O
’ZB
EKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM FAN
VA
INNOVATSIYA
VAZIRLIGI
MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON
MILLIY UNIVERSITETI JIZZAX FILIALI
PSIXOLOGIYA FAKULTETI
SIRTQI BO’LIMI
IQTISODIY XAVFSIZLIK
FANIDAN
MUSTAQIL ISH
MAVZU: Axoli turmush darajasi ko`rsatkichlar ''Iqtisodiy
globallashuv”ning
xususiyatlari
Topshirdi 921-guruh talabasi Sultonov.Sh
Qabul qildi . Narkuziyev.A
Kirish
Ijtimoiy sohadagi manfaatlar milliy manfaatlarning eng asosiylaridan
bo‘lib hisoblanadi. Ijtimoiy sohadagi manfaatlar xalqning
yuqori turmush
darajasini ta’minlash borasidagi davlat siyosatida aks etadi. Aynan ijtimoiy
sohadagi manfaatlar amalga oshganda shaxs, jamiyat va davlat manfaatlari
o‘rtasidagi muvozanatga erishiladi. Aholining yuqori turmush
darajasi uning pul
daromadlari dinamikasida, oziq-ovqat va nooziq-ovqat tovarlar iste’moli,
aholining mulkiy tabaqalashuvi darajasida, bandlik darajasida, aholining barcha
qatlamlari uchun sog’liqni saqlash, ta’lim xizmatlaridan bahramand bo‘lish
imkoniyatlari mavjudligida namoyon bo‘ladi
Aholi turmush darajasi milliy va shuningdek iqtisodiy
xavfsizlikning eng
asosiy ijtimoiy indikatorlaridan bo‘lib hisoblanadi. Shuning uchun ham
respublikaning mustaqil taraqqiyoti davrida aholini turmush darajasini oshirish
borasida islohotlarni amalga oshirishga katta e’tibor qaratildi.
Bozor munosabatlari vujudga kelayotgan davrda jamiyatdagi ma’naviy,
axloqiy muhit, odamlarning ruhiy va jismoniy holati maorif, sog’liqni saqlash
hamda madaniyat va san’at sohalarining rivojlanganligiga bog’liq ekanligini
hisobga olgan holda ushbu sohalar alohida qo‘llab-quvvatlandi. Mustaqillik
yillarida respublikada aholi turmush darajasini oshirish bo‘yicha olib
borilgan
siyosat to‘la-to‘kis o‘zini oqladi. Bunday siyosat o‘rtacha umr ko‘rish darajasini
uzayishi, aholi daromadlarini oshishi, turmush darajasini ko‘tarilishi, ijtimoiy-
iqtisodiy hamda siyosiy barqarorlikka erishish, turli tahdidlarni oldini olish va
oxir-oqibatda iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlash uchun zamin yaratdi.
Bugungi kunda deyarli barcha mamlakatlarda
yashirin iqtisodiyotning
ma’lum ko‘rsatkichlari mavjud, (daromadlari haqida ma’lumot taqdim
etmaydigan taksi haydovchilari, doimiy bo‘lmagan faoliyat bilan
shug‘ullanuvchi shaxslar, noqonuniy faoliyat olib boruvchi firmalar va
hakazo...). Jahon bankining tahlil natijalariga ko‘ra
yashirin iqtisodiyotni
vujudga kelishiga asosan sog‘lom biznes muhitinining rivojiga bo‘lgan
to‘sqinliklar sabab bo‘ladi.
Davlat iqtisodiyotni samarali boshqara olmas ekan, tadbirkorlikni amalga
oshirish uchun yetarli sharoitlar yaratmas ekan, xufyona iqtisodiyot xunuk
ko‘rinishlarga ega bo‘lib, miqyoslari kengayib boraveradi.
Xufyona iqtisodiyot
miqyoslari, ayniqsa, inqirozlar davrida, yuqori inflyasiya va valyuta
kurslarining keskin o‘zgarib turishi, bozor xo‘jaligida muvozanat buzilgan
sharoitda shiddat bilan kengayib boradi.