Yaşayan dünya dinleri aöf Kİtap özetİ- ve Ünite

Mısır’dan çıkan ilk nesil de çölde ölmüş, bu nesilden sadece iki kişi, Yefunne oğlu Kaleb ile Nun oğlu Yeşu, ayrıca köleliği hiç tatmamış ve özgürlüğe doğmuş yeni nesil, Musa sonrasında Yeşu liderliğinde vaat edilmiş topraklara girmeye başlamıştır.

3^ .Diğer kabileler bu kabileye bakmakla mükellef. Hala onlara yardım edilmekte. Levi Strauss’un şirketi LEVİ (markası) Levililere yardım için kurulmuştur

4^

5^ İslâm’ın gelişini takiben, Medine döneminden itibaren Yahudiler’le ilişkiler başlamış, ilk dönemlerdeki ilişkler olumsuz olmasına karşılık daha sonra İslâm’ın yayıldığı topraklarda Yahudiler, daha önceki dönemlerde bulamadıkları özgürlük ve huzur ortamını elde etmişler, Suriye, Mısır ve Filistin toprakları ile bugünkü Irak bölgesinde, dini ve sosyo-kültürel açıdan organize olabilmişlerdir. Ortak vahiy geleneği ve coğrafi-kültürel yakınlığın sonucu olarak Yahudi ve Müslüman toplumlar karşılıklı olarak birbirlerini etkilemişlerdir. Müslüman tesirinin ilk sonuçlarından biri, Talmud literatürü ve rabbilerin otoritesi üzerine kurulu Rabbani Yahudiliğe alternatif olarak Karai Yahudiliğin ortaya çıkmasıdır. Karailer olarak isimlendirilen bu grubun sözlü Tevrat’ı ve Rabbani otoriteyi reddetmek suretiyle Tevrat’a dönüş hareketinin öncülüğünü yapmalarında İslâm’ın da etkisinin olduğu ileri sürülmektedir. Karailik hakkında, Şaban Kuzgun’un “Hazar ve Karay Türkleri” adlı kitabının ilgili bölümünü okuyunuz ve kimlerin, sadece Yazılı Tevrat’ı kabul edip, şifahi Tevrat’ı reddettiğini tesbit ediniz? Emevi ve Abbasilerden sonra bölge, 969’da Fatımilerin eline geçti. 1099’taki ikinci Haçlı seferinde Kudüs Haçlıların eline geçti ve korkunç bir Yahudi ve Müslüman katliamı yapıldı. 1187’de Salahaddin Eyyübi, Kudüs’ü haçlılardan geri aldı ve bölgeden uzaklaşan Yahudileri geri dönmeye çağırdı. Eyyübiler ve Memluk yönetiminde Yahudiler Filistin’e döndüler. Filistin 1291-1516 döneminde Memluk hakimiyetinde kaldı.

6^ Bu dönemde Yahudiler 1290’da İngiltere’den, 1322 ve 1394’te Fransa’dan, 1421’de Avusturya’dan, 1424’te Köln’den, 1470’te Bavyera’dan, 1483’te Varşova’dan, 1492’de İspanya’dan, 1493’te Sicilya’dan, 1497’de Portekiz’den kovuldular ve Osmanlı, kovulan Yahudilere kucak açtı, onları himaye etti ve Osmanlı topraklarına yerleştirdi. 1516’da Filistin Osmanlı hakimiyetine girdi ve Osmanlının yükselme devri, İsrail için de altın devir oldu.

7^ وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاء وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ

8^ Mezmurlar (zebur), Süleyman'ın meselleri (özlü sözler), Eyüp, Neşideler Neşidesi, Vaiz, Rut, Ester, Yeremyanın mersiyeleri, Daniel , Ezra, Mehenya, 1.tarihler, 2.tarihler

Yahudilere göre, (Neşideler, Vaiz, Rut, Eşref ve Yeremyanin mersiyeleri ne kadar bir kitaptır= MEGİLLOT

9^ Sözlü Tevrat = Sünnet (yani nasıl Sünnet Kur’an’ı anlamaya yardımcı oluyorsa Sözlü Tevrat da Tora’yı ve ahkâmları hayata uygulamayı kolaylaştırıyor!

10^ Tanah’ın en eski ve tam yazma nüshası olan Masoretik metin, Ben Aşer ve Ben Naftali aileleri tarafından, IX. yüzyılda, mevcut nüshalar incelenerek hazırlanmış standart nüsha olup iki ayrı kodeks (Leningrad ve Halep kodeksleri) halinde muhafaza edilmiştir. Diğer taraftan M.Ö. II - M.S. I. asırlara ait oldukları tahmin edilen Ölüdeniz yazmaları Tanah’ın kitaplarının tam veya eksik metinlerini ihtiva etmektedir.

