|
![](/i/favi32.png) Ziyonet docJahon rivojining zamonaviy kontseptsiyasitarix falsafasi va metodologiyasi majmua Jahon rivojining zamonaviy kontseptsiyasi
Sobiq ittifoq va jahon sotsializm tizimining falokatga yuz tutishi bilan
halqaro hamjamiyatning geosiyosi strukturasi o’zgardi. Xalqaro munosabatlarning
ikki buyuuk davlatni AQSh va Sobiq Ittifoqi o’rtasidagi kuchlarning ayniqsa
harbiy sohadagi nisbiy mutanosibligiga kapitalistik va sotsialistik tizimlar o’rtasida
dunyoni “sovuq urush” asosida qarama – qarshi bloklarga bo’linishiga asoslangan
ikki ikki qutbli sistemasi barham topdi.halqaro hamjamiyat halqaro
munosabatlarning yangi davriga – yangicha dunyoviy tartibotga qadam qo’ydi.
Jahon siyosatshunosligida dunyoda yuzaga kelgan yangicha vaziyat to’g’risida
bahs – munozaralar avj ola boshladi.
“Tarixning intixosi (nihoyasi)” kontseptsiyasi
Mazkur munozaraga birinchilar qatori “tarixning intixosi” talimotining
asoschisi amerikalik siyosatshunos olim Frensis Fukuyama hisoblanadi. Uning
fikricha eng buyuk kommunistik davlat – Sovet Ittifoqining qulashi va ijtimoiy
tuzum sifatida sotsializm o’z – o’zidan barham topishi dunyoning bapolyar, yani
ikki qutbli tizm tugashi va ko’pqutblilik holatiga o’tishi bilan cheklanib qolmasdan
ananaviy, yani ijtimoiy manoda tarihning ham intihosiga etishini anglatadi. “Tom
manoda tarix yakuniga etdi: mafkuraviy evolyutsiya tugadi va boshqaruvning
so’nggi shakli sifatida G’arb liberal – demokratiyasining universiallashuvi
boshlandi”, - deb yozadi u. Dunyo endi liberal – demokratiya darajasiga etgan
tarixdan keyingi” xalqlar va hali “tarixda mavjud”, lekin rivojlanishning asosiy
maqsadi mutlaq g’arblashish (vesternizatsiya) bo’lgan hamda AQShda o’zining
yorqin ifodasini topgan g’arbona qadriyatlar orqali “tarixdan keyingi” mamlakatlar
hamjamiyatiga qo’shilishidan iborat halqlarga bo’linadi. Aynan AQSh jahon
hamjamiyatiga etakchilik vazifasini va yangicha dunyoviy tartibot uchun
masuliyatni o’z zimmasiga oluvchi yagona buyuk davlat sifatida ko’rsatmadi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|