Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan
Yüklə 3,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
291
göstərirdi. Yalnız dəhlizdə səs tamam kəsiləndən sonra qonaq Ġvandan aralanıb hündürdən danıĢdı. – Hə, nə isə, yanvarın ortalarında elə həminki, ancaq düymələri qırıq paltoda öz həyətimdə gecə soyuqdan büzüĢmüĢdüm. Arxamda yasəmən kolunu basmıĢ qar təpəsi, qarĢımda, aĢağıda isə – pərdələri örtülü, o üzündən zəif iĢıq süzülən pəncərələrim idi, mən onlardan birinə yaxmlaĢıb qulaq verdim – otağımda patefon oxuyurdu. Bircə bunu eĢitdim. Ancaq heç nə görə bilmədim. Bir az dayanıb, həyət qapısından çıxdım. Küçədə çovğun tüğyan edirdi. Ayağıma dolaĢan it məni qorxutdu, onun əlindən küçənin o biri tərəfinə qaçdım. Daimi yoldaĢıma çevrilmiĢ Ģaxta və qorxu məni bezdirmiĢdi. Getməyə yerim yox idi, ən yaxĢısı, əlbəttə, dalanın çıxdığı küçədən keçən tramvaym altına atılmaqdı. Ġçərisi iĢıqlı bu donmuĢ qutular uzaqdan görünürdü və Ģaxtada onların iyrənc qıcırtısını eĢidirdim. Ancaq mənim əziz qonĢum, məsələ onda idi ki, qorxu bütün bədənimi sarmıĢdı. Ġtdən qorxduğum kimi tramvaydan da qorxurdum. Bəli, sizi inandırıram ki, bu binada mənim xəstəliyimdən betəri yoxdur. downloaded from KitabYurdu.org
292
– Siz ki ona xəbər göndərə bilərdiniz, – Ġvan biçarə xəstənin halına acıdı, – bundan baĢqa, axı sizin pullarınız da ondadır? Yəqin, saxlamıĢ olar. – Buna Ģübhəniz olmasın, əlbəttə, saxlayıb. Ancaq siz, deyəsən, məni baĢa düĢmürsünüz. Ya mən nəyisə təsvir etmək bacarığımı, görünür, artıq itirmiĢəm. Bir yana qalanda, ayrılmağımıza elə də təəssüflənmirəm, çünki o daha mənə lazım olmayacaq. Onun qarĢısına, – qonaq həsrətlə gecənin
qaranlığına baxdı, – dəlixanadan göndərilmiĢ məktub qoyulur. Məgər belə ünvandan məktub göndərmək olar? Ruhi xəstə? Zarafat edirsiniz, mənim dostum! Yox, onu bədbəxt etmək? Mən bunu bacarmaram. Ġvan deməyə söz tapmadı, ancaq qonağa ürəyi yanırdı, dərdinə Ģərik olurdu. O isə öz xatirəsinin əzabından qara papaqlı baĢını yırğalaya-yırğalaya danıĢırdı: – Zavallı qadın. Amma ümid eləyirəm ki, o, məni unudub! – Ancaq siz sağala bilərsiniz... – Ġvan çəkinə-çəkinə dedi. downloaded from KitabYurdu.org 293
– Mənim xəstəliyimin əlacı yoxdur, – qonaq sakitcə cavab verdi, – Stravinski deyəndə ki məni həyata qaytaracaq, ona inanmadım. O, insaflı adamdır, sadəcə, məni sakitləĢdirmək istəyir. Amma etiraf edim ki, əvvəlkindən yaxĢıyam. Hə, harada qalmıĢdım? ġaxta, Ģütüyüb keçən tramvaylar. Bu klinikanın açıldığını artıq bilirdim, Ģəhərin bir baĢından o biri baĢına piyada getdim. Ağılsızlıq! ġəhər kənarında, yəqin ki, donardım, ancaq məni təsadüf xilas etdi. Yük maĢınının nəyisə xarab olmuĢdu, sürücüyə yaxınlaĢdım, zastavadan dörd kilometr aralı olardı, təəccüblü də olsa, sürücünün mənə ürəyi yandı. MaĢın buraya gəlirdi. Məni də götürdü. Sol ayaq barmaqlarımı dondurmaqla canımı qurtardım. Ancaq onu sağaltdılar. Ġndi dörd aydır buradayam. Özü də bilirsinizmi, bura heç də pis yer deyilmiĢ. Doğrusu, böyük planlar qurmağa dəyməz, əziz qonĢum! Misal üçün, mən bütün yer kürəsini dolaĢmaq istəyirdim. Neyləyəsən, görünür, qismət deyilmiĢ. Mən bu kürənin yalnız çox kiçik bir hissəsini görürəm. DüĢünürəm ki, heç də ən yaxĢı hissəsi deyil, ancaq təkrar edirəm, lap elə pis də deyil. Budur, yay gəlir, Praskovya Fyodorovna söz downloaded from KitabYurdu.org
294
verib ki, eyvanda sarmaĢıq əkəcək. Açarlar əl-qolunu açıb. Gecələr ay doğacaq. Ah, o daha görünmür! Hava soyuyur. Gecəyarıdan keçir. Getmək vaxtıdır. – Deyin, ĠeĢua ilə Pilatın axırı nə oldu, – Ġvan xahiĢ etdi, – yalvarıram, mən bilmək istəyirəm. – Yox, yox, – qonaq diksinən kimi oldu, – mən öz romanımı həyəcansız xatırlaya bilmirəm. Sizin Patriarx gölündəki dostunuz isə bunu məndən yaxĢı bacarardı. Söhbətə görə sağ olun. Hələlik. Ġvan özünə gələnə qədər dəmir barmaqlıq cingiltiylə bağlandı və qonaq yoxa çıxdı.
XIV fəsil YAġASIN XORUZ!
Rimskinin, necə deyərlər, əsəbləri dözmədi və protokolun tərtib olunmasını sonacan gözləmədən öz kabinetinə qaçdı. O, masa arxasında oturub, qızarmıĢ downloaded from KitabYurdu.org
295
gözlərini sehrli onluqlara dikmiĢdi. Maliyyə direktorunun ağlı baĢından çıxmıĢdı. Bayırdan uğultu gəlirdi. TamaĢaçılar Varyete binasından küçəyə axıĢırdılar. Qulağı darı dələn maliyyə direktoru birdən çox aydınca milis fitinin cəh-cəhini eĢitdi. Təbii ki, bu fit heç vaxt yaxĢı Ģeydən xəbər vermir. Fit təkrar olunanda, üstəlik, daha hökmlü və davamlı fit səsi onun köməyinə çatanda, sonra isə hırıltı, hətta kiminsə ələ salındığı eĢidiləndə maliyyə direktoru o dəqiqə anladı ki, küçədə yenə biabırçı və ədəbsiz nəsə baĢ verib. Nə qədər çalıĢdısa buna fikir verməsin, cadugərlə köməkçilərinin göstərdiyi iyrənc seansla baĢ-baĢa qalsın – xeyri olmadı. Həssas maliyyə direktoru heç də yanılmamıĢdı. Sadovaya küçəsinə baxan pəncərədən boylanan kimi üz-gözü əyilən Rimski donquldandı: – Belə də bilirdim! O, küçə fənərlərinin gur iĢığında pəncərənin altındakı səkidə, əynində bircə köynək və bənövĢəyi dizlik olan qadını gördü. Hərçənd, qadının baĢında Ģlyapa, əlində isə çətir var idi. Özünü tamamilə itirmiĢ, gah domuĢan, gah harasa qaçmaq istəyən qadının ətrafına hırıltılan maliyyə downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|