321
Dunçil əlli yaĢlannda yaraĢıqlı, ancaq düĢkün
görkəmlibir kiĢi idi.
– Sergey Gerardoviç, – konferansye ona müraciət etdi, –
artıq ay yarımdır burada oturub, sizdəki valyutanın qalan
hissəsini verməkdən boyun qaçırırsınız, hansı ki, ölkənin
buna ehtiyacı var, sizə isə o heç lazım deyil, ancaq yenə
tərslik edirsiriniz. Ziyalı adamsınız, hər Ģeyi gözəl baĢa
düĢürsünüz, ancaq yenə mənə kömək etmək istəmirsiniz.
– Təəssüf ki, heç nə eləyə bilmərəm, çünki daha
valyutam yoxdur, – Dunçil sakitcə cavab verdi.
– Heç olmasa, brilyantın da yoxdur? – artist soruĢdu.
– Brilyantım da yoxdur.
Artist baĢını sallayıb fikrə getdi, sonra əlini əlinə çırpdı.
Pərdənin arxasından səhnəyə orta yaĢlarında, son dəblə
geyinmiĢ, yəni yaxalıqsız paltoda və xırda Ģlyapada bir
qadın çıxdı. Qadının narahat görkəmi var idi, ancaq Dunçil
onu vecinə almadı.
– Bu qadın kimdir? – proqramın aparıcısı Dunçildən
soruĢdu.
downloaded from KitabYurdu.org
322
– Mənim arvadım, – Dunçil ləyaqətlə cavab verdi və
qadının uzun boğazına ikrahla baxdı.
– Sizi, madam Dunçil, – konferansye qadına müraciət
etdi, – bir məsələyə görə narahat etmiĢik: istəyirik sizdən
soruĢaq, ərinizdə yenə valyuta varmı?
– O vaxt hamısını təhvil verdi, – madam Dunçil
həyəcanla bildirdi.
– Belə, – artist dedi, – indi ki belədir, qoy belə olsun.
Əgər hamısını təhvil veribsə, neyləmək olar, Sergey
Qerardoviçdən dərhal ayrılmalıyıq! Əgər istəyirsinizsə,
teatrı tərk eləyə bilərsiniz, Sergey Qerardoviç, – artist
təmtəraqlı bir jest elədi.
Dunçil sakitcə və ləyaqətlə dönüb pərdənin arxasına
tərəf getdi.
– Bir dəqiqə! – Konferansye onu dayandırdı, – icazə
verin, xudahafizləĢməzdən əvvəl sizə proqramımızdan bir
nömrə də göstərim, – və əlini əlinə vurdu.
Arxadakı qara pərdə aralandı, əlindəki qızıl məcməyidə
lentlə bağlanmıĢ qalın bağlama və göy, sarı, qırmızı
downloaded from KitabYurdu.org
323
parıltılarla bərq vuran brilyant boyunbağı olan gözəl gənc
qadın bal paltarında səhnəyə çıxdı.
Dunçil bir addım geri çəkildi, ağappaq ağardı. Zal
donub-qalmıĢdı.
– On səkkiz min dolları və qiyməti qızıl pulla qırx min
olan boyunbağını, – artist təmtəraqla elan etdi, – Sergey
Qerardoviç Xarkov Ģəhərində öz məĢuqəsi, qarĢınızda
görməkdən məmnunluq duyduğunuz Ġda Gerkulanovna
Vorsun mənzilində saxlayırdı və bu qiymətli, ancaq Ģəxsi
əldə faydasız olan xəzinəni tapmaqda o, bizə lütfkarlıqla
yardım etdi. Çox sağ olun, Ġda Gerkulanovna.
Gözəl qız diĢlərini parıldadaraq gülümsədi və onun
uzun kirpikləri titrədi.
– Sizin ləyaqət yağan çöhrənizin arxasında isə, – artist
Dunçilə müraciət etdi, – acgöz, tamahkar, yalançı gizlənib.
Siz öz mənasız tərsliyinizlə hamını ay yarımdır üzürsünüz.
Ġndi çıxın gedin evinizə, qoy arvadınızın baĢınıza açacağı
oyun sizin cəzanız olsun.
downloaded from KitabYurdu.org
324
Dunçil yırğalandı, az qaldı yıxılsın, ancaq kiminsə əli
onun köməyinə çatdı. Bu yerdə ön pərdə düĢdü və
səhnədəkilərin hamısını görünməz etdi.
Gurultulu alqıĢlar gah titrətdi, hətta Nikanor Ġvanoviçə
elə gəldi ki, çilçırağın iĢıqları tərpəndi. Öndəki qara pərdə
qalxanda isə səhnədə artistdən baĢqa artıq heç kim yox idi.
Onu ikinci alqıĢ dalğası qarĢıladı və o, təzim edərək sözə
baĢladı.
– Bu Dunçilin Ģəxsində sizin qarĢınızda burunlu-qulaqlı
eĢĢək çıxıĢ elədi. Axı valyutanı gizlətməyin mənasız
olduğunu dünən demiĢdim. Sizi inandırıram, heç kim heç bir
vəchlə ondan istifadə eləyə bilməz. Götürək elə Dunçili. O,
çox yaxĢı məvacib alır, heç nəyə də ehtiyacı yoxdur. Gözəl
mənzili, aıvadı və gözəl məĢuqəsi var. Ancaq yox, valyutanı,
daĢ-qaĢı verib rahat, qulağı dinc yaĢamaq əvəzinə, bu
tamahkar axmaq iĢi gətirib o yerə çatdırdı ki, hamının
yanında ifĢa olundu, üstəlik də, ailəsində xoĢagəlməz
vəziyyət yaratdı. Beləliklə, kim təhvil verir? Heç kim? Onda
bizim proqramın növbəti nömrəsi – tanınmıĢ, istedadlı artist
Kurolesov
Savva
Potapoviç Ģair PuĢkinin "Xəsis
downloaded from KitabYurdu.org
325
cəngavər"indən bir parçanı ifa etmək üçün xüsusi olaraq
dəvət edilib.
Kurolesov özünü çox gözlətmədi, frakda və ağ
qalstukda hündür, gonbul, üzü qırxılmıĢ bir kiĢi səhnəyə
çıxdı.
GiriĢsiz-filansız sifətini turĢudub qaĢlarını çatdı və
zınqırova baxa-baxa saxta səslə danıĢmağa baĢladı:
– Hiyləgər bir cananın görüĢünə tələsən gənc Ģorgöz
kimi...
Və Kurolesov özü haqqında xeyli xoĢagəlməz Ģeylər
danıĢdı. Kurolesovun etirafından Nikanor Ġvanoviç bildi ki,
hansısa bədbəxt dul qadın nalə çəkərək, yağıĢın altında onun
qarĢısında diz çöküb, ancaq artistin ürəyini rəhmə gətirə
bilməyib. Nikanor Ġvanoviç bu yuxuya qədər Ģair PuĢkinin
əsərlərindən xəbərsizdi, ancaq onun adı dilinin əzbəri idi və
hər gün buna oxĢar kəlmələr iĢlədirdi: "Bəs mənzil pulunu
PuĢkin verəcək?" Yaxud "Pilləkəndəki lampanı, yəqin,
PuĢkin çıxarıb?" "Nefti, yəqin, PuĢkin alacaq?"
Ġndi onun bir əsəriylə tanıĢlıqdan sonra Nikanor
Ġvanoviç kədərləndi, qadını yetimləriylə yağıĢın altında diz
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |