1991) asarlarini y o zib q o ld ird i. Bu asarlar bugungi k u n d a h am
m e ’m o riy y o d g o rlik la m i ta 'm irla sh ishlari b o ‘yicha e n g no y ob
o ‘quv q o ‘llan m alari h iso b lan ad i.
A bdugkafifor H aq q u lo v bu kabi ulkan ishlari u c h u n 1984-
yilda “ O kzbek isto n d a x izm at k o krsatgan m ad an iy at x od im i” u n -
vo niga sazovor b o ‘ldi. O tax o n u staning
ish in i b ugungi ku n d a
u n in g o ‘g ‘li va sho g ird i, ta niq li ta 'm irc h i usta, m e m o r A b d u -
q a h h o r H aqqulov d avo m ettirm oqda.
T a ’m irchi xalq ustalarin in g asboblaridan
tesha, obtarozi
(vater-
p as),
shovul, gazcho ‘p, andava, patakbindi shturgarlon
va
gurtiya
(b urch ak) am aliy o td a keng qoMlaniladi.
Q o rish m alard an
loy va
ganchxok
(g an ch va loy aralashm asi)
k o ’p ishlatiladi.
G a n c h n in g to ‘rt tu ri mavjud:
tez ganch
suv bilan aralash ti-
rib te z qoriladi va te z q o ta d i;
soxtaganch
— suvga g an ch sekin
sepiladi, bir
ch e k k a d a n ishlatiladi, sekin q o tad i, n isbatan qu -
yuq roq ;
fo ‘g ‘ob —
sox tagan ch dek, lekin suyuqroq qilib qoriladi,
b iro r jo y n i to ‘ld irish
u c h u n ishlatiladi;
xovonla
— o 'y m ak o rlik d a
k o ‘p q o ‘llaniladi, g a n c h suv bilan aralashtirilib tu rilad i, y u m -
sh oq b o la d i, uyishga qulaylik yaratadi.
R avoq bog‘lash t a ’m irlashdagi m u rakkab g ‘ishtkorlik ishlari-
d a n biri h isob lan ad i. S am arq an dlik usta A bdug‘affor H aq q u lo v
o kz in in g “ T a rix iy y o d g o rlik la m i ta 'm ir la s h ”
k ito b id a ravoq
bogM ashning quyidagi ikki usulini keltiradi.
1-usul a n ’anaviydir. Ravoq
linga
chizig'i yarmi m urabba (kvad
rat) shaklning ichiga joylashtiriladi. M urabba tom onlari ten g uchga
b o ‘Iinadi. C h a p to m o n in in g past burchagidan boshlab soat m iii
y o ‘n alish ich a 1 d a n 12 g ach a tartib raq am lar q o ‘yiladi. S o‘ng 3
bilan 11 va 6 bilan 9 -n u q ta la rd a n to ‘g‘ri ch iziq o ‘tkaziladi
ham da
o kz a ro u c h ra sh g u n c h a d av om ettiriladi, uchrashgan n u q tasi J3
raq am i bilan belg ilan adi. R avoq linga ch izig ‘ining p astk i qism i,
m a rk a z i l l - n u q t a b o ‘lgan yoy d an, yu qo ri qism i m a rk a zi 13-
n u q ta b o klgan y o y d a n tashkil topadi.
2-usul ta d q iq o tc h ila r to m o n id a n ta k lif etilgan. R avoq ora!ig‘i
te n g oltiga b o klin ad i. 0 ‘rtadagi n u q ta n i
m ark az deb o lib , aylana
chiziladi. 45 g rad u s b u rc h a k d a diagonallar chiziladi. R a v o q linga
ch izig ‘ining pastki, ikki to m o n d a g i qism lari m a rk a z i o 'rta d a
b o ‘lgan n u q ta d an chizilgan yoydan, te p a
q ism lari m ark azi d ia-
g o n allarn in g vertikal ch iziq la r bilan u ch rash g an n u q ta la rd a n
chizilgan yoylardan tashkil topadi. A m alda ravoqlar linga (yog‘och
an d o za) orqali chiqariladi.
Q adim da 0 ‘zbekistonda koshinkorlik katta aham iyat kasb etadi.
K o sh in k orlikd a o ‘lchov birligi
baxsh
deb a ta lg a n . K o sh in lar
taxbin
(tax ta) ynziga teriladi va keyin joyiga o ‘rn a tila d i.
K oshin taxtalari hoshiya (ram ka) ichiga o ‘m a tila d i. H oshiya
dartdona
( to ‘g‘ri burchakli g ‘isht) yoki
pax
(s h a k ld o r g ‘isht)
tariqasida boMishi m um kin. K oshin taxtasi
b ilan d e v o r orasida
nam . tu z d an saqlanish u ch u n x atab a (b o ‘shliq) q o ld irilad i. K o
shin kesish ishi koshinburushlik deb ataladi. K esish an d az a —
burush y o rd am id a bajariladi. T a ’m ir a m a liy o tid a d ev o rla rn in g
te p a q ism larid a
Dostları ilə paylaş: