Aylana tushunchasi Tayin o nuqtadan teng uzoqlikda yotgan barcha nuqtalar to`plami aylana deb ataladi

Geometriya

Mavzu:
7
sinf
Doira diametri va
radiusi

Aylana tushunchasi

Tayin O nuqtadan teng uzoqlikda yotgan barcha nuqtalar to`plami aylana deb ataladi.

o

Doira tushunchasi

Doira deb, tekislikning aylana bilan chegaralangan qismiga aytiladi.

Aylanada radius va diametr

Aylananing ixtiyoriy nuqtasidan uning markazigacha bo`lgan masofa radius deb ataladi.

Diametr deb, markazdan o`tuvchi vatarga aytiladi.

OO
O
Radius-R,r
Diametr-D,d
O
O

Aylana va doira

! Aylana diametrining yarmi uning radiusiga teng.

!Diametr – eng katta vatar.

Aylananing markazi

Radius boshlangan, diametr kesib o`tgan nuqta aylananing markazi deb ataladi.

Aylananing markazi O nuqta bilan belgilanadi.

∙

Mavzuga doir masalalar

Aylana radiusi: a) 48mm,

b) 72sm, c) 2m 34sm

bo`lsa, uning

diametrini toping.

R=48mm (72sm, 2m 34sm)

d= ?

R

Mavzuga doir masalalar

Yechish: 1) d=2R 2) d=2R

d=2*48 d=2*72

d=96 d=144

3) d=2R Javob:d=96mm

d=2*234 (144sm, 468sm)

d=468

19-bet, 13-masala

Berilgan:

O-aylana

d = x cm bo‘lsin,

R = x - 65 cm

d = ? cm

x-65
d R
d
Yechish:
2R = d
2(x-65)=x
2x-130=x
2x-x=130
x=130 (cm)
Javob: d =130 cm