Ziyaos-salehin
az.ziaossalehin.ir
Bunlar səndən sonra nəqədər bidətlr qoyublar. Bu vaxt
deyərəm: Allahın rəhmətindən uzaq olsunlar
)1(
”!
Həqiqəti etiraf etmək
Bu, “Təhrif və mürtəd olma” barəsində “Səhiheyn”
kitabıarında Peyğəmbərdən (s) nəlq olunmuş rəvayət
toplusundan seçilmiş bir neçə hədisin nümunəsi idi. Bu
hədislərin mətni və “əshabi”, “usəyhabi”, “minni” kəlmələri
açıq şəkildə bunu bildirir ki, bu şəxslər Peyğəmbərdən (s) ayrı
və uzaq deyildilər. Əksinə onlar Peyğəmbərə nəhayət dərəcədə
yaxın olan şəxslər olub onun xüsusi səhabələrindən sayılırdılar.
Peyğəmbərin (s) bəzi səhabələri də həssas vaxtlarda bu növ
həqiqətlərə etiraf etmiş və bu sirrin üzərindən pərdəni
götürmüşlər. Burada biz “Səhihi-Buxari” kitabında gəlmiş
həmin etiraflardan ikisini nümunə olaraq qeyd etməklə kifayət
edirik:
1
. Buxari sənədləri ilə Ə`la ibn Musəyyibdən və o da atasından
belə nəql edir ki: “Mən Bəra` ibn Azibi gördüm və ona səhabə
olmasına görə təbrik söylədim. Onun ağac altında Peyğəmbərə
(s) beyət əlini verməsilə bu məqama çatmasına qibtə etdiyimi
açıqladım. Peyğəmbərə (s) beyət edib ona yaxınlaşmağın bir
fərəh və iftixar olduğunu bildirdim.
Bəra` ibn Azib mənim cavabımda belə dedi: Qardaşım oğlu
söylədiklərin fəxr olunulası bir şeydir. Lakin nə edim ki
bunların hamısını çox ucuz əldən verdik. Çünki bizim
Peyğəmbərdən sonra nə hadisələr törətdiyimizi sən bilmirsən:
səh:601
Ziyaos-salehin
az.ziaossalehin.ir
1
-
[
1
“ . ]
Səhihi-Müslim”, 7-ci cild, “Kitabul-fəzail”, “İsbatu
hövzi Nəbiyyina (s) ”, hədis: 2295 ;
)1(
”ُهَدْعَب اَنْثَدْحَأ اَم یِرْدَت َلا َکَّنِإ یِخَأ َنْبَای :َلاَقَف“
2
.
Buxari yenə sənədləri ilə Musəvvir ibn Muxrimədən belə
nəql edir:
Elə ki Ömər yaralandı və öləcəyi məlum oldu, qorxudan
narahat olmağa başladı. İbn Abbas ona təsəlli və ürək-dirək
verərək dedi: Əgər bir hadisə baş versə və bu yara sənin
ölümünə səbəb olarsa narahatçılığa dəyməz. Çünki sən
həyatında Peyğəmbərin səhabəsi olmaq iftixarına nail olmusan
və o səndən razi idi. Əbu Bəkrlə də çox gözəl yoldaşlıq etmisən
və o da səndən razı qalmışdır. Ondan sonra müsəlmanlarla da
elə rəftar etmisən ki həqiqətən onlar da səndən razı qalmışlar.
Ömər İbn Abbasın cavabında dedi: “Mənim Peyğəmbərin (s)
səhabəsi və Əbu Bəkrlə yoldaşlığım barəsində söylədiklərin,
Allahın mənə verdiyi ən böyük neməti olmuşdur.
ِلْجَأ َو َکِلْجَأ ْنِم َوُهَف ،یِعَزَج ْنِم ُهاَرَت اَم اَّمَأ َو
ِضْرَلأا ُعَلاِط یِل َّنَأ ْوَل ،ِللهاَو ،َکِباَحْصَأ
ُهاَرَأ ْنَأ َلْبَق َّلَج َو َّزَع ِللها ِباَذَع ْنِم ِهِب ُتْیَدَتْفَلأ ًاَبَهَذ
"
.
Amma məndə gördüyün bu zarıltı, narahatçılıq və qorxular isə
sənin və nəslinin tərəfindəndir. Allaha and olsun, arzu edirəm
ki bütün bu yer kürrəsi qızıla dönərdi və mən onların hamısını
Allahın əzabını görməzdən qabaq onun yolunda verərdim
)2(
”.
səh:602
Ziyaos-salehin
az.ziaossalehin.ir
1
-
[
1
“ . ]
Səhihi-Buxari”, 5-ci cild, “Kitabul-məğazi”, “Qəzvətul-
Hudeybiyyə”, hədis: 3993; Bərra` ibn Azib tanınmış
səhabələrdən biri olub Uhud döyüşündə və başqa 13-14
döyüşlərdə Peyğəmbərin kənarında döyüşənlərdən idi. Bədr
döyüşündə də iştirak etmişdir. Lakin yaşının azlığına görə
Peyğəmbər onu Mədinəyə qaytardı. Brra`, hicrətin 72-ci ilində
vəfat etmişdir. (“Udul-ğabə” kitabına müraciət et. 1-ci cild, “əl-
Bau ər-Ra; “əl-Bərra` ibn Azib ibnil-Haris”, səh. 171, və
“Təhzibut-təhzib”, 1-ci ciild, nömrə 4785 - əl-Bədaus-sünnə”)
səh. 425 ;
2
-
[
2
“ . ]
Səhihi-Buxari”, 5-ci cild, “Mənaqibu Ömər” bölümü,
(Kitabu fəzailus-səhabə”, hədis: 3489;) .
Bu kitabın sənədləri haqqında izah:
Səhihi-Buxari
1
. Kamil bir nüsxədir ki, səhvləri düzəldilib tənzimlənmişdir.
Misirdə çap olunmuşdur. Bu nüsxə ikinci Sultan Əbdul
Həmidin göstərişi ilə hicrətin 1312-ci ilində Misirin 16 nəfər
tanınmış alimlərindən ibarət olan bir heyətin nəzarəti altında
yazılmışdır. O alimlərdən Əl-Əzhər institutunun rəisi Şeyx
Səlim Beşri və o institutun başqa alimlərinin adını çəkmək olar.
Bu işdə əhli-sünnənin dörd məzhəbinin alimlərinin rolu da az
olmamışdır. Yuxarıda adı gedən alimlərin zəhməti sayəsində
səhvləri düzəldilib çap edilərək camaatın istifadəsinə
verilmişdir. Bu kitabın çapında əsil və qədimi bir əlyazma
kitabdan istifadə edilmişdir ki, o kitab İstambulun Astana
kitabxanasında mövcuddur. Adı gedən əl yazma başqa əl
yazma nüsxələrlə müqayisə edilmişdir. Bu kitab çap
olunduqdan sonra alim və qazilərdən olan yeddi nəfər