4. 2-mavzu: Fizika fanidan 7-sinf darsliklaridagi laboratoriya ishlarini o‘tkazish metodikasi. Reja

4. 2-mavzu: Fizika fanidan 7-sinf darsliklaridagi laboratoriya ishlarini o‘tkazish metodikasi. Reja

4.2-mavzu: Fizika fanidan 7-sinf darsliklaridagi laboratoriya ishlarini o‘tkazish metodikasi.
Reja:

1. Laboratoriya ishi: Tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan jism tezlanishini aniqlash.

   
   

2. Laboratoriya ishi: Prujina bikrligini aniqlash.

   
   

3. Laboratoriya ishi: Sirpanish ishqalanish koeffitsientini aniqlash.

   
   

4. Laboratoriya ishi: Jismni ko‘tarishda va shu masofaga gorizontal ko‘chirishda bajarilgan ishni hisoblash.

   
   

5. Laboratoriya ishi: Jism kinetik energiyasining uning tezligi va massasiga bog‘liqligini aniqlash.

   
   

Tayanch soʻzlar: Tekis tezlanuvchan harakat, jism, tezlanish tezlik, bikrlik, koeffitsiyenti, energiya, massa, vaqt, oʻlchov tasmasi.
Annotatsiya
Ushbu mavzuda fizika darsligidagi 7-sinf laboratoriya ishlarining bajarish tartiblari keltirilgan.
Laboratoriya ishi: Tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan jism tezlanishini aniqlash.
Ishning maqsadi: qiya novdan dumalab tushayotgan sharchaning bosib o`tgan yo`li va harakat vaqtini o`lchash orqali tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan jism tezlanishini aniqlashni o`rganish.
Kerakli jihozlar: metall nov, po`lat sharcha, shtativ, metall silindr, o`lchov tasmasi, sekundomer.
Ishni bajarish tartibi.

1. Rasmda ko`rsatilganidek, metall novni shtativga o`rnating, metall silindrni novning quyi uchiga joylashtiring.

   
   

2. Novning yuqori uchidan qo`yib yuborilgan sharcha novning quyi uchidagi silindrga borib urilgunga qadar o`tgan vaqtni sekundomer yordamida o`lchang.

   
   

3. Tajribani 3 marta takrorlang. Har gal sharchaning harakat vaqti t₁, t₂ , t₃ ni o`lchang. Natijalarni jadvalga yozib boring.

   
   

4. O`lchov tasmasi yordamida sharchaning bosib o`tgan s yo`lni o`lchang.

   
   

5. Tekis tezlanuvchan harakatda jism bosib o`tgan yo`l

   
   

formulasidan tezlanishni topamiz . Tajribada o`lchangan s yo`lni va har bir t₁, t₂, t₃ vaqtni birma-bir tezlanish formulasiga qo`yib, a_1, a₂, a₃ tezlanishlarni hisoblang.

6. 
   
   a<sub>o`rt</sub>=( a<sub>1</sub>+a<sub>2</sub>+a<sub>3</sub>)/3 formula yordamida o`rtacha tezlanishni hisoblang. Olingan bu qiymat qiya novdan dumalab tushayotgan sharchaning tezlanishini ifodalaydi.
   

7. Ushbu tajribani novning qiyaligi uch xil bo`lgan holat uchun bajaring.

   
   

8. formuladan absolyut xatolikni toping.

   
   

9. formuladan o`rtacha absolyut xatolikni xisoblang.

   
   

10. formuladan nisbiy xatolikni toping.

    
    

11. Natijalarni tahlil qiling va xulosa chiqaring.

    
    

T/r	s,m	t1,s	t2 ,s	t3,s	a1, m/s^2	a2, m/s^2	a3, m/s^2	a, m/s^2	ao`rt, m/s^2	ε, %