11^ Geleneğe göre Musa peygamber Tanrıdan aldığı sözlü öğretiyi Yeşu’ya aktarmış, Yeşu’dan sonra İsrail’in ileri gelenleri, peygamberler ve Büyük Meclis üyeleri yoluyla ilk dönem Yahudi din alimlerine (tannaim) intikal eden öğreti, miladi III. yüzyılın başlarında Yehuda ha-Nasi isimli büyük Yahudi din alimi tarafından derlenmiştir. İkinci nesil din alimleri (amoraim) ise Mişna olarak isimlendirilen yazıya geçirilmiş bu sözlü geleneğin yorumunu (Gemara) yapmış ve bu yorumlar daha sonra Mişna’yı da ihtiva edecek şekilde Talmud adıyla derlenmiştir.

12^ http://en.wikipedia.org/wiki/Mishnah

13^ وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي مِن بَعْدِيَ أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَأَلْقَى الألْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَكَادُواْ يَقْتُلُونَنِي فَلاَ تُشْمِتْ بِيَ الأعْدَاء وَلاَ تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

Musa kızgın ve üzgün olarak kavmine döndüğü vakit: «Bana arkamdan ne kötü halef oldunuz. Rabbinizin emrini beklemeyip acele mi ettiniz?» dedi ve levhaları bırakıp kardeşinin başından tuttu ve kendine doğru çekmeye başladı. Harun: «Anamın oğlu! İnan ki, bu adamlar beni hırpaladılar, az daha beni öldürüyorlardı. Sen de benimle düşmanları sevindirecek bir harekette bulunma ve beni bu zalim kavimle bir tutma.» dedi.

14^ Tevrat, Yaratılış 17 de bu antlaşma zikredilir::

“4 “Seninle yaptığım antlaşma şudur:” dedi, “Birçok ulusun babası olacaksın.

5 Artık adın Avram değil, İbrahim olacak. çünkü seni birçok ulusun babası yapacağım.

6 Seni çok verimli kılacağım. Soyundan uluslar doğacak, krallar çıkacak.

7 Antlaşmamı seninle ve soyunla kuşaklar boyunca, sonsuza dek sürdüreceğim. Senin ve senden sonra soyunun Tanrısı olacağım.

8 Bir yabancı olarak yaşadığın toprakları, bütün Kenan ülkesini sonsuza dek mülkünüz olmak üzere sana ve soyuna vereceğim. Onların Tanrısı olacağım.”

15^ «Aranızdan bir peygamber ya da düş gören biri çıkarsa, bir belirtiyi ya da şaşılası bir olayı önceden bildirirse,

‹Bilmediğiniz başka ilahlara yönelip tapınalım› derse, söz ettiği belirti, şaşılası olay gerçekleşse bile,

o peygamberi ya da düş göreni dinlememelisiniz. Tanrınız RAB kendisini bütün yüreğinizle, bütün canınızla sevip sevmediğinizi anlamak için sizi sınamaktadır.

Tanrınız RABbin ardınca yürüyün, Ondan korkun. Buyruklarına uyun, Onun sözüne kulak verin. Ona kulluk edin, Ona bağlı kalın.

O peygamber ya da düş gören öldürülecek. O, sizi Mısırdan çıkaran, köle olduğunuz ülkeden kurtaran Tanrınız RABbe karşı gelmeye kışkırttı. Tanrınız RABbin yürümenizi buyurduğu yoldan sizi saptırmaya çalıştı. Aranızdaki kötülüğü ortadan kaldırmalısınız.

16^ «Bir sözün RABden olup olmadığını nasıl bilebiliriz?› diye düşünebilirsiniz.

Eğer bir peygamber RAB'bin adına konuşur, ama konuştuğu söz yerine gelmez ya da gerçekleşmezse, o söz RAB'den değildir. Peygamber saygısızca konuşmuştur. Ondan korkmayın.»

17^ Sonra, «Elini koynuna koy» dedi. Musa elini koynuna koydu. Çıkardığı zaman eli bir deri hastalığına yakalanmış, kar gibi bembeyaz olmuştu.

18^ فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ وَلاَ تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىَ خَآئِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمُ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

İşte, verdikleri sözlerini bozmaları sebebiyledir ki onları lânetledik, kalplerini de kaskatı kıldık. Kelimeleri yerlerinden kaydırarak (tahrif edip) değiştiriyorlar. Akıllarından çıkarmamaları istenen şeylerden önemli bir kısmını da unuttular. (Ey Muhammed!) İçlerinden pek azı hariç, onların daima bir hainliğini görüyorsun. Yine de sen onları affet ve aldırış etme. Çünkü Allah, iyilik yapanları sever. Maide 13

www.ti-entertainment.com
Sayfa