tashqi ko‘rinishidan o‘q ildiz va popuk ildizga bo‘linadi. 2. Darsning vazifasi: O‘simlikning vegetativ organlari – ildiz tuzilishi, xilma-xilligi, vazifalari, shakl o‘zgarishini o‘rganish. Vegetativ organlarning biologik va xo‘jalikdagi ahamiyatini o‘rganish. 3. O‘quv jarayonining mazmuni. 1. O‘simlikning vegetativ organlari 2. Ildizning asosiy vazifalari 3. Ildizning kelib chiqishiga ko‘ra xillari 4. Ildizning tashqi ko‘rinishiga qarab xillari 5. SHakli o‘zgargan ildizlar va ularning vazifasi 4. O‘quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi (metod, forma (shakl), vosita, usul, nazorat, baholash) a) Darsning turi - suhbat b) Metod – F.S.M.U, Vertushka, Bumerang v) Forma – (shakl) guruh g) Vosita – doska, tarqatma material, tablitsa, gerbariy d) Usul – nutqli e) Nazorat – kuzatish (ko‘rish) j) Baholash – o‘z-o‘zini va umumiy baholash 5. Metod – F.S.M.U, Vertushka, Bumerang F.S.M.U. – texnologiyasi Mavzu: Ildiz va uning xillari F – fikringizni bayon eting S – fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating M – ko‘rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil ko‘rsating U – fikringizni umumlashtiring Bu metodni o‘tkazish uchun, talabalarni kichik guruhlarga bo‘lamiz va bitta guruh fikr va dalillarini to‘rtta bosqich bilan yozma yoki og‘zaki namoyon qiladi. Trening oxirida o‘qituvchi tomonidan fikrlar umumlashtiriladi. F – Ildiz – vegetativ organ S – Ildiz ko‘payish organi, suv va unda erigan moddalarni so‘rish, o‘simlikni mustaham tutadi. M – havo ildizlar, o‘simliklar poyasidan ildizlar chiqib havoda osilib turadi, bunday ildizlar havoda suv bug‘larini o‘zlashtirish xususiyatiga ega. Vertushka metodi Bu treningda 3 ta yoki 5 ta guruhga material tarqatiladi va har bir guruh yakka holda belgilaydi. Keyin bu material guruhlarga aralashtirib beriladi, yana belgilanadi, 3 yoki 5 marta aylangandan keyin o‘qituvchi va talabalar bilan umumiy to‘g‘ri javob o‘rtoqlashiladi. № SHakli o‘zgargan ildizlar Ildiz- Ildiz – Tayanch So‘rg‘ich Havo 256 mevalar tugunaklar ildizlar ildiz ildizlari 1 2 3 4 5 Parazit o‘simliklarda xlorofill donachalari bo‘lmaganligi uchun ular boshqa o‘simliklardagi oziq moddalar hisobiga yashaydi Yon va qo‘shimcha ildizlar o‘zida zapas oziq moddalar to‘playdi O‘simlik poyasidan ildiz-lar chiqib, havoda osilib turadi va bu ildizlar havodagi suv bug‘larini o‘zlashtiradi Asosiy ildiz shaklini o‘zgartirib yo‘g‘onlashadi va o‘zida zapas oziq moddalar to‘playdi Poyadan chiqqan qo‘shimcha ildizlar uni tik tutib turishiga yordam beradi. Vertushka metodi Bu treningda 3 ta yoki 5 ta guruhga material tarqatiladi va har bir guruh yakka holda belgilaydi. Keyin bu material guruhlarga aralashtirib beriladi, yana belgilanadi, 3 yoki 5 marta aylangandan keyin o‘qituvchi va talabalar bilan umumiy to‘g‘ri javob o‘rtoqlashiladi. № Poyaning shoxlanish turlari Monopodial Simpo – Dial Dixoto- mik Soxta dixotomik To‘planish 1 2 3 Asosiy poyadagi uchki kurtak ma’lum vaqtdan so‘ng o‘sishdan to‘xtaydi, uchki kurtak tikancha yoki jingalakka aylanadi, uning ostidagi yon kurtak esa o‘sishni davom ettiradi Poyaning uchki kurtagi o‘simlik nobud bo‘lguncha o‘sishni davom ettira-veradi. Uning yon kurtak-laridan yon novdalar ham hosil bo‘lib turadi. O‘simlikni asosiy poyasi yo‘g‘onlashadi Novdaning uchki kurtagi o‘sishdan to‘xtab, gulga aylanadi, uning ostida harama-harshi joylash-gan kurtak esa o‘sib, ikkita novda hosil qila-di. Yüklə 43,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|