Xalqaro nordik universiteti mmt-743 guruh talabasi

Sensor standartlarni o'zlashtirish bosqichlari:
1-bosqich - standartdan oldingi bosqich, hayotning 3-yilida sodir bo'ladi. Chaqaloq uchburchak shakllarni tomlar deb atay boshlaydi; dumaloq shakllar haqida u ular to'pga o'xshashligini aytadi. Ya'ni, bir ob'ektni idrok etishda boshqasi model sifatida ishlatiladi. O'yinchoqlari bilan bog'liq turli harakatlarni amalga oshirayotganda, bolalar ularning tashqi xususiyatlarini hisobga olishga majbur bo'ladilar.
2-bosqich - idrok vositalari endi o'ziga xos ob'ektlar emas, balki ularning xususiyatlarining ma'lum misollari bo'lib, ularning har biri o'ziga xos nomga ega. Bolalar spektrning asosiy ranglarini kundalik hayotda ham, didaktik o'yinlar orqali ham o'zlashtiradilar. Masalan, "Sichqonchani yashirish" o'yinida bolalar shakl standartlari bilan tanishadilar va hokazo. Kattalik standartlari alohida o'rin egallaydi, chunki u shartli xarakterga ega. Har qanday ob'ektning o'zi katta yoki kichik bo'lishi mumkin emas, u boshqasi bilan solishtirganda shu xususiyatga ega bo'ladi. Tarvuz katta, olma kichik deymiz, ularni bir-biriga solishtirib. Bunday munosabatlar faqat og'zaki shaklda qayd etilishi mumkin.
3-bosqich - 4-5 yoshda, allaqachon hissiy me'yorlarni o'zlashtirgan bolalar ularni tizimlashtirishni boshlaydilar. O'qituvchi bolaga ularning soyalarini tanib, spektrda ranglar ketma-ketligini qurishga yordam beradi. Idrok darajasida geometrik shakllarning tomonlar nisbati bo'yicha farq qiluvchi variantlari - "qisqa" va "uzun" bilan ham tanish bo'ladi.
Taniqli mahalliy olim N.M. Shchelovanov erta yoshni hissiy tarbiyaning oltin davri deb atagan. Maqsadli idrok etishning etishmasligi bolalarning mavzu haqidagi g'oyalarini buzadi. Ular noaniq va ba'zan noto'g'ri bo'lishi mumkin.
Maktabgacha yosh - bu atrofdagi voqelik bilan dastlabki tanishish davri; Shu bilan birga, bu vaqtda bolaning kognitiv kuchlari va qobiliyatlari intensiv rivojlanadi. Bola ob'ektiv dunyoni, shuningdek, kuzatilishi mumkin bo'lgan ijtimoiy hayotdagi tabiat hodisalari va hodisalarini bilib oladi.
Sensorli deprivatsiya - bir yoki bir nechta sezgilarning tashqi ma'lumotlardan qisman yoki to'liq mahrum bo'lishi. Eng oddiy deprivatsiya qurilmalari, masalan, koʻr-koʻrona bogʻlash yoki quloq tiqinlari koʻrish va eshitishga taʼsirini kamaytiradi yoki yoʻq qiladi, murakkabroq qurilmalar esa hid, teginish, taʼm, harorat retseptorlari va vestibulyar tizimni “oʻchirishi” mumkin. Sensorli mahrumlik muqobil tibbiyotda, yoga, meditatsiya, psixologik eksperimentlar (masalan, hissiy mahrumlik kamerasi bilan), shuningdek, BDMS o'yinlari va qiynoqlar va jazolar uchun qo'llaniladi.
Didaktik yordam vositalari
«Мозаика»

Yosh bolalarni sensorli tarbiyalash bo'yicha tizimli ishlar natijasida ular idrok etishning tegishli darajasini ko'rsatadigan ko'nikma va qobiliyatlarni rivojlantiradilar:
Bolalar bir qator amaliy harakatlarni bajarishda narsa va hodisalarning rangi, shakli, hajmi, tuzilishi va boshqa xususiyatlarini muvaffaqiyatli aniqlaydilar va hisobga oladilar.
Ob'ektlar 2 yoshdan 2 yoshgacha 3 oy va undan katta yoshdagi to'rtta navdan tanlashda rangi, shakli, hajmi va boshqa xususiyatlariga ko'ra namunaga ko'ra guruhlanadi.
Ular to'rt xildan (to'rt xil rang yoki to'rt xil shakl va hokazo) tanlashda bir-biriga o'xshamaydigan narsalarni rangi, shakli, o'lchami, tuzilishi bo'yicha bog'laydi.
Turli xil rangli dog'larda ular o'ziga xos rang xususiyatiga ega bo'lgan narsalar yoki hodisalarni (qor, o't, apelsin va boshqalar) turli o'lchamdagi dog'larda ayiq va ayiq bolasi, mushuk va mushukcha (2 yoshdan - 2 yoshdan) taniydilar. yil 3 oy).
