X 0 thpahhmycta X, k a m /l a ujhhh r

Zehnimiz qabul qilishi bilan bog‘liq to‘g‘ri fikrlar. Bu rasmlar bir-biri bi- lan kerak paytda va zarur joyda yana talab qilishi mumkin qilib bog‘lab qo‘yilgan.
O‘ziga xos mulohazalarning hammasi bi- lan assotsiatsiyalar. Ularga siz yodda saqlab qolish uchun hamma imkoniyatlaringizni: ko‘rish, eshitish, hid va maza bilish, shu bi- lan birga payqash hissingizni (faqat bar- moqlar bilan sezishgina nazarda tutila- yotgani yo‘q) jalb etishingiz mumkin. Ular o‘z xotiralarida oddiy hamda his-tuyg‘uli rasmlarni saqlay oladilar.
Tasavvur va fantaziya. Bular so‘z sanʼ- ati, ovoz va tasviriy sohalarda ijodiy qo- biliyatlar uchun alohida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan qobiliyatdan guvohlik beradi.
Tuzilma, tizim, tartib, mantiq. Yuqo- ridagan fikrlarning asosiy vazifalari miyaning o‘ng yarim shari tomonidan hal qi- linayotgan, bir vaqtda buning vazifasiga tuzilmalashtirish, tizim, tartib va man- tiqni egallash (miyaning chap yarim shari shug‘ullanadigan vazifalar) kiradi. Chunki axborotga har qanday ishlov berish maʼlum bir tashkilotchilikka ehtiyoj sezadi. Faqat
bosh miyaning ikkala yarim shari ishga tushib harakatga kelganidan keyingina inson tez va samarali yodlash sanʼatini egallaydi.
Aloqaning ishlash tizimi. Mnemonika – yunoncha so‘z bo‘lib, yodlab qolish sanʼati maʼno- sini bildiradi. Yunon mifologiyasiga ko‘ra, u xotira maʼbudasi va onasi Mnemozinaning ismidan olingan. Mazkur maʼbuda rassomlar, shoirlar va olimlarni ilhomlantirib turgan. Biz taklif etayotgan tizimning asosiy qoidalarini o‘zlashtirish uchun avval quyi- dagilarni bilib olish kerak. Bu tizim miya- dagi ajoyib rasmlar o‘rtasidagi aloqa- ni boshqaradi. Ularni to‘g‘ri izchillikda bir-biriga ulaydi. U fikrlash va xotiraga kuch-quvvat beradi. Aloqa tizimi mnemo- ninaning asosidir. Aloqa deganda alohida rasmlarning turli xil tayanch tizimlarida o‘zaro bog‘liq holda joylashtirish paytida xotiraning qabul qila olish qobiliyati tu- shuniladi. Bu tizimlar bilan tanishsangiz
aslo zarar qilmaydi:
obyektlarni jonlashtirish va maʼlum bir tartibda joy-joyiga qo‘yish;
obyektlarni almashtirish, bir joydan ikkinchisiga ko‘chirib qo‘yish; obyektlarni yagona to‘qimaga birlashtirish;
ayrim obyektlarni qo‘shib qo‘- yish;
romantik, to‘g‘ri va kulgili.


Bu tizim uning yordamida xotiraning qabul qila olish qobiliyatida fikrning mum- kin bo‘lgan imkoniyatlari- dan foydalanib rasmlarni bir-biri bilan samarali birlashtirish uchun kalit beradi. Masalan, o‘lik pred- metlarni sizning fikrin- giz kutilmaganda jonlan-
tirishi mumkin. Deylik, non kesayotganin- gizda uning yig‘layotganini ko‘z oldingizga keltira olasizmi? Albatta, bunday assotsia- siyalar kattalarda qiyinchilik bilan vuju- dga keladi. Bolalarga esa buni qilish ancha oson, kichkintoylarda bunday tasavvurlar har qadamda yuzaga keladi.
Biz tavsiya qilayotgan har bir usulni im- kon qadar o‘zingizda sinab ko‘ring. Murak- kab tuyulsa ham mashqlarni o‘zlashtirish uchun vaqtingizni ayamang.