Dars-muqaddas

Jizzax viyoyati XALQ TA`LIMI BOSHQARMASI

Jizzax shahar XALQ TA`LIMI MUASSASALARI
FAOLIYATINI METODIK TA`MINLASH
VA TASHKIL ETISH BO`LIMI


Jizzax shahar 15-
umumta’lim maktabi matematika fani
o`qituvchisi Bo’riyev Navro’zning
“DARS-MUQADDAS” shiori ostida
“Natural sonlarning o’qilishi va yozilishi”
mavzusida tayyorlagan


BIR SOATLIK
DARS ISHLANMASI
2

Mavzu: Natural sonlarni yozilishi va o‘qilishi

Darsning maqsadi:

1. 
   Ta’limiy: O’quvchilarga natural son haqida tushuncha berish
   
2. 
   Tarbiyaviy: O`quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, komil inson sifatida voyaga yetishiga hissa qo`shish. Ajdodlarimiz buyuk me’rosi bilan o’quvchilarni tanishtirish
   
3. 
   Rivojlantiruvchi: O`quvchilarning mantiqiy fikrlashini rivojlantirish, dunyoqarashini kengaytirish
   

Tayanch kompetensiyalar:
Axborot bilan ishlash kompetensiya elementi: mavzu doirasida ko’rsatilgan multimedia ilovalariga ongli munosabat bildirish.
Fanga oid kompetensiyalar:o’quvchilar natural sonlarni o’qilishini, yozilishini bilishlari va kundalik hayotda foydalana olishlari kerak.
Dars turi: olgan bilim malaka ko’nikmalarni rivojlantiruvchi
Dars jihozi: darslik, konspekt, ko’rgazmali qurollar, tarqatma materiallar


Tashkiliy qism:

1. 
   Salomlashish
   
2. 
   Navbatchi axborotini tinglash
   
3. 
   O’tilgan mavzular yuzasidan savol-javob o’tkazish
   
4. 
   Uy vazifalarini tekshirish
   

Asosiy qism:
Hozirgi dunyoda keng tarqalgan:1,2,3,4,5,6,7,8,9,0 raqamlari “arab raqamlari” deb atalsada aslida ularning kelib chiqishi hindlarga borib taqaladi.Bu raqamlarni arablar hindlardan o’zlashtirishgan.1120 yilda ingliz faylasufi Adelard buyuk bobokalonimiz al-Horazmiyning arab tilida yozilgan jadvalini ingliz tiliga tarjima qilgan. Shu- sh bu raqamlar “arab raqamlari” deb yuritila boshlandi.1600-yilga kelib bu
Natural sonlar qatorida a) 157 998 sonidan keyin keluvchi; b) 1 001 002 sonidan oldin keluvchi ketma-ket 3 ta natural sonni yozing va o‘qing.
. II Shunday son yozingki, unda quyidagi xona birliklari bo'lsin:
a)yuz 3 ta bir 7 ta ming 0 ta o‘n; b)3 ta yuz 9 ta o‘n 2 ta bir;

4. 
   7 ta o‘n 9 ta ming 5 ta bir 0 ta yuz; || e) 8 ta ming 3 ta yuz 2 ta bir 3 ta o‘n.
   

.III. Sonlarni o'nli yozuv jadvaliga joylang va o'qing:
701 234; 370 102 812; 12 374 120 006; 603 400 003 497; 80 005 400.

О
IV. Sonlarni oldin sinflarga ajratib yozing va o‘qing:
a)12630824504; b) 920103134020;
d) 346006503000; e)165910040509.
V. Sonlarni raqamlar bilan yozing:
a) o‘n uch ming olti yuz oltmish ikki; b) yigirma uch million yetmish ikki ming o‘ttiz to‘rt; d) ikki milliard besh yuz uch ming oltmish bir; e) yetti yuz sakson milliard to‘rt yuz million bir yuz yetti ming olti.
.. Amallarni bajarish tartibini ayting va og‘zaki hisoblang:
a) 54 : 27 + 90 : 30; b) (537 + 63) : 100;
d)400 -14:7; e) (2345 + 4571) ■ (400 - 800 : 2).
. Shahardan Obod qishlog'igacha yo‘l 23 km bo'lib, u Ozod qishlog'igacha yo'ldan

3. 
   km uzun. Shahardan Ozod qishlog‘igacha yo‘l necha km?
   

517 sonini yonma-yon a) 2 marta; b) 3 marta; d) 4 marta yozing.
Hosil bo‘lgan sonlarni o‘qing va so'zlar bilan yozing.
. a) 12 312 123; b) 33 333 333; d) 202 042 004 soni necha xonali? U nechta belgi bilan yozilgan? Yozuvda nechta turli raqam ishlatilayapti?
. 531 020, 2 140 530, 909 444 129 008, 2 850 003, 73 302 100, 12 326 751 074, 93 405 002 sonlarni so'zlar bilan yozing va ularning necha xonali ekanligini ayting. 20, 202, 2020, ... sonlar ketma-ketligi qanday qonuniyat asosida yozilgan. Uning keyingi 3 ta hadini yozing va o‘qing.

12-masala.

448900, 2010, 28095000, 10395000, 17700000, 159, 6800, 430000000000

13-masala.

a) 10 ta b)10 d) 100 e)1000 f)10000 g)100000

14-masala. 4444444

Mustahkamlash:

15-masala. a)149149 b)149149149 d) 149149149149

16-masala. a)40075696m b)149597900000m d)31557600

e)7000000000


Baholash:
Uyga vazifa: 24-27 mashqlar
517517, 517517517, 517517517517
25-masala
a)8 b)8 d)9