Ular har xil ob'ektlarni o'ziga xos hissiy xususiyatlariga ko'ra belgilaydilar: o'rmon, dengiz, quyosh, barglar, chiroqlar va boshqalar. (2,5 yoshdan boshlab).
Shakl (g'isht, to'p, shar, tom, tuxum, bodring), rang (o't, apelsin, pomidor, tovuq, osmon va boshqalar) (2 yoshdan 3 oydan - 2 yoshgacha) "ob'ektiv" so'zlardan - nomlardan faol foydalanadilar. 6 oy).
Mustaqil hikoya o'yinini ishlab chiqish uchun ular kerakli shakl yoki rangdagi narsalarni tanlaydilar (ular mashinaga "g'isht" yoki ma'lum rangdagi kublarni yuklaydilar, kiyimlarining rangiga qarab qo'g'irchoqlar uchun kiyim detallarini tanlaydilar).
Ular odatda ma'lum bir ob'ektdan ajratilgan holda (u sariq va yashil ob'ektni ham ko'k deb atashlari mumkin) umumiy qabul qilingan rangli so'zlarni faol ishlatishni boshlaydilar (2 yosh 9 oydan - 3 yoshdan).
XULOSA
Ma`lumki, bugungi maktab bolasidan aniq bilimlargina emas, fikrlash ko`nikmasi, kattalar hamda sinfdosh o`rtoqlarini tushunish, ular bilan hamkorlik qilish talab etiladi. Shuning uchun bolaning maktabga qadam qo`yayotganida nechog`li bilimga ega ekanligi emas, balki uning yangi bilimlarni egallashga tayyorligi, atrof olamga moslashish ko`nikmasi, voqea-hodisani mustaqil ravishda tahlil etishi muhimroq hisoblanadi.
Maktabgacha yoshdagi bolalarning maktab ta`limiga o`tishi hamisha uning hayoti, axloqi, qiziqish va munosabatlarida jiddiy o`zgarishlarni yuzaga chiqaradi. Shuning uchun maktabgacha yoshdagi bolalarni maktabgacha ta`lim tashkilotida maktab ta`limiga tayyorlash, uni murakkab bo`lmagan bilim, ko`nikma va malakalar bilan tanishtirish kerak bo`ladi. Bunday tanishtiruv moslashuv davrining jiddiy qiyinchiliklaridan xalos bo`lishga yordam beradi.
Shunga binoan, MTT bilan maktab o`rtasidagi bog`liqlik bir tomondan, bolalarni maktab ta`limi talablariga javob beradigan darajada umumiy rivojlantirib va odobli qilib tarbiyalagan holda maktabga o`tkazishni, ikkinchi tomondan, o`qituvchining katta maktabgacha yoshdagi bolalarning egallagan bilim, malaka sifatlariga va tajribalariga tayanib, ulardan o`quv-tarbiyaviy jarayonda samarali foydalanishni taqozo etadi.
MTT bilan maktab o`rtasidagi uzviy bog`liqlik katta maktabgacha yoshdagi bolalar va maktabning boshlang`ich sinf o`quvchilariga ta`lim-tarbiya berish sharoitini yaqinlashtirishga yordam beradi. Shunday ish tutilganda bolalarning maktab sharoitiga moslashishi ancha yengillik bilan o`tadi. Bolalar maktab sharoitiga tabiiy moslashib ketadilar, bu esa o`z navbatida maktabda o`qishning birinchi kunidan boshlab ta`lim-tarbiya ishining samarasini oshiradi.
1.Qodirova F.R., Toshpo`latova Sh.Q., Kayumova N.M., A`zamova M.N. 2.“Maktabgacha pedagogika” 5111800- Maktabgacha ta`lim bakalavriat ta`lim yo`nalishi talabalari uchun darslik. Toshkent-2019
3.Rahimov SH. Asosiy vazifa – bolalarni ta`limga qamrab olish.// “Maktabgacha ta`lim` jurnali, 3-son, 2017, 2 bet.
4.Tilyabova N. U.Maktabgacha katta yoshdagi bolalarda insonparvalik his-tuyg`ularini shakllantirish. T.: 1995
5.To`ychiyeva Inoyatxon Ibragimovna. Maktabgacha ta`lim tashkilotlarida tayyorlov guruxi bolalarning fikrlash faolligini rivojlantirish T.: 2020 y.
6.Xalilova M. R. Maktabgacha ta`lim muassasalari katta guruh yoshidagi bolalarda ekologik tushunchalarini shakllantirishning pedagogik asoslari. T.: 2006
7/Xalilova N.I. Norqo`ziyev D.B. Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti/ Bolani maktab ta`limiga psixologik tayyorgarligi (metodik qo`llanma) 8.Toshkent – 2009
9.Xusanova Nargiza Farxodovna. Maktabgacha tarbiya muassasalari tayyorlov guruxlarida bolalarning tizimli o`qitishga funksional yetukliligini gigiyenik asoslash. T.: 2019 y.
Prezident.uz
www.ziyo.uz.com.
www.pedagog.uz
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI