Zaza anCabaZe evropuli saqarTvelo



Yüklə 4,48 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə43/218
tarix24.12.2017
ölçüsü4,48 Mb.
#17345
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   218

120

kavkasielebis brZolis SesaZleblobebi da cdilobdnen Tavidan 

aecilebinaT winaaRmdegoba, kmayofildebodnen mxolod im nadavliT, 

rasac datovebuls iRebdnen. problema is iyo, rom vinaidan icodnen

rom droebiT iyvnen, xSirad yvelafers Zireulad angrevdnen da 

spobdnen. 

me­17­me­18 saukuneebSi TurqeTisa da sparseTs Soris gayofili 

saqarTvelo sakmaod komfortulad cxovrobda. rogorc yovelTvis, 

gamoCenili qarTveli warCinebulebi orive qveynis samxedro Tu sxva 

sferos samsaxurebSi iyvnen. mSvidobis erTaderTi piroba iyo, rom 

saqarTvelos ar moewyo rusebTan erTad muslimebis winaaRmdeg SeTq­

muleba. irani da TurqeTi imazedac xuWavdnen Tvalebs, rom qarTvelebi 

da qarTveli mefeebi ar Rebulobdnen islams (Tumca es pragmatuli iyo

vinaidan sxvagvarad muslimanebs mouwevdaT adgilebze administraciis 

daarseba da gaqreboda monebiT vaWrobis da ianiCarebis rekrutirebis 

SesaZlebloba). internetis da komunikaciebis ararsebobis pirobebSi 

mxolod evropul sanaTesaosken genetikuri ltolviT Tu aixsneba 

xalxis CrdiloeT­dasavluri miswrafeba. rom ara es 2 saukunis win 

qarTvelebis mier miRebuli gadawyvetileba, daetovebinaT irani, Cven 

axla viqnebodiT iranis erT­erTi ucnobi provincia. Tanamedrove 

tempebis gaTvaliswinebiT, Cven ruseTSi asimilacia ukve or TaobaSi 

gvelodeboda. 

zogadad, qarTvelebs ruseTSi Zalzed afasebdnen, magram es mxolod 

zrdida asimilaciis siCqares. ruseTSi qarTvelebs ar iwvevdnen jarSi, 

mxolod Tavadebi msaxurebdnen, rogorc oficrebi, yvela adgilobrivi 

atarebda iaraRs da moiazrebodnen kavkasiaSi samxedro samsaxurSi 

mTeli ruseT­TurqeTisa da sparseTis omebis ganmavlobaSi. qarTveli 

oficroba mefis mier aRiarebuli iyo rogorc rusi oficroba da maT 

SeeZloT mieRwiaT umaRlesi poziciebisTvis da saukeTesod daqor­

winebuliyvnen.

ruseTis mefis gvardiis nawilebisgan Camoyalibebuli iyo kavkasiis 

polki kavkasieli moxaliseebisagan da dafasebulebi iyvnen mefisa 

da mefis 

wulebisgan, magram SeeZloT mieRwiaT mxolod polkovnikis 

wodebamde. samxedro aRlumebis dros maT ecvaT kavkasiuri uniforma 

– Cerqeska.

kavkasieli grenaderebis divizia pirvel grenaderTa brigadas moi­

cav da, romelic Sedgeboda samxreT kavkasielebisagan;

me­13 leib­grenaderTa erevnis polki (uZvelesi da dafasebuli 

samxedro danayofi, daarsebidan butirskis nawili, petre didis mier 

Seqmnili, Sotlandieli oficris, gordonis meTaurobiT);



121

me­14 leib­grenaderTa saqarTvelos polki (aseve uZvelesi rusuli 

armiis samxedro danayofi, Camoyalibebuli gordonis meTaurobiT);

me­15 leib Tbilisis danayofi, daarsebuli mefe petre didis 

sparsuli kampaniis dros;

me­16 leib megruli danayofi, 1834 wels Seqmnili;

kavkasiis grenaderTa artileriis brigada da kavkasiis grenaderTa 

kavaleriis divizia. 

ruseTma saqarTvelo SemoierTa 1801 wels, magram ukve 1812 wels 12 

qarTuli warmomavlobis generali monawileobda borodinos brZolaSi, 

xolo qarTveli generali petre bagrationi ruseTis erovnul gmirad 

aris dRemde aRiarebuli, rodesac is sayvedurobda mixael andreas 

barklai de tols Michael  Andreas  Barclay  de  Tolly rusi jaris mudmivi 

ukan daxevis gamo, erTxel gabrazebulma uwoda: `nemec – germanelo~. 

