X 0 thpahhmycta X, k a m /l a ujhhh r

bOlAlAR UCHUn xOtIRA MAShqI

Kattalar o‘qiydi, chet tilla- rini o‘rganadi, krossvordlarni yechadi va shu tariqa o‘z xotirala- rini mashq qildiradi. Bola esa uni o‘yinlar yordamida rivoj- lantiradi.
Farzandingizga bu borada yordam berish uchun u bilan birga kubiklarni va pazllarni joylashtiring. Avvalo bolalar lotosini xa- rid qiling. Yorqin suratlardan foydalangan holda bolani hayvonlar, gullar, odamlar bi- lan tanishtiring. Har qanday o‘yin oldidan bolaga u haqda gapirib bering, birgalikda suratlarni tomosha qiling, bola ularni o‘z qo‘lida ushlab ko‘rsin.

1. 
   oylikdan boshlab. Go‘dak shaqildoq- ni tovushidan, vizual tarzda va qo‘li bilan ushlab bilib oladi. U hatto o‘yinchoqqa qa- rab kuladi.
   
2. 
   yoshdan boshlab. Go‘dak 3-4 kun oldin u bilan nima yuz berganini eslashi va onasi- ga batafsil aytib berishi mumkin.
   
3. 
   yoshdan keyin. Bir qator so‘zlarni eslab qolish uchun bola predmetlar va hodisalar- ning umumiy belgilarini topadi va ularni toifalar bo‘yicha ajratadi.
   

MIya UCHUn pARHEz

Foydali mahsulotlar:
yangi uzilgan mevalar va sabzavotlar (A vitamini);
go‘sht, tuxum, dukkaklilar (V vitamini); o‘simlik yog‘i, yong‘oqlar (Ye vitamini).
Zararli mahsulotlar:
fast-fud ovqati (pitssa, gamburger, chips- lar, xot-dog, fri kartoshkasi);
yog‘li ovqatlar;
kuchli gazlangan ichimliklar.

HAMMASI O‘zIMIzgA bOg‘lIq

• 
  Har kuni kitob mutolaa qilish va o‘qi- ganlaringizdan yodingizda qolganlarini daftarga yozib borishga harakat qiling.
  
• 
  Sizga yoqsa-yoqmasa-da, turli janrlar-
  

dagi musiqalarni eshitib boring. Unutmang:
musiqa tinglash sizning fikrlash qobiliya- tingizni yaxshilaydi va xotirangizni mus- tahkamlaydi. Olimlar shuni taʼkidlaydi- ki, doimo jaz yoki klassik uslubdagi musiqa- larni tinglash aqliy faoliyatning analitik jihatlarini rivojlantiradi.

• 
  turli tarixiy shaharlarga sayohat qilish, undan zavq olish xotiraning mus- tahkamlanishiga, kerak bo‘lsa avval unuti- lib ketgan maʼlumotlarning qayta tiklani- shiga yordam beradi. Bu sayohatlardan olina- digan taassurot va qiziqarli maʼlumotlar markaziy asab tizimini stimullashtiradi.
  
• 
  Muzey, teatr va badiiy ko‘rgazmalarga borishni kanda qilmang. Bu yerdan o‘zingiz- ga oladigan yangi maʼlumot va bilimlar xo- tira susayishining oldini oladi. Hattoki mazkur sayohatlar natijasida sizning ha- yotingiz batamom boshqa tomonga o‘zgarishi, orzu-istaklaringiz ham yangicha qiyofa kasb etishi mumkin. Eng muhimi, egallangan har bir yangi bilimlar kelajakda sizga asqati- shiga shak-shubha yo‘q.
  
• 
  Sheʼr yodlashni kanda qilmaydigan,
  

muntazam nazmiy mutolaaga bosh qo‘shgan ki- shilar xotirasi boshqalarnikidan ancha mus- tahkamroq bo‘ladi. Sheʼr yodlash orqali xoti- rasini mustahkamlamoqchi bo‘lganlar avva- liga bir yoki ikki band sheʼrni yodlashlari mumkin. Asta-sekin bu ko‘rsatkichni ortti- rib borish maqsadga muvofiqdir.

• 
  O‘zi kulib, o‘zgalarni ham kuldirib, ha-
  

misha yuzi tabassumga moyil bo‘lgan inson- lar miyasida qon yaxshi aylanadi.

• 
  Har kuni 7-8 soat uxlashga odatlaning. Chunki uyqu paytida miya dam oladi. Agar iloji bo‘lsa, uxlashdan oldin miyangizga yomon fikrlar kelishidan saqlaning. Uyqu kun bo‘yi olingan maʼlumotlarni miyada mus- tahkamlashga yordam beradi.