Bozor iqtisodiyoti sharoitida xalq xo’jaligining ikki sohasidagi chegara
yo’qoladi, yangi turli-tumanli mulkiy tizim vujudga keladi. Natijada, turli
mulk shakllari ko’rinishida bozor iqtisodiyotining quyidagi sub’ektlari
shakllanadi:
• Iqtisodiy mustaqil mulk egasi, ya’ni iste’molchi bo’lgan ayrim
kishilar yoki guruhlar. Bularga odatda yollanib ishlovchilar, er
egalari, kapital sohiblari, ishlab chiqarish vositasi egalari kiradi.
Ular tadbirkorlik qilmay, o’z mulkidan daromad topadi yoki
yollanib ishlaydi.
• Firma, korxona, xo’jaliklar va ularda band bo’lgan tadbirkorlar.
Ular foyda olish yo’lida mustaqil ish yuritadilar, ishlab chiqarish
omillarini ishga soladilar.
• Davlatning barcha mahkama-idora tashkilotlari. Ular ham ishlab
chiqarish, ham iste’mol bilan shug’ullanadilar, bozor va unda
qatnashuvchilar faoliyati ustidan nazorat qiladilar.
Bozor iqtisodiyoti ishtirokchilari o’zaro aloqaga kirishadilar. Ishchi
kuchi, er, kapital va boshqa vosita egalari ularni korxona, firmalarga sotadi.
Ular o’z navbatida ishlab chiqarish omillaridan foydalanib tovar ishlab
chiqaradilar va xizmatlar ko’rsatadilar.
Birlashgan Millatlar tashkilotining 1993 yilda qabul qilingan MSTining
3-taxririda Milliy iqtisodiyot ikki qismga ajratilgan:
1. Ichki iqtisodiyot
2. Qolgan dunyo (tashqi dunyo)
Dostları ilə paylaş: |