Tumca is Sotlandiuri warmoSobis baltiispireli germaneli iyo da 

misi saxeli moxseniebulia valhalaSi, didebis darbazSi, sadac pativs 

miageben germaniis cnobil adamianebs, romelic aSenebulia dunais 

napirze regensburgis aRmosavleTiT, bavariaSi. amaze de tolim 

upasuxa: `to Je mne ruski – es xom aris ra rusi~.

yvelaze mniSvnelovans, rasac saqarTvelosa da kavkasiaSi ruseTis 

administracia akeTebda, iyo, rom isini mTeli sisastikiT win aRudgnen 

da gaanadgures SurisZiebis praqtika (vendeta) (rogorc evropaSi 

dueli) da monebiT vaWroba, gansakuTrebiT, roca qarTvelebs qarTveli 

yidda. 


amierkavkasiis kampania, Crdilokavkasiisagan gansxvavebiT, ar iyo 

kolonizacia, rogorc klasikuri tradiciuli rusuli politika. jon 

steinbeki `rusul gazeTSi~ (niu iorki, 1948 w. gv. 150)  John  Steinbeck `A 

Russian  Journal~ (New  York,  1948,  p.150) werda, rom `marTlac, Cven daviwyeT 

dajereba, rom rusebs imedi hqondaT, Tuki kargi da saTno cxovrebiT 

icxovrebdnen, rodesac mokvdebodnen samoTxis nacvlad saqarTveloSi 

aRmoCndebodnen~. kavkasiis kampanias garkveuli mistikuri mniSvneloba 

hqonda ruseTisTvis. rodesac Samili, CeCeni meamboxe lideri, 

dapatimrebul iqna da Tveebis ganmavlobaSi mihyavdaT peterburgSi, igi 

Sokirebuli iyo da pirveli kiTxva, romelic man ruseTis mefes dausva 

iyo – Tu raSi sWirdeboda misi aseTi patara samSoblo, rodesac amdeni 

carieli adgili hqonda . verc erTi rusi ver bedavda da ver bedavs 

mTian kavkasiis regionSi dasaxlebas. 

mistikurad, ara mxolod imperiis administracia, aramed `pro 

­

resulad~ moazrovne `inteligencia~, revolucionerebi da de 



kamb­

ristebic erTi ideis qveS erTiandebodnen – kavkasia aneqsirebuli 




122

unda yofiliyo nebismier fasad. 1833,  34,  40 wlebSi, ruseTSi sasoflo­

sameurneo katastrofisa da SimSilobis gamo aTasobiT glexi daiRupa, 

magram aTasobiT jariskaci gagzavnili iyo kavkasiaSi yovelgvari 

ukmayofilebis gamo, mTeli im wlebis ganmavlobaSi, miuxedavad 

danakargis, SimSilobisa da yvela im siZnelisa, Sua saukuneebis msgavs 

omebSi rac xdeboda! saukuneebis manZilze ruseTi amyofebda jaris 

saukeTeso meomar nawilebs, yvelaze niWier da qmediT generlebs 

da oficrebs kavkasiaSi. ra Tqma unda, didi survili qristianuli 

saqarTvelosa da somxeTis daxmarebisa iyo faqtori, magram amiT 

yvelafris axsna Zalian Znelia. 

dekabristma pestelma Tavis doqtrinaSi, 1824 wels aSkarad dagegma 

kavkasieli tomebis cimbirSi gadasaxleba, xolo rusebis dasaxleba 

maT adgilas. es ki metismeti iyo rusi imperialistebisTvisac ki. 

cnobili rusi dekambristi da mwerali bestuJev­marlenski 1831 

wels damwuxrebuli iyo faqtiT, rom, radgan igi kavkasiis armiaSi 

msaxurebda, ar hqonda SesaZlebloba monawileoba mieRo poloneTis 

ajanyebis CaxSobaSi. is moklul iqna Cerqezebze sasikvdilo Setakebis 

dros. puSkinma, tolstoim, lermontovma da sxvebma am brZolaSi miiRes 

monawileoba, humanizmze yovelgvari kiTxvebis gareSe. lermontovma 

saxeli gaiTqva Tavisi simamaciT mTielebTan brZolaSi da werda, 

rom mas sul ufro metad moswonda omi da sisxli. rusi `humanisti~ 

dostoevski msoflioSi gaxda cnobili rusi moxuci qalis mkvlelis 

gakicxviT, magram mis nawarmoebebSi versad SexvdebiT ruseTis 

sisastikis dagmobas an aRweras kavkasiaSi brZolis dros: gadamwvari 

soflebi, CamomxrCvali adamianebi, gaupatiurebuli qalebi, mokluli 

bavSvebi, asiaTasobiT mokluli xalxi. kavkasiaSi konkistadorebiviT 

qcevam ar gamoiwvia rus inteleqtualebSi moraluri problemebi. rusi 

klasikosi griboedovi iyo general ermolovis, yvelaze sastiki `gmiri~ 

kavkasiasTan brZolaSi, diplomatiuri mdivani yovelgvari humanuri 

SeniSvnebis gareSe. magram aris aseve sxva magaliTi, generalma raevskim 

samxedro ministrs miswera, rom is winaaRmdegia kavkasiaSi sabrZolo 

moqmedebebisa da rom tovebda regions: `Cveni moqmedebebi kavkasiaSi 

hgavs amerikis espaneli dampyroblebis pisaros an kortesis saSinel 

moqmedebebs~. 

ruseTis imperiuli politika da kavkasiuri tradiciebi Zalzed 

SeuTavsebelia erTmaneTTan. erTxel rusma generalma gadawyvita, 

SeeCerebina es giJuri Zaladobis jaWvi da aexsna mTielebisTvis aSkara 

simarTle, amao winaaRmdegoba mravalmilioniani ruseTis winaSe. igi 

uiaraRod Sevida mTebSi da ar iyo myisierad mokluli da mteric ki, 




Yüklə 4,48 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   218




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə