Xaqani Şİrvani seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 3,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
________________Milli Kitabxana________________ Xaqani burada kinayə ilə deyir: korları müalicə edən İsa nə üçün özünün yaratdığı quşun (yarasanın) gözünü açmadı?
Məryəm xurma ağacıyla göstərmişsə möcüzü, Mən təbimin paklığına şahid gətirrəm sözü. Məryəm Beytülmüqəddəsdən qaçarkən yolda İsam doğmalı olur. O, burada bir xurma ağacına söykənir, ağacın dibindon bulaq çıxır, İsa doğulur. Guya mələklər bu bulağın suyu ilə onu yuyurlar. Sonra Məryəm yenə quru xurma ağacını tərpədir, ağacdan təzə xurmalar tökülür. Xaqani bütün bunları xatırladaraq, deyir: Məryəmin möcüzələrinə xurma ağacı şahid olan kimi, mənim də təbimin bakirəliyinə əsərlərim şahiddir.
Necə iki "əlif" durar bir "ətəna" sözündə, "Tən"in o cür dayanmışam arxasında, önündə. Ərəbcə yazılan "ətəna" sözünün hər iki tərəfındə "əlif" durur. Xaqani deyir: mən də bu cür iki "əlif" kimi "tən"in dalında və qabağında durmuşam, yəni, hər tərəfdən mənə tənə ilə hücum edirlər. Səh. 254. Abbasilər qapısına getmərəm kömək üçün, Səlcuqilər qapısında inləmərəm bircə gün.
dövründə
islam ölkələrinin birliyi yavaş-yavaş dağılaraq parçalanmış, xəlifəlik öz əvvəlki qüdrətini itirmişdir. Səlcuqilər - XI-XIII əsrlərdə Yaxın Şərqdə hakimiyyət sürmüş səlcuq türkləridir. Bunların əvvəl vahid olan dövləti sonradan parçalanmış, hakimlər arasına təfriqə və ədavət düşmüşdür. Xaqani burada deyir: Mən nə Abbasilərdən kömək istəyirəm (onların özləri köməksizdir), nə də Səlcuqilərlə dost olmağı arzu edirəm (onların özləri biri-birinə düşməndirlər). Səh. 254. Nə Arslan, nə də Bəğra qapısına gedərəm. Arslan - Məlikşah Səlcuqinin nəvələrindəndir; İranda 15 il hakimiyyət sürmüşdür. Bəğra - Arslanın oğludur. Səh. 255. .Yusif yoxdur, qıtlıq günü eləsin məni təmin, Birdir mənim gözlərimdə Yəhuda, İbn-Yamin. Rəvayətə görə, Yusif Misirdə hökmranlıq edərkən, qonşu məmləkətlərə böyük qəhətlik düşmüş və Yusif onlara azuqə vermişdir. Yəhuda - Yaqub peyğəmbərin böyük oğlu, Yusifin ögey qardaşıdır. İbn-Yamin (Binyamin) - Yəqubun kiçik oğlu, Yusifin doğma qardaşıdır. Səh. 255. Əzbərləyib "Əlhəmdüllah", "Əlkəhf"i, "Ərrəhman"ı, Həm "Yasin"i, həm "Tasin"i, həm "Mim"i, həm "Tahan"ı. "Quran" surələridir.
Miqatdan Həccə gedib, təvaf edib Kəbəni, Səyü cümar icra edib, görüb əsl qibləni.
________________Milli Kitabxana________________ Miqat - yer adıdır; Məkkəyə ziyarətə (Həccə) gedənlər burada xüsusi paltar (ehram) geyirlər. Təvaf edib, Kəbəni: Kəbənin ətrafına dolanıb – deməkdir. Cümar - Məkkədə, Mina düzündə qurban bayramından sonra ziyarətçilərin üç gün qaldığı yerdir.
Yəhudanın tay-tuşudur düşmənlərim, odur, mən, İsa kimi çox qorxuram gözlənilməz tənədən.
Nədir əmrin, Yəhudanın sitəmindən qorxaraq, Mən Sükuba kilsəsinə düşüm əlindən qaçaq.
tikdirdiyi kilsəyə getmiş və oradan göyə çəkilmişdir. Səh. 256. Nacorməklik hara, Mərxan kilsəsində mən hara? Bokratilər qapısına gedib, istəyim çara?
hökmdarlandır. Səh. 256. Əynimə bir çuxa geyim, orada "molo" çalım? "Molo " – keşişlərin kilsədə avazla oxumasına deyilir. Səh. 256. Bətriq kimi yurdum olsun qayaların ətəyi? Bətrib (bitrib)-xristianların ruhani və bunlardan monastıra yaşayan birisinin adıdır Gedib Rumun heykəlində məktəb açım təzədən? Mətran qoyan ayinləri başlayım təlimə mən?
xristianlarında yüksək ruhani dərəcədir. Səh. 256. Səqqa oğlu kimi atım ridanı, teyləsanı? Zünnar asım, bərnəs geyim, olum donuz çobanı?
- ruhanilərin başlarına, yaxud çiyinlərinə saldıqları parça; zünnar - vaxtı ilə xristian keşişlərinin bağladıqları rəngli qurşaq; bərnəs –nəsranilərin qoyduqları böyük yun papaqdır. Səh. 256. Verim böyük Tərsiqusun qarşısında imtahan, Söhbət açım Cəbrayildən, oğuldan və atadan?
müqəddəs ruh (Allah), Cəbrayil - Allahın əmrilə Məryəmə müqəddəs ruhu püfləyən mələk.
Üsqüf mənim biliyimi üstün tutar, verər həqq, Yəqub ilə, Nəstur ilə Məlkaya qarşı mütləq.
ruhanilərindən biridir. Səh. 256. ________________Milli Kitabxana________________ Kəşf edərəm öz əlimlə əsrarını lahutun, Göstərərəm nə deməkdir həyulası nasutun.
deməkdir. Səh. 257. Deyərlər ki, bu, hikmətdə ikinci Bətlimusdur, Böyüklükdə, hörmətində şöhrətli Filakusdur.
əvvəllərində İskəndəriyyədə yaşamış böyük riyaziyyatçı və ulduzşünas alim olmuşdur. Filakus (və ya Filikus) - qədim Romanın görkəmli alimlərindən biri olmuşdur. Səh. 257. Qüstəntinə aparılan yazımın hər kəlməsi, Ölülərə hünut olar, dirilərin sürməsi.
qalıb, çürüməməsi üçün meyitə sürtülən xoş qoxulu maddədir. Səh. 257. Məsihanın eşşəyinin peyinini basıb mən, Burun qanın dayandııram qoca abidin fövrən.
kəsmək üçün bir dərman kimi işlənirmiş. Səh. 257. Üç "üqnumu", üç "qurquru" öyrənərəm mən əzbər. Üqnum - əsil, əsas; üç üqnum - ata, oğul və müqəddəs ruh deməkdir. (yeni, xristianların İsanı ya Allah, ya allahın oğlu, ya da allahın ruhu adlandırdıqları Allah üçlüyü.) "Qurquf' - nəsranilərdə bir kitabın adıdır.
Dara çəkilən zaman İsa dedi gedirəm, Yuxanda öz atamın səsini dərk edirəm? Burada Xaqani İsanın guya "Mən allahın oğluyam" demiş olmasına işarə edir. Səh. 257. Əgər Zərdüşt dini ilə maraqlanarsa qeysər, Əlim ilə "Zənd-Avəsta" ayinləri dirilər.
Burada Xaqani Rum qeysərinə, onun üçün Zərdüşt ayinləri yazmağa hazır olduğunu söyləyir.
Deyirəm ki, od nə idi, haradan yarandı "Zənd" Ki, onların ikisindən ad aldı zənd-pazənd?
qoyulub burulanı zənd, altdakını pazənd adlandırmışlar. Səh. 258. Bir möbədi tarazıya qoyub, axtarsam taraz, Luka oğlu Qəsta onun yəqin pərsəngi olmaz.
tibb alimi olmuşdur. Yüklə 3